«Για το εξώφυλλο θέλω πάντα Τάσσο», έλεγε η Σωτηρία Μπέλλου, υπογραμμίζοντας με τη φράση τον αμοιβαίο θαυμασμό που υπήρχε ανάμεσα στη μεγάλη λαϊκή τραγουδίστρια και τον δάσκαλο της χαρακτικής τέχνης. Πιστός στη φιλία τους ο Α. Τάσσος εικονογράφησε πολλά από τα εξώφυλλα των δίσκων της. Αλλωστε αγαπούσε πολύ το ρεμπέτικο τραγούδι και εκτός από τη συνεργασία με την Μπέλλου, του αφιέρωσε τέσσερις ξυλογραφίες, τις «Αρχόντισσες των ρεμπέτικων τραγουδιών». Αυτές οι ψηλόλιγνες γυναικείες φιγούρες με το μπαγλαμαδάκι, οι ωραίες «Αρχόντισσες» των προσφύγων, έρχονται από τις γειτονιές όπου γεννήθηκε το ρεμπέτικο: Ανατολή, Δραπετσώνα, Κοκκινιά, Καισαριανή. Και μπορεί κανείς να τις συναντήσει στο Κέντρο Τεχνών «Μετς», όπου μαζί με τις ανεκτίμητες πλάκες που χάραξε ο Τάσσος, παρουσιάζονται τα εξώφυλλα των δίσκων από τη σειρά «Τα ρεμπέτικα της Σωτηρίας Μπέλλου».
Η έκθεση «Ρεμπέτικο, από το ξύλο στο τάμπλετ» στεγάζεται σε ένα από τα τυπικά αστικά σπίτια του Μετς, της γειτονιάς όπου έζησε ο σπουδαίος χαράκτης. Σε αυτό το σπίτι και στη συγκεκριμένη έκθεση συντονίζονται, «συγχορδίζονται», τρεις γενιές δημιουργών, έτσι ώστε το έργο του Α. Τάσσου να συναντήσει δύο νεότερους καλλιτέχνες, τον Γιώργο Κόρδη και τον Φώτη Βάρθη. Πρόκειται για μια εικαστική συνάντηση που έχει αφετηρία το ρεμπέτικο τραγούδι με την αισθητική που ενστερνίστηκε η γενιά της οποίας μέλος ήταν ο Τάσσος και εξέφρασε ο Μάνος Χατζιδάκις στην περίφημη ομιλία του: το βυζαντινό ύφος, τη λιτότητα, την απλότητα και την εσωτερική δύναμη που θυμίζουν εκκλησιαστική υμνωδία. Μεγαλωμένος μέσα στην παράδοση που του κληροδότησε εκείνη η γενιά ο Γιώργος Κόρδης (γεννημένος το 1956) δημιούργησε μια σειρά από 15 έργα που έγιναν με τον τρόπο της παραδοσιακής χάραξης, αλλά ψηφιακά, στην οθόνη του τάμπλετ. Το σχέδιό του αδρό, «λαξεμένο και άτσαλο» όπως είναι όλα τα επιτεύγματα του χεριού, δεν είναι ένα άψογο γραφικό επίτευγμα, ούτε διαθέτει τέλεια ψηφιακή αποτύπωση. Σε αυτό ακριβώς το σημείο καινοτομεί άλλωστε η δουλειά του: στην απόφαση να χρησιμοποιήσει το ψηφιακό εργαλείο αδιαφορώντας ταυτόχρονα για την «τελειότητά» του.
Βγαλμένος από τη μήτρα των μεγάλων μαστόρων της χαρακτικής, ο νεότερος Φώτης Βάρθης (γεννήθηκε το 1983) εκφράζει με ένταση και ευθύνη τα στοιχεία που κάνουν την τέχνη του τόσο παλιά και ταυτόχρονα τόσο καινούργια. Τα «Ταμπαχανιώτικα» είναι μια σειρά έργων που αντλούν έμπνευση από τον ιδιαίτερο μουσικό χώρο των ρεμπέτικων όπως αυτά εκφράστηκαν στα αστικά κέντρα της Κρήτης και στη συνέχεια ενσωματώθηκαν στη μουσική παράδοση του νησιού. Κριτήριο για την επιλογή τους αποτέλεσε η θεματική των στίχων που εκφράζουν τον πόνο και την απώλεια. Χαράσσοντας επάνω στο ξύλο, ο Βάρθης επιχειρεί να βρει τον τρόπο που θα εκφράσει την αδρότητα και την αμεσότητα των τραγουδιών. «Η χαρακτική», λέει ο καλλιτέχνης, «είναι ένα μέσο ικανό να ψιθυρίζει και να κραυγάζει παρέα με αυτά τα ρεμπέτικα, να αγκαλιάσει και να αναδείξει το μεγαλείο και την ταπεινότητα της ποιητικής τους». Eπιμελητής της έκθεσης είναι ο ιστορικός τέχνης Γιώργος Μυλωνάς.
Κέντρο Τεχνών «Μετς», Ευγενίου Βουλγάρεως 6. Διάρκεια: 23/2 - 6/4.
* «Αρχόντισσα της Κοκκινιάς», «Αρχόντισσα της Δραπετσώνας» του Α. Τάσσου (αριστερά). «Βαρύτερ’ απ’ τα σίδερα» του Φ. Βάρθη (στο κέντρο). «Πήρα την στράτα κι έρχομαι» του Γ. Κόρδη (δεξιά).
Πηγή: Η Καθημερινή-Μάρω Βασιλειάδου
