Το νόημα της απλότητας

[ ARTI news / Ελλάδα / 06.04.17 ]

Το γράψιμο  είναι μια μορφή στοχασμού. Σημαίνει να βρίσκεσαι αντιμέτωπος με τον εαυτό σου. Να σκέφτεσαι και να κατανοείς. Η υπερβολή οδηγεί στην εκζήτηση και στην επιτήδευση. Όταν η λειτουργία της απλότητας γίνεται τρόπος γραφής, τότε ο λόγος μας αποκτά ποιότητα και γίνεται μεστός.

Ο Ρίτσος έγραφε: Πίσω από απλά πράγματα κρύβομαι, για να με βρείτε

αν δε με βρείτε, θα βρείτε τα πράγματα,

θ’ αγγίξετε εκείνα που άγγιξε το χέρι μου,

θα σμίξουν τα χνάρια των χεριών μας.(Το νόημα της απλότητας)

Κι ο Σεφέρης :

«Δὲ θέλω τίποτε ἄλλο παρὰ νὰ μιλήσω ἁπλά, νὰ μοῦ δοθεῖ

   ἐτούτη ἡ χάρη.

Γιατί καὶ τὸ τραγούδι τὸ φορτώσαμε μὲ τόσες μουσικὲς

   ποὺ σιγά-σιγά, βουλιάζει

καὶ τὴν τέχνη μας τὴ στολίσαμε τόσο πολὺ ποὺ φαγώθηκε

   ἀπὸ τὰ μαλάματα τὸ πρόσωπό της

κι εἶναι καιρὸς νὰ ποῦμε τὰ λιγοστά μας λόγια γιατί ἡ

   ψυχή μας αὔριο κάνει πανιά.»( Ἕνας γέροντας στὴν ἀκροποταμιά)

Για τον Χριστιανόπουλο: «Κουλτουριάρηδες είναι οι διανοούμενοι που δίνουν μεγαλύτερη σημασία στη γνώση και την πληροφόρηση και λιγότερη στο αίσθημα και το βίωμα. Ό,τι έμαθαν ή δεν έμαθαν έχει γι' αυτούς μεγαλύτερη αξία από τη σκέψη.[...]

Όταν λέγαμε «οι διανοούμενοι» ή «οι άνθρωποι των γραμμάτων» νιώθαμε κάτι σαν δυσφορία και ενόχληση, γιατί καταλαβαίναμε ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν ξεφύγει πολύ από τη ζωή εν ονόματι δήθεν της τέχνης. Αυτοί νομίζανε ότι, επειδή ήτανε άνθρωποι των γραμμάτων, έπρεπε να μιλούν με ειδικό λεξιλόγιο, να καταλαβαίνονται μεταξύ τους, κι ας μην τους καταλαβαίνουν οι άλλοι.[...]

Σε τελική ανάλυση, οι κουλτουριάρηδες είναι ψευτομορφωμένοι. Μόνο ένας ψευτομορφωμένος μπορεί να χρησιμοποιεί λεξιλόγιο που ξιπάζει και ξαφνιάζει, ή να μεταχειρίζεται ωραίες λέξεις και φράσεις για να κάνει εντύπωση, ενώ καταβάθος δεν κατέχει τη γλώσσα και δεν την χρησιμοποιεί σωστά.»( Το κείμενο είναι του συγγραφέα Ντίνου Χριστιανόπουλου και αποτελεί διασκευασμένο απόσπασμα από συζήτηση με τον επίσης συγγραφέα Περικλή Σφυρίδη -«Αλαμπουρνέζικα ή η γλώσσα των σημερινών κουλτουριάρηδων», πρώτη έκδοση 1990).

Για τον Όκαμ, «η απλούστερη λύση είναι συνήθως και η σωστή». Και για τον Ευριπίδη, «η αλήθεια είναι απλή κι ο λόγος της ακόμα πιο απλός». Η απλότητα δεν είναι απλό πράγμα. Το απλό είναι δύσκολο. Το να κάνεις το απλό περίπλοκο είναι συνηθισμένο. Το να κάνεις το περίπλοκο απλό είναι δημιουργικότητα. Όταν μια ιδέα δεν έχει τη δύναμη για να διατυπωθεί απλά, αυτό είναι ένα σημάδι ότι πρέπει να την απορρίψουμε. Προκρίνοντας την απλότητα, προβάλλεις και την ουσία. Όσο περισσότερα κατανοούμε, τόσο όλα γίνονται πιο απλά. Ιδιοφυΐα ίσως είναι η δυνατότητα να πεις κάτι πολύ βαθυστόχαστο με απλό τρόπο.