Το παράδοξο του Ζήνωνα

                Συχνά μου έρχεται στο νου (αν και την είχα διαβάσει εδώ και τριάντα χρόνια και σίγουρα παραμορφώνω τον τίτλο λόγω μνήμης) μια εξαιρετική σελίδα του Νίτσε, στην οποία περιγράφει τον έφηβο που αισθάνεται να γεννιόνται και να αναπτύσσονται μέσα του χίλια ενδιαφέροντα, πολλές φορές αντικρουόμενα μεταξύ τους: μη γνωρίζοντας να επιλέξει, υποφέρει από τον πλούτο των ιδεών του και συνθλίβεται∙ μόνο αν σκοτώσει ένα μέρος του εαυτού του μπορεί να μεγαλώσει και να γίνει άνδρας. Είναι περιττό να προσθέσω ότι αυτή η αγχώδης εφηβεία είναι δυνατόν να συνεχίσει μέχρι τα χρόνια της ωριμότητας κι ως τα γηρατειά. Τελευταία  έτυχε να συνδυάσω στη μνήμη μου αυτή τη σελίδα του Νίτσε με το γνωστό παράδοξο του Ζήνωνα του Ελεάτη(*) για τον Αχιλλέα που δεν μπορεί να φτάσει τη χελώνα. Με την αρρώστια εκείνου που, λόγω μεγάλου αριθμού προβλημάτων, καταλήγει σε ανικανότητα, είναι πράγματι συναφής η αρρώστια εκείνου που, απ’ τη στιγμή που θέτει ένα πρόβλημα ή ένα θέμα, βρίσκει διαρκώς ότι, πριν το αντιμετωπίσει, άλλα προβλήματα και θέματα πρέπει να αντιμετωπιστούν με προτεραιότητα. Φυσικά το ίδιο συμβαίνει όταν εντοπίζονται τα προβλήματα, προκαταρκτικά ή ενδιάμεσα: το διάστημα που πρέπει να διανύσει χωρίζεται σε άπειρους σταθμούς,  και ο στόχος γίνεται όλο και πιο απρόσιτος.

*Προσωκρατικός φιλόσοφος, 490–425 π.Χ.Για το συγκεκριμένο παράδοξο το συμπέρασμα είναι ότι «ο βραδύτερος ουδέποτε θα προσπεραστεί από τον ταχύτερο».

**Ο Φοίβος Γκικόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ