Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι δολοφονήθηκε στα 53 του χρόνια πριν πενήντα χρόνια στην παραλία της Όστια, κοντά στην Ρώμη.
Λίγες ώρες πριν από τον θάνατό του είχε δώσει μια συνέντευξη στην καθημερινή εφημερίδα La Stampa όπου μίλησε για το μυθιστόρημα Petrolio (Πετρέλαιο*) το οποίο έγραφε εκείνη την εποχή.
Το "Πετρέλαιο" αποτελεί μια δριμεία κριτική της ιταλικής κοινωνίας, της διαφθοράς, του νεοκαπιταλισμού και της επικράτησης της καταναλωτικής κουλτούρας.
Ένα κεφάλαιο από το μυθιστόρημά του έχει χαθεί. Και ήταν αυτό που αφορούσε στη συνέργεια της ιταλικής Χριστιανοδημοκρατικής κυβέρνησης, της Μαφίας, της CIA και μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών για τη δολοφονία του επικεφαλής της κρατικής ιταλικής εταιρείας πετρελαίου Ενρίκο Ματέι.
Ο Ματέι επικεφαλής της Agip και αργότερα του ΕΝΙ εν μέσω ψυχρού πολέμου και παρά τις έντονες αντιδράσεις του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ υπέγραψε το 1960 συμφωνία για την εισαγωγή πετρελαίου από τη Σοβιετική Ένωση, ενώ διαπραγματευόταν το ίδιο και με την Κίνα. Στις 27 Οκτωβρίου 1962 σε μια πτήση από την Κατάνια (Σικελία) προς το αεροδρόμιο Λινάτε του Μιλάνου, το αεροπλάνο του Ματέι, συνετρίβη στα περίχωρα του μικρού χωριού Μπασκαπέ στη Λομβαρδία. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η συντριβή προκλήθηκε από βόμβα που είχε τοποθετηθεί στο αεροπλάνο.
Η ευθύνη για τον θάνατό του Ματέι έχει αποδοθεί στη CIA, στη γαλλική ακραία εθνικιστική ομάδα OAS, στη σικελική μαφία αλλά και στην αμερικάνικη μαφία.
Είναι γνωστό ότι οι ΗΠΑ χρηματοδοτούσαν μυστικά από το 1948 τους Ιταλούς Χριστιανοδημοκράτες, ενώ διέσπειραν ψευδείς ειδήσεις και κινητοποίησαν τη Μαφία προκειμένου να μην νικήσουν οι κομμουνιστές στις ιταλικές εκλογές.
Σύμφωνα με τον Φιλίπ ντε Θουράν, πρώην πράκτορα της γαλλικής μυστικής υπηρεσίας SDECE, οι πράκτορες της SDECE ήταν υπεύθυνοι για το αεροπορικό δυστύχημα του 1962 που στοίχισε τη ζωή του Ματέι. Ο Ματέι βρισκόταν στα πρόθυρα της εξαγοράς των πετρελαίων της Αλγερίας που εκμεταλλεύονταν οι Γάλλοι, και είχε θέσει ως όρο την ανεξαρτησία της Αλγερίας. Ένας Γάλλος πράκτορας με την κωδική ονομασία Λορέν λέγεται ότι τοποθέτησε τη βόμβα στο αεροσκάφος του Ματέι.
Την δολοφονία του Ματέι ακολούθησαν πολλές ακόμα.
Όταν ετοίμαζε την ταινία Υπόθεση Ματέι το 1970, ο σκηνοθέτης Φραντσέσκο Ρόσι ζήτησε από τον δημοσιογράφο Μάουρο Ντι Μάουρο να ερευνήσει τις τελευταίες ημέρες του Ματέι στη Σικελία. Ο Ντι Μάουρο εντόπισε μια ηχητική κασέτα της τελευταίας ομιλίας του Ματέι και πέρασε μέρες μελετώντας την. Ο Ντι Μάουρο εξαφανίστηκε οκτώ ημέρες μετά, στις 16 Σεπτεμβρίου 1970. Το πτώμα του δεν βρέθηκε ποτέ. Επίσης όλοι οι αστυνομικοί που ερεύνησαν την εξαφάνιση του Ντι Μάουρο, δολοφονήθηκαν. Ανάμεσά τους ο στρατηγός Κάρλο Αλμπέρτο Ντέλα Κιέζα και ο Μπόρις Τζουλιάνο, οι οποίοι δολοφονήθηκαν από τη μαφία.
Ο Τομάζο Μπουσκέτα, ένας σημαντικός πληροφοριοδότης της Μαφίας (πεντίτο), δήλωσε ότι η σικελική μαφία είχε εμπλακεί στη δολοφονία του Ματέι. Σύμφωνα με τον Μπουσκέτα, ο Ματέι δολοφονήθηκε μετά από εντολή του Άντζελο Μπρούνο της αμερικανικής μαφίας επειδή οι πολιτικές του είχαν βλάψει σημαντικά τα αμερικανικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή. Ο δε δημοσιογράφος Ντι Μάουρο δολοφονήθηκε επειδή η έρευνά του για τον θάνατο του Ματέι πλησίαζε την αλήθεια. Ο Gaetano Iannì, ένας άλλος πληροφοριοδότης, δήλωσε ότι είχε επιτευχθεί ειδική συμφωνία μεταξύ της Κόζα Νόστρα και "μερικών ξένων" για την εξόντωση του Ματέι, που οργανώθηκε από τον Σικελό μαφιόζο Τζουζέπε Ντι Κριστίνα.
Πολλοί θεωρούν ότι το χειρόγραφο του Παζολίνι εξαφανίστηκε λόγω των υπαινιγμών που περιείχε για πραγματικά πολιτικά σκάνδαλα, και γι’ αυτό θεωρήθηκε "πειστήριο" για τους λόγους και τις συνθήκες της άγριας δολοφονίας του συγγραφέα και σκηνοθέτη.
Σε μια συνέντευξή του τον Μάιο του 1973 ο Παζολίνι είχε δηλώσει: "Και θα τελειώσω το μυθιστόρημα που γράφω, που δεν είναι ούτε ένα μυθιστόρημα, που ίσως είναι ένα δοκίμιο…". Και όπως γράφει ο Φοίβος Γκικόπουλος* «Είναι κυρίως τα χρόνια του περάσματος από την "αθωότητα" της Τριλογίας της ζωής στον τρόμο του Σαλό, και της κουρσάρικης συνεργασίας στην Corriere della Sera. Είναι τα χρόνια της απόγνωσης και της καταγγελίας, της νοσταλγικής οπισθοχώρησης και της μακρόπνοης κριτικής, προς τη μεριά ενός "τρομακτικού" κόσμου της εξουσίας και της κατανάλωσης…»
*Το Πετρέλαιο (Einaudi, Torino 1992) κυκλοφορεί και στην Ελλάδα από τον εκδοτικό οίκο Παρατηρητής (Θεσσαλονίκη 1993).
** Πιέρ Πάολο Παζολίνι, "Πετρέλαιο": Ένα ταξίδι ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα [ Φοίβος Γκικόπουλος /artinews.gr / 02.12.20 ]
