Πολάκης-Αγαπηδάκη, ή η πολιτική στο ντιβάνι του Φρόυντ

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 27.11.19 ]

Είσαι πρωκτερωτικός λέει η «δεξιά», είσαι ψυχωσική λέει ο «αριστερός». Αγαπηδάκη και Πολάκης. Η κλαγγή των ναρκισσιστικών εικόνων της «αριστεράς» και της «δεξιάς» ηχεί άγρια στο ντιβάνι του Φρόυντ. Μία αμάχη άλογη και μία πολιτική που απομειώνεται σε ύβρεις και επιστημονικοφανείς τσαμπουκάδες, ελλείψει ιδεών και λόγου.    

Άραγε μπορεί η γλώσσα να είναι δεξιά ή αριστερή; Κατηγορηματικά ναι. Η γλώσσα με την οποία επικοινωνούμε, αγαπιόμαστε, ερωτευόμαστε, απελπιζόμαστε, ελπίζουμε, λυπόμαστε, χαιρόμαστε, αγωνιζόμαστε, πολιτευόμαστε, γενικώς ζούμε, καθρεφτίζει και τον τρόπο που σκεφτόμαστε, εντάσσοντας το γοητευτικό παιχνίδι με τις λέξεις, τη γλώσσα και τις ιδέες τόσο στη λογική του παιχνιδιού της γητειάς όσο και στη λογική της κινητοποίησης. Γιατί όταν μιλάς (ή τραγουδάς) «για να σμίξεις τον κόσμο», τότε η γλώσσα σου είναι αριστερή. Αντίθετα, όταν θέλεις να ξεχωρίσεις από τον κόσμο, όταν θέλεις «να σκοτώσεις» λεκτικά τον άλλο, όποιος κι αν είναι, είσαι δεξιός.  Η επαναστατική σκέψη μπορεί να είναι τέτοια όταν είναι ανατρεπτική και κινητοποιός. Το ίδιο και η επαναστατική γλώσσα οφείλει να συγκινεί, να γοητεύει, να εκτρέπει ακόμη και τον αντίπαλο από την ταυτότητά του, από το νόημα που δίνει στη ζωή.

Η αριστερή γλώσσα θάλλει στις οπωροφόρες λέξεις και στην ποιητικότητα των δρόμων, εκεί όπου κατοικούν εξόριστοι οι νέοι και ο νέος λόγος, εκεί όπου ανθίζει η αλληλεγγύη για τους πρόσφυγες και η αγάπη για τους απόκληρους. Η αριστερή γλώσσα είναι ποιητική, είναι ένας τρόπος να ουρλιάζει κανείς βουβά, χωρίς δηλαδή να ξεπερνά τα σύνορα που χωρίζουν το ανθρώπινο από το ζωώδες. Η γλώσσα αυτή επιτρέπει στην αγάπη να οξυγονώνεται, ακόμη και στις πιο ασφυκτικές συνθήκες. Δες την τελευταία ταινία του Κεν Λόουτς.

Οι λέξεις έχουν αφεντικά. Αυτοί που κατέχουν τις λέξεις, την πνευματική εξουσία, δηλαδή οι «ιδιοκτήτες» της γλώσσας επιβάλλουν και τον χαρακτήρα των κοινωνικών σχέσεων, μας υποβάλλουν τον τρόπο να αγαπάμε, να μισούμε, να σκεφτόμαστε και να ονειρευόμαστε. Αυτός που κατέχει την εξουσία των λέξεων κατέχει όχι μόνο την πολιτική ηγεμονία αλλά και την ηγεμονία των αισθημάτων. Αυτός είναι ο παλιός κόσμος των ύβρεων και του άξεστου τσαμπουκά, ο κόσμος που δεν διαλέγεται, γιατί δεν μπορεί, ο κόσμος που χειροδικεί και αυτοδικεί, όπως οι νοικοκυραίοι που σκότωσαν τον Ζακ

Ο νέος κόσμος που θέλουμε, βρίσκεται εκεί όπου η ανθρωπιά δωρίζεται χωρίς αντάλλαγμα. Εκεί όπου το Εγώ εκχωρείται για να απαλύνει τον πόνο των ξεριζωμένων, των φτωχών, των άνεργων, των ανέστιων, των κυνηγημένων. Είναι εκεί όπου το Εγώ κενώνεται και ανθίζει το Εμείς.

Ο νέος κόσμος είναι ήδη εδώ. Μόνο που έχει ανάγκη τη Μορφική Επινοητικότητα, ένα νέο είδος ποίησης, μια νέα γλώσσα, που θα γίνει η νέα οπτική μας γωνία, ο νέος τρόπος. Κι αυτός ο νέος τρόπος παράγει ευγένεια, παράγει ανθρωπιά και όχι ύβρεις…

Γιατί ούτε ο κόσμος μπορεί να γίνει κατανοητός, ούτε να εμπνευσθεί, ούτε μία ανατροπή να διαρκέσει αν δεν έχει τη δική της Ποίηση, δηλαδή τη νέα Γλώσσα της.