Οι No Kings, η Woke κουλτούρα, οι μετανάστες και το... μωρό

No Kings, «Όχι Βασιλιάδες», έτσι λέγεται το κίνημα των Δημοκρατικών που αντιτίθεται στον Τραμπ (αυτός και οι δισεκατομμυριούχοι ολιγάρχες είναι οι «βασιλιάδες») και το οποίο διοργανώνει μια σειρά διαδηλώσεις εναντίον του Αμερικανού προέδρου της επόμενη εβδομάδα.

Εκδηλώσεις μίσους κατά της Αμερικής τις χαρακτηρίζουν οι ρεπουμπλικάνοι. Αντί «να διατηρήσει προσιτή υγειονομική περίθαλψη ή να μειώσει το κόστος για τις εργαζόμενες οικογένειες, επιτίθεται σε εκατομμύρια Αμερικανούς που συγκεντρώνονται ειρηνικά για να πουν ότι η Αμερική ανήκει στον λαό της, όχι στους βασιλιάδες» απαντούν οι διοργανωτές του No Kings.

Κανείς Δημοκρατικός, όμως, ούτε καν ο Μπέρνι Σάντερς, δεν μιλά για την Μόνικα Μορέτα Γκαλάρζα και τον σύζυγό της Ρούμπεν Αβελάρδο Ορτίς Λόπες, για τους τρομακτικούς μπάτσους της μετανάστευσης, για τις οικογένειες που διαλύονται. Μιλούν μόνο γενικά για ελευθερία και αυταρχισμό.

Αυτή η γενική «θολούρα» επιτρέπει στον Τραμπ και την ακροδεξιά να «αλωνίζει» παντού. Το ίδιο συμβαίνει και με τις κοντόφθαλμες αναλύσεις της «αριστεράς» που ασκεί κριτική εν μέρει δικαίως στη Woke κουλτούρα και τον «δικαιωματισμό», πετώντας όμως μαζί με τα απόνερα του μπάνιου και το μωρό.

 Η Woke Κουλτούρα

Πολλές, ακόμα και σοβαρές πολιτικές αναλύσεις, αναφέρονται στη ζημιά που έκανε η Woke κουλτούρα (και ο… δικαιωματισμός) στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Μάλιστα πολλοί αποδίδουν στην κουλτούρα αυτή την άνοδο του Τραμπ, δηλαδή της ακροδεξιάς, στην εξουσία.  

Άραγε δεν ισχύει η πατριαρχία, η ομοφοβία, ο σεξισμός και η ξενοφοβία στην αμερικανική και την ευρωπαϊκή κοινωνία; Τα ανθρώπινα δικαιώματα και συνεπώς και τα δικαιώματα των μειονοτήτων των γυναικών, των ομοφυλόφιλων, των μεταναστών, των μαύρων δεν είναι θεμελιωμένα στο εθνικό και το διεθνικό δίκαιο και στην παράδοση των προοδευτικών κινημάτων; Ασφαλώς και είναι. Δεν μπορούμε να αρνηθούμε λοιπόν την υπεράσπιση των δικαιωμάτων αυτών. Εκείνο που αρνούμαστε είναι η αναγωγή κάθε δικαιώματος σε πρωταρχικό και μοναδικό. Αρνούμαστε δηλαδή τον φονταμενταλισμό κάθε δικαιωματικού κινήματος ξεχωριστά.  

Πολλοί φίλοι και φίλες αναφέρονται στην «έμφαση σε θέματα φύλου» που έδωσαν οι Δημοκρατικοί στις ΗΠΑ, ενώ άφησαν εκατομμύρια ανθρώπους στην ανεργία, χωρίς υγειονομική περίθαλψη, και υποστήριξαν τον γενοκτόνο Νετανιάχου.

Η Αμερικανίδα φιλόσοφος και διευθύντρια του Αϊνστάιν Φόρουμ στο Βερολίνο, Σούζαν Νάιμαν στο βιβλίο της «Η Αριστερά δεν είναι woke» σημειώνει ότι το wokeness είναι μια ασαφής έννοια, θεμελιωμένη σε παραδοσιακά αριστερές πεποιθήσεις αλλά με πολύ δεξιούς συνειρμούς. «Η Αριστερά δεν είναι woke και ούτε θα πρέπει να είναι, αλλά είναι αλήθεια ότι οι Δημοκρατικοί έχουν συχνά υπάρξει woke», αναφέρει. Έδωσαν έμφαση σε συμβολικά, αντί για ουσιαστικά, θέματα, εξηγεί. «Και αυτό έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ».

Η φιλόσοφος «αγγίζει» την ουσία του ζητήματος εξ απαλών ονύχων. Ναι, οι Δημοκρατικοί έδωσαν και δίνουν έμφαση στα «συμβολικά», εγώ θα πω στα δευτερεύοντας, ενώ τα «ουσιαστικά» και πρωτεύοντα τα αφήνουν στην άκρη. Κι αυτό γιατί επί της ουσίας είναι «ίδιοι» με τους Ρεπουμπλικάνους, τα ίδια με αυτούς οικονομικά συμφέροντα υπηρετούν. Αλλά στάση αυτή φθάνει πολύ πίσω στην ιστορία των ΗΠΑ. Η μεγάλη «εφεύρεση» των «από πάνω» (WASP’s) στις ΗΠΑ (Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων) ήταν η ανάδειξη των δευτερευουσών πολιτικών και πολιτιστικών αντιθέσεων σε κεντρικές, ενώ τίθενται στο περιθώριο τις τελευταίες.  

Αν έχετε δει την ταινία (ουσιαστικά δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ) «Οι συμμορίες της Νέας Υόρκης» του Σκορσέζε, θα αντιληφθείτε ότι όσο επικρατούσαν οι πολιτιστικές -εθνοτικές, φυλετικές, θρησκευτικές- αντιθέσεις τότε συνέβαινε ένας «κοινωνικός εμφύλιος» στους «από κάτω» που υποδαυλίζονταν διαρκώς από τους «από πάνω». Κάθε εθνοτική, φυλετική, θρησκευτική ομάδα έρχονταν σε αντιπαράθεση με τις άλλες στην επιχείρηση ανάδειξης της πιο ισχυρής στην ιεραρχία των «από κάτω». Το αποτέλεσμα ήταν να αλληλοεξουδετερώνονται κι έτσι να ελέγχονται από τους WASP’s. Όταν όλες οι κοινωνικές ομάδες των «από κάτω» είδαν ότι ο πραγματικός τους αντίπαλος ήταν οι «από πάνω» και ενώθηκαν, τότε οι τελευταίοι έστειλαν τον στρατό και τα κανόνια. Τότε φάνηκε το πραγματικό «πρόσωπο» της άρχουσας τάξης και του κράτους.

Για να το ξεκαθαρίσουμε λοιπόν. Τα ζητήματα που θέτει η Woke κουλτούρα είναι υπαρκτά. Το θέμα είναι ότι αυτά δεν είναι τα πρωτεύοντα. Όταν προβάλλονται ως πρωτεύοντα αποκρύπτουν την κυρίαρχη αντίθεση που είναι οικονομική και εργασιακή, κρύβουν τον πραγματικό αντίπαλο, που είναι οι ολιγάρχες της Σίλικον Βάλεϊ, του μεγα-εμπορίου, οι βιομηχανίες όπλων, το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, δείχνοντας ψευδώς ως «αντίπαλο» τον διπλανό ομοφοβικό, τον ματσό, τον ρατσιστή, που επίσης βλέπει ως αντίπαλο τον μετανάστη και τον πρόσφυγα, στον οποίο μετατίθενται τελικά καθώς θεωρείται ο βασικός υπαίτιος, όλες οι αδικίες του συστήματος. Στη βάση του «μετανάστη-εισβολέα» και του φόβου της «απειλής» που υποτίθεται ότι συνιστά, αρμολογούνται διαταξικά (καθώς θολώνεται η κεντρική αντίθεση) τόσο η αμερικανική όσο και οι ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Οι μετανάστες*

Για να γίνει ο μετανάστης ο αποδιοπομπαίος τράγος ολόκληρης της κοινωνίας (και των πάνω αλλά και των κάτω) χρειάζεται συστηματική εκπαίδευση.

Ο αμερικανικός ηθικισμός προσωποποίησε το «κακό», κάνοντάς το μια υπόθεση αρχών, μια ηθική στάση. Το «κακό» παύει έτσι να ενυπάρχει μεταξύ άλλων στην ανθρώπινη πράξη και γίνεται ένα προ-εγγεγραμμένο χαρακτηριστικό των ανθρώπων. Ο χαρακτηρισμός συνεπώς κάποιου ως «κακού» εκ γενετής και προέλευσης του αποδίδει (και του υποβάλλει) μια αθεμελίωτη ανορθολογική Ενοχή. Αυτό συνέβαινε με τους Αφροαμερικανούς και συμβαίνει σήμερα και με τους μουσουλμάνους. Είχαν προηγηθεί οι Γερμανοί στον πρώτο και στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και ακολούθιησαν οι κομμουνιστές. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο προτεσταντισμός νομιμοποίησε τους αποκλεισμούς και οι Αμερικανοί μέσα από μία μεγάλη διαδρομή κατέληξαν από τις μάγισσες του Σάλεμ να κυνηγούν σήμερα τις μάγισσες του Ισλάμ και τους μετανάστες!             

Αυτόν τον ιδιότυπο ηθικιστικό ρατσισμό (ο οποίος στις ΗΠΑ θα αποκληθεί και «πατριωτισμός») θα τον υποστούν πρώτοι οι Μαύροι από τους αγγλοσάξονες Έποικους και στη συνέχεια οι Ξένοι, οι νέοι μετανάστες (το εξωτερικό προλεταριάτο). Ο ρατσισμός δεν είναι παρά ένα παιχνίδι μετάθεσης καθώς στον Ξένο μετατίθενται όλα τα «κακά» της κοινωνίας. Κυρίως, όμως, ο ρατσισμός μεταθέτει τον εσωτερικό κοινωνικό ανταγωνισμό σε κάτι και σε κάποιον που βρίσκεται «εκτός», στον ξένο, η είσοδος του οποίου υποτίθεται ότι θα επιφέρει τη διαφθορά και τη διάβρωση του κοινωνικού ιστού. Έτσι, έχουμε μια «οργανική συνεργασία» των υπό κανονικές συνθήκες αντιτιθέμενων μερών της κοινωνίας στο όνομα του «κοινού εισβολέα-εχθρού», που είναι ο Ξένος, στο όνομα αυτού που υποτίθεται ότι εισάγει την αναστάτωση. Εδώ οφείλονται οι ιδεολογικά φανατικές συντηρητικές αναδιπλώσεις της αμερικανικής κοινωνίας (σήμερα και της ευρωπαϊκής). Γιατί αυτό που συμβαίνει με τη ρατσιστική αντιπαλότητα είναι ότι παραμορφώνει την αναπαράσταση του κοινωνικού ανταγωνισμού. Έτσι, ο Ξένος γίνεται ένα φετίχ που αρνιέται και συγχρόνως ενσαρκώνει τη δομική αδυναμία της κοινωνίας. Με άλλα λόγια, καθώς για «όλα φταίει ο ξένος», αποκρύπτεται η πραγματική ανταγωνιστική κοινωνική αντίθεση μεταξύ εργασίας και κεφαλαίου.

Από την οικονομία στην ψυχολογία

Ο Ρ. Ρόρτυ στο βιβλίο του «Η αριστερή σκέψη του 20ου αιώνα στην Αμερική» αναφέρεται στην ναρκισσιστική κοινωνία (Κρίστοφερ Λας) και  στην «κουλτούρα του ναρκισσισμού των μικρών διαφορών» (Φρόυντ). Οι κοινωνικές αντιθέσεις εξηγούνται εδώ με την κουλτούρα του ναρκισσισμού, δηλαδή από μία πολιτιστική συνθήκη και μια ψυχολογική κατάσταση που διέπει τους πάντες (και τους πάνω και τους κάτω). Ο ψυχολογισμός αυτός αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ από τη «λόγια αριστερά» των πανεπιστημίων δημιουργώντας έναν καπνό απόκρυψης των κεντρικών κοινωνικών και πολιτικών αντιθέσεων όπως οι οικονομικές ανισότητες και οι εργασιακές σχέσεις. Έχουμε δηλαδή την ενίσχυση των «μικρών διαφορών» και την μετάθεση της σύγκρουσης σε δευτερεύοντα ζητήματα όπως είναι αυτά που ενσωματώνει η Woke κουλτούρα. Ακριβώς στο έδαφος αυτό αναπτύχθηκε η Woke κουλτούρα. Έτσι, οι διαφορές του Ίλον Μασκ κι ενός μαύρου του Μπρονξ ή της Νέας Ορλεάνης, που ζει στα χαρτόκουτα, ή ενός παράνομου Μεξικανού περιορίστηκαν στις απόψεις τους για τα «φύλα» και όχι στην άγρια εκμετάλλευση από τον ολιγάρχη που τους οδηγεί στην κόλαση…

Το θέμα λοιπόν είναι να αποκαταστήσουμε την ιεράρχηση των αντιθέσεων με τρόπο που να μην φαλκιδεύται η κεντρική ταξική αντίθεση αλλά και χωρίς να απεμπολούνται τα άλλα κοινωνικά δικαιώματα και διεκδικήσεις... 

*(πιο αναλυτική αναφορά κάνω στο βιβλίο Homo americanus, 2008)