Ποια είναι η Αλήθεια; Η Αγάπη ή η Δύναμη;

 «Τις εστίν η αλήθεια;» ρώτησε ο Πόντιος Πιλάτος τον Ιησού. Ο Ιησούς δεν απάντησε. Κάποιοι, έκτοτε, θεωρούν ότι το ερώτημα σχετικά με την «αλήθεια» παραμένει αναπάντητο. Όμως, τόσο ο Χριστός όσο και ο Πιλάτος είχαν τις απαντήσεις, οι οποίες αντιπροσώπευαν δύο αξιολογικά κριτήρια της αλήθειας τους. Σύμφωνα με την τότε κυρίαρχη αντίληψη, που εξέφραζε ο δεύτερος, η αλήθεια είναι η δύναμη-fortis est veritas. Η Αλήθεια, συνεπώς, ορίζεται από τον ισχυρό. Το νέο που κόμισε ο Ιησούς ήταν ότι η Αλήθεια είναι των φτωχών και των απόκληρων, των αδυνάτων! Από εδώ προκύπτει μία αξιακή, πολιτισμική και πολιτική ανατροπή. Ο χριστιανισμός της Ανατολής δημιούργησε μία νέα ανθρώπινη ηθική, αλλά προπάντων ανέτρεψε τις ιεραρχίες. Ο Θεός των πρωτοχριστιανών είναι ένας φτωχός, γεννημένος μεταξύ των φτωχών, είναι ταπεινός, αποστερημένος από κάθε αγαθό, δεν έχει εξουσιαστικές φιλοδοξίες και αποδέχεται το θάνατο στο σταυρό όπως ο τελευταίος των αθλίων. Αυτός ο Θεός είναι ο Θεός της Αγάπης ακόμη και για τους εχθρούς. Αυτός είναι ο Θεός της μέριμνας, ο Θεός της δικαιοσύνης και του συλλογικού καλού.

Αλλά πώς από την «αποθέωση» των αδυνάτων επανήλθαμε στη θέωση της δύναμης; Πώς από τη δόξα του Εμείς και της συλλογικότητας των πρωτοχριστιανών φθάσαμε στη δόξα του πιο ακραίου ατομικού πνεύματος; Για να συμβεί η μεταλλαγή αυτή ο χριστιανισμός χρειάστηκε να αποκτήσει συστημική δύναμη μέσω του «σώματος» της Εκκλησίας. Να γίνει, δηλαδή, εξουσία. Γι’ αυτό χρειάστηκε η αναγνώρισή του ως επίσημης θρησκείας, αλλά προπάντων χρειάστηκε ο καθολικισμός και στη συνέχεια ο προτεσταντισμός. Ο Θεός των χριστιανών έγινε πια ξανά ο θεός των εχόντων, ο θεός της δύναμης. Με άλλα λόγια, ο Θεός εξαγοράστηκε! Έγινε ένας θεός που μιλάει ομοίως για αγάπη, αλλά για την επιλεκτική αγάπη μόνο των «δικών μας». Για τους άλλους μόνο μίσος και χολή. Πρόκειται για την αγάπη των φασιστοειδών τύπου Χρυσής Αυγής, η οποία παραπέμπει στον ιουδαϊσμό που μιλούσε μεν για την αγάπη προς τον πλησίον, αλλά όχι για τους Αμαληκίτες! Οι Αμαληκίτες, σήμερα, είναι οι ξένοι, οι μετανάστες, οι πρόσφυγες, οι ανέστιοι, οι απόκληροι, οι κατατρεγμένοι!

Υπάρχει άραγε σωτηρία; Ο φιλόσοφος Σλάβοι Ζίζεκ προτείνει την απελευθέρωση της εγελιανής (και λακανικής) διάστασης του χριστιανισμού, εγκαταλείποντας «το κέλυφος της θεσμικής του οργάνωσης. «Είτε αφήνουμε στην άκρη τη θρησκευτική μορφή είτε διατηρούμε τη μορφή, αλλά χάνουμε την ουσία», λέει ο φιλόσοφος. Με άλλα λόγια είτε αφήνουμε στην άκρη την χυδαία «εκκοσμίκευση» και την Εκκλησία ως εξουσιαστική γραφειοκρατική δομή είτε χάνουμε το περιεχόμενο του χριστιανικού μηνύματος, που είναι η ανθρώπινη συνοχή μέσω της αγαπητικής σχέσης με το βλέμμα του Άλλου, όπως αποτυπώνεται στο καταπληκτικό ποίημα της προς Κορινθίους επιστολής του Παύλου («και εάν έχω πάσαν πίστιν, ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμί...».)

Το σπάσιμο του κελύφους, η διάλυση της θεσμικής οργάνωσης είναι «η ύστατη ηρωική χειρονομία που περιμένει το Χριστιανισμό: γιατί προκειμένου να σώσει το θησαυρό του, πρέπει να θυσιάσει τον εαυτό του- σαν τον Χριστό, που έπρεπε να πεθάνει για να μπορέσει να αναδυθεί ο Χριστιανισμός.», καταλήγει ο Ζίζεκ.