Ποιους αφορά ο «εμφύλιος» στο ποδόσφαιρο;

 Η Ευρώπη σε αναβρασμό. Πρωθυπουργοί κάνουν δηλώσεις, οπαδοί αγωνιούν, δημοσιολογούντες αναλύουν. Δεν πρόκειται για την πανδημία, μήτε για την κόπωση των πληθυσμών από τον εγκλεισμό, ούτε για την πείνα, τις ανισότητες, την ανεργία και την ανατροπή των εργασιακών δικαιωμάτων, αλλά για το ποδόσφαιρο! «Σχίσμα» και «Εμφύλιος» στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο γράφουν οι εφημερίδες, καθώς οι δώδεκα μεγαλύτεροι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι της Ευρώπης -για την ακρίβεια οι 12 «αθλητικές μεγα-εταιρείες»- συμφώνησαν να δημιουργήσουν έναν νέο «κλειστό ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα».

Γιατί ο ορυμαγδός; Πρώτον, γιατί τα λεφτά είναι πολλά. Και δεύτερον, γιατί η κοινωνική βαρύτητα και η πολιτική «επιρροή» του αθλήματος είναι τεράστια. Αυτή η απλή και σαφής προσέγγιση είναι δυστυχώς ξένη προς μία ορισμένη ελληνική «αριστερά», που αντιμετωπίζει το γεγονός, όχι με οικονομικούς, αλλά με φροϋδικούς όρους: «Αν όμως επικρατήσει το «εγώ» των πανίσχυρων παραγόντων, τότε θα χάσουμε όλοι», γράφει «Η Εφημερίδα των Συντακτών» (20.4.2021)! Παραδόξως, η συντηρητική γαλλική εφημερίδα Le Monde κάνει μια πιο σοβαρή(και… αριστερή) προσέγγιση όταν γράφει ότι «Οι ιδρυτές της Superleague θέλουν να κερδίσουν περισσότερα. Περισσότερα λεφτά. Πάνω από τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ που διανέμονται κάθε σεζόν στο πλαίσιο του Champions League». Και πως πίσω από το σχέδιο βρίσκεται η αμερικανική επενδυτική μεγα-τράπεζα JP Morgan, που υπόσχεται άμεσα 3,5 δισ. Ευρώ, που θα φτάσουν τελικά τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ από τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Η εξέλιξη δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Προετοιμάζεται καιρό τώρα. Η πανδημία φαίνεται ότι επιτάχυνε τις αλλαγές, καθώς τα τηλεοπτικά δικαιώματα αποκτούν πλέον βαρύνουσα σημασία.

Ποιοι θίγονται από αυτή την εξέλιξη; Οι μικρότερες ποδοσφαιρικές εταιρείες και ο θεσμός που τις περιλαμβάνει, η UEFA, η οποία επικαλείται τη ρομαντική -μη εμπορική- πλευρά του ποδοσφαίρου. Ο πρόεδρός της, Σλοβένος Αλεξάντερ Σεφερίν θα πει σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα: «Αυτοί οι σύλλογοι δεν ενδιαφέρονται για τα γκολ, αλλά για τα αριθμητικά στοιχεία που έχουν εγγραφεί στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους…». Γενικά, η «λαϊκότητα» του αθλήματος προβάλλεται από τις εταιρείες, που υστερούν στον οικονομικό ανταγωνισμό.

Γεγονός, πάντως, είναι ότι η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου ενισχύεται πλέον παντού, καθώς μεγάλες επιχειρήσεις κινδυνεύουν να βάλουν λουκέτο λόγω της πανδημίας. Μερικοί, όπως ο  μεγαλομέτοχος της Amazon Τζεφ Μπέζος, τείνουν να «καταβροχθίσουν» τους μικρότερους ανταγωνιστές τους. Οι τελευταίοι ζητούν ρύθμιση για να μην πάνε όλα τα λεφτά στην «κορυφή» της πυραμίδας του πλούτου και να φορολογηθούν περισσότερο αυτοί που θα κερδίσουν περισσότερα, ώστε να επιδοτηθούν εκείνοι που θα πάθουν ζημιές. Και αυτοί επικαλούνται τους φτωχούς και τους άνεργους, όπως η UEFA τους «λάτρεις του ποδοσφαίρου»! Υπ' αυτή την οπτική, το «Τότε θα χάσουμε όλοι»(!) που γράφει η ΕφΣυν, δεν αφορά τους φιλάθλους, αλλά τις άλλες ποδοσφαιρικές εταιρείες, που τίθενται εκτός της ποδοσφαιρικής αγοράς. Όσο για το δικό μας ποδόσφαιρο, αυτό χάθηκε μαζί με τις αλάνες, από τότε που το παιγνίδι έχασε την αξία χρήσης του και έγινε εμπόρευμα. Στο βιβλίο «πως μας έκλεψαν το ποδόσφαιρο» οι δημοσιογράφοι Fancois Ruffin και Antoine Dumini γράφουν για το λαϊκό ποδόσφαιρο, που δεν ήταν μία μεγάλη επιχείρηση, οι ποδοσφαιριστές δεν ήταν οι σύγχρονοι «μονομάχοι» στην αρένα και σκοπός ήταν η χαρά της νίκης και όχι η συσσώρευση κερδών. Παρόλα αυτά, το ποδόσφαιρο εξακολουθεί να ασκεί μια εκπληκτική γοητεία, ακόμη κι όταν ξέρουμε ότι πρόκειται για εμπόρευμα. Είναι αυτή η φοβερή ιαχή: «γκόοοολ», από χιλιάδες ανθρώπους στο στάδιο Πράτερ της Βιέννης, που συγκλόνισε τον Ελίας Κανέττι και τον οδήγησε να γράψει το κλασσικό πλέον πόνημά του: «Μάζα και εξουσία»!