Το εμπόριο του φόβου και της σωτηρίας εδώ, η αλληλεγγύη εκεί
[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 18.03.20 ]Ο κοροναϊός αποκάλυψε και τον χαρακτήρα των ανθρώπων αλλά και των κοινωνιών.
Συστήματα υγείας που έχουν καταρρεύσει εξαιτίας των νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων, η κερδοσκοπία της μάσκας, του αντισηπτικού αλλά και των τεστ καθώς και οι «θεωρίες της αγέλης» από την μια, και από την άλλη η αλληλεγγύη. Μιλώ για την φιλοξενία από την Κούβα του καραβιού των «νοσούντων» με τους 682 επιβάτες και τα 381 μέλη πληρώματος, που δεν δεχόταν καμία άλλη χώρα, κανένα λιμάνι.
Δύο αντιλήψεις, λοιπόν, δύο τρόποι αντίδρασης, δύο συμπεριφορές, δύο κόσμοι.
Οι σημερινές ελληνικές εφημερίδες καθρεφτίζουν αυτούς τους δύο κόσμους. Από την μια πλευρά η δεισιδαιμονία, ο ανορθολογισμός και το εμπόριο του φόβου και της σωτηρίας: «Το Άγιο Όρος θα μας σώσει»! Ή «50.000 χιλιάδες τα κρούσματα»! γράφουν οι ακροδεξιές εφημερίδες. Οι πιο σοβαρές συντηρητικές εφημερίδες περιορίζονται σε μία αποστασιοποιημένη περιγραφή του συστήματος Υγείας, που όπως γράφουν "γενικά πέτυχε", αλλά απέτυχε στον τομέα των εξετάσεων(τεστ) και των αντιδραστηρίων. Δεν μιλούν για την απίστευτη κερδοσκοπία των ιδιωτικών κέντρων, δεν αναφέρονται στο αίτημα των επιστημόνων που ζητούν πλήρη κάλυψη των εξετάσεων από τον ΕΟΠΠΥ. Το πρόβλημα των εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων που τέθηκαν σε αργία δεν τους αφορά, ούτε οι απολύσεις εργαζομένων. Δεν τους ενδιαφέρει ότι όσοι σωθούν από τον ιό θα τσακιστούν από την εξαθλίωση. Ο μετα-ιός της ύφεσης και της ανεργίας, ο μετα-τρόμος της πείνας γίνεται ξανά πραγματικός εφιάλτης. Ήδη το 40% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή κοντά ένα εκατομμύριο, είναι σε αργία(ΕφΣυν). Και δεν μπορεί κανείς να αντιδράσει. Γιατί στο όνομα της κατάστασης έκτακτης ανάγκης έχει απαγορευθεί κάθε συλλογική αντίδραση.
Βέβαια, η κατάσταση συγκλονίζει ακόμη και την πίστη στην ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού. Η υπερσυντηρητική εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ» γράφει στην πρώτη σελίδα της για τη «Στροφή Μητσοτάκη» στο κοινωνικό κράτος. Ναι, οι νεοφιλελεύθεροι έγιναν κοινωνιστές! Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έπαψε να είναι ένας ακραία νεοφιλελεύθερος, όπως ο Μπόρις Τζόνσον, που η πολιτική του (της «ανοσίας αγέλης») παραπέμπει στη ναζιστική ευγονική, παραμένει, όμως, ένας νεοφιλελεύθερος, που προσαρμόζεται στη συγκυρία. Απλώς ετοιμάζεται για την υποδοχή της Μεγάλης Οργής. Το πρώτο βήμα έγινε με την απόσειση των ευθυνών των κυβερνώντων και τη μετάθεσή τους στην «Ατομική ευθύνη» των πολιτών. Εμείς φταίμε αν θα πεθάνουμε γιατί δεν «Μείναμε στο σπίτι»! Για την έλλειψη κλινών στις ΜΕΘ, αντιδραστηρίων για τις εξετάσεις, ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, άκρα σιωπή. Ο νυν σοσιαλ-νεοφιλελεύθερος πρωθυπουργός και μαζί του αυτοί που θα γκρέμιζαν τα νοσοκομεία, παραδίδοντας την Υγεία στους ιδιώτες, αίφνης χειροκροτούν τους γιατρούς και ζητούν «το κάτι παραπάνω» από αυτούς, συνεχίζοντας όμως να τους έχουν απλήρωτους και να αρνούνται τη συνάντηση μαζί τους.
Στροφή, λοιπόν, στο «κοινωνικό κράτος» και στην … κοινωνική ευαισθησία για να απορροφηθεί η μελλοντική αγανάκτηση. Κι αυτό μέχρι να ηρεμήσουν τα πράγματα. Ήδη η υπερσυγκέντρωση εξουσιών, η υποκατάσταση της Βουλής από τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, το κράτος Λεβιάθαν, η στρατιωτικοποίηση της κοινωνίας, η πειθαρχία, η κατάργηση όσων εργασιακών δικαιωμάτων απέμειναν, ο απόλυτος έλεγχος και η επιτήρηση(ο Όργουελ ωχριά), ο αυτόβουλος εγκλεισμός, όλα αυτά και άλλα πολλά είναι εδώ για να μείνουν, την ώρα που θα μας μιλούν για… πρόνοια, θεία και μη, και επιδόματα αργίας…
Από την άλλη, ο κόσμος της φτωχής Κούβας, της αποκλεισμένης επί πάρα πολλές δεκαετίες Κούβας, με το εκπληκτικό σύστημα υγείας, με την βιωματική πλέον αλληλεγγύη, ο κόσμος της ευγένειας και της λιτόφρονης χαράς…
Δεν μπορούμε να πάμε όλοι στην Κούβα! Αλλά μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο μας καλύτερο. Ή τουλάχιστον να μην αφήσουμε να τον κάνουν ζούγκλα…
Αλήθεια τι κάνει ο Κυριάκος και η Μαρέβα που φωτογραφίζουν την "ευαισθησία" τους δίπλα στην φωτογραφία του αλησμόνητου Μπεχράκη, για τους άστεγους και τους πρόσφυγες; Τίποτα. Όλα για την "επικοινωνία"! Ό,τι συμβουλεύει ο Αμερικανός επικοινωνιολόγος.
Γι αυτό λέω, ναι, να σκεφτούμε τον εαυτό μας, αλλά και τους άλλους, τους πραγματικά εκτεθειμένους, τους "ουρανοσκέπαστους", τους απόκληρους, τους μετανάστες... Και να μην αφήσουμε να μας τη φέρουν, τώρα που βρίσκουν ευκαιρία...