Περιβάλλον: το Φυσικό Αέριο
[ Κώστας Κάππας / Ελλάδα / 06.08.18 ]Το φυσικό αέριο είναι μίγμα υδρογονανθράκων, καύσιμο και πρώτη ύλη της βιομηχανίας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ) η κατανάλωση φυσικού αερίου θα καλύπτει το 1/4 των παγκόσμιων ενεργειακών αναγκών το 2030. Παρ’ όλα αυτά, θα εκλείψει σχεδόν παράλληλα με το πετρέλαιο.
Χημική σύσταση.Το φυσικό αέριο συνίσταται κυρίως από μεθάνιο το οποίο εξάγεται από φρεάτια αερίων ή κατά την άντληση πετρελαίου. Συνυπάρχουν όμως σημαντικές ποσότητες αιθανίου, προπανίου, βουτανίου βαρύτεροι υδρογονάνθρακες, μικρές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακος, άζωτο, υδρατμούς, ήλιο και ενώσεις του θείου. Το μίγμα αυτό αποκαλείται και υγρό φυσικό αέριο. Το απαλλαγμένο από προσμίξεις καθαρό μεθάνιο, συχνά αποκαλείται και ξηρό φυσικό αέριο.
Ιδιότητες.Το φυσικό αέριο είναι άοσμο, άχρωμο, μη-τοξικό και μη-διαβρωτικό. Η χαρακτηριστική του οσμή δημιουργείταιπροσθέτοντας θειούχο ένωση, ώστε να γίνεται αντιληπτό σε τυχόν διαρροές. Είναι ελαφρύτερο από τον αέρα. Η καύση του φυσικού αερίου, σε σχέση με αυτή άλλων καυσίμων όπως ο γαιάνθρακας ή το πετρέλαιο, είναι λιγότερο επιβλαβής για το περιβάλλον, καθώς παράγει μικρότερες ποσότητες ρύπων π.χ. διοξειδίου του άνθρακος ανά μονάδα παραγόμενης ενέργειας (θεωρείται οικολογική πηγή ενέργειας).
Χρήσεις. Το φυσικό αέριο αποτελεί βασική πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Χρησιμοποιείται είτε άμεσα στην αυτοκίνηση, είτε στην παραγωγή υδρογόνου ως καύσιμο (οικολογικά οχήματα), για οικιακές εφαρμογές (μαγειρική, θέρμανση κ.α.) αλλά και για άλλες εφαρμογές (παραγωγή γυαλιού, υφασμάτων, πλαστικών, ειδών χρωματισμού και άλλων προϊόντων).
Εξαγωγή και μεταφορά.Το φυσικό αέριο σχηματίζεται όπως το πετρέλαιο σε υπόγειες κοιλότητες του υπεδάφους και στις οποίες ευρίσκεται υπό υψηλή πίεση. Τα κοιτάσματα φυσικού αερίου ευρίσκονται συνήθως μακριά από τα κύρια κέντρα καταναλώσεως και η μεταφορά του σε αυτά εξαρτάται από την κατάστασή του:
CNG (Compressed Natural Gas–Συμπιεσμένο Φυσικό Αέριο)
Φυσικό αέριο το οποίο, για να είναι δυνατόν να μεταφερθεί ακόμη και σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων (π.χ. αγωγοί της Βορείου Αμερικής και της Σιβηρίας έως την Ευρώπη) και να αποθηκευτεί ως καύσιμο μεταφοράς, υποβάλλεται σε πίεση υψηλότερη από 2.100.000 kg/m2, μειώνοντας τον όγκο του στο 1%. Η σχετικά χαμηλή ενεργειακή πυκνότητά του (υποτετραπλάσια του πετρελαίου) και η υψηλή πίεσή του ως συμπιεσμένο αέριο, απαιτούν από τα αυτοκίνητα με εξοπλισμό CNG να διαθέτουν ογκώδη ντεπόζιτα καυσίμου. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το CNG είναι κατάλληλο καύσιμο κυρίως για λεωφορεία και φορτηγά, τα οποία ανεφοδιάζονται από κεντρικές μεγάλες εγκαταστάσεις.
LNG (Liquefied Natural Gas - Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο)
Φυσικό αέριο το οποίο έχει υγροποιηθεί προσωρινά για την διευκόλυνση της αποθήκευσης ή της μεταφοράς του, καθώς ένα κυβικό μέτρο υγρού φυσικού αερίου αντιστοιχεί σε
Η ενεργειακή του πυκνότητα είναι συγκρίσιμη με αυτήν του πετρελαίου αλλά οι απαραίτητες υποδομές για την ψύξη, υγροποίηση, μεταφορά και επαναφορά σε αέρια μορφή, είναι χρονοβόρες και δαπανηρές. Επίσης, η παραγωγή και η μεταφορά του LNG είναι ενεργοβόρα.
Οι έρευνες για πετρέλαιο έχουν αποκαλύψει την ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων αερίου στην Αφρική, Μέση Ανατολή, Αλάσκα και αλλού. Η Ελλάδα προμηθεύεται φυσικό αέριο από την Ρωσία και την Αλγερία.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ
Το CNG είναι ελαφρύτερο του αέρα, διαχέεται στην ατμόσφαιρα σε περίπτωση διαρροής, καθιστώντας το ασφαλέστερο της βενζίνης. Τα αυτοκίνητα CNG εκπέμπουν πολύ λιγότερο μονοξείδιο του άνθρακα και οξείδια του αζώτου (κύρια συστατικά της αιθαλομίχλης) καθώς και άλλα σωματίδια, ουσίες οι οποίες είναι δυνατόν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας.
Ιδιαίτερο προσοχή απαιτείται στα θέματα ασφάλειας του LNG:
Οι εγκαταστάσεις LNG είναι ασφαλέστερες σε σχέση με το παρελθόν, χάρις στην τεχνολογία και την αυστηροποίηση των κανονισμών. Παρ’ όλα αυτά, οι κίνδυνοι ατυχήματος δεν είναι αμελητέοι, καθώς το LNG είναι εγγενώς ασταθές και μεταφέρεται και αποθηκεύεται σε μεγάλες ποσότητες. Συνοπτικά οι κίνδυνοι οι συνδεόμενοι με την άντληση, την επεξεργασία, την υγροποίηση, την μεταφορά και την κατανάλωση του φυσικού αερίου είναι οι εξής:
Ευφλεκτότητα. Ο συχνότερα αναμενόμενος κίνδυνος ανάφλεξης, προέρχεται από φλόγες ή σπινθήρες. Οι ατμοί LNG λόγω εξάτμισης είναι εύφλεκτοι και κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες είναι δυνατόν να προκαλέσουν έκρηξη.
Αυτό-ανάφλεξη. Η θερμοκρασία αυτανάφλεξης είναι η χαμηλότερη θερμοκρασία στην οποία (εύφλεκτο) αέριο ή ατμός αναφλέγεται αυτόματα, χωρίς ύπαρξη πηγής ανάφλεξης (π.χ. σπινθήρα). Για τους ατμούς μεθανίου οι οποίοι προέρχονται από την εξάτμιση LNG, με αναλογία μεθανίου–ατμοσφαιρικού αέρα περίπου 10% προς 90% και σε πίεση ίση με την ατμοσφαιρική, η θερμοκρασία αυτό-ανάφλεξης είναι περίπου 500°C. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, τερματικός σταθμός LNG ορίζεται από την νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (οδηγία 96/82/ΕΚ) ως μια από τις πλέον επικίνδυνες εγκαταστάσεις -ή “εγκατάσταση Seveso II”. Η οδηγία πήρε το όνομά της από το γνωστό ατύχημα διαρροής χημικών (διοξίνης) στο Sevezo της Ιταλίας το 1976.
“Πυρκαϊά λίμνης” (Firepool). Εάν το LNG διαρρεύσει και δημιουργήσει υγρή κηλίδα κοντά σε μια πηγή ανάφλεξης, όπως θα εξατμίζεται, οι ατμοί του (σε μια εύφλεκτη συγκέντρωση με τον αέρα, 5% έως 15%) θα αρχίσουν να καίγονται στροβιλιζόμενοι πάνω από την κηλίδα. Η προκύπτουσα "πυρκαϊά λίμνης" θα εξαπλώνεταιμαζί με την κηλίδα LNG, μακριά από την πηγή διαρροής. Η “πυρκαϊά λίμνης” είναι πολύ έντονη, η καύση της είναι ταχύτατη και αναπτύσσει πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες από ότι οι φωτιές πετρελαίου ή βενζίνης και δεν είναι δυνατόν να κατασβησθεί. Θα πρέπει να αναλωθεί πρώτα όλη η κηλίδα LNG για να σβήσει.
Διασπορά, ανάφλεξη και έκρηξη ατμών LNG. Το LNG εάν διαρρεύσει, αεριοποιείται ταχέως. Ο όγκος του αυξάνει 600 φορές και αναμειγνυόμενο με τον αέρα, τον ψύχει και σχηματίζει κρύο λευκό νέφος ατμών το οποίο επειδή είναι πυκνότερο από τον αέρα, δεν διαλύεται. Ταξιδεύει με την βοήθεια του ανέμου σε μεγάλες αποστάσεις, έως ότου συναντήσει πηγή ανάφλεξης ή διαλυθεί όταν αυξηθεί αρκετά η θερμοκρασία των ατμών. Εάν εισέλθει σε κλειστό χώρο (π.χ. δωμάτιο ή κτήριο) θα αναφλεγεί και θα εκραγεί. Εάν διεισδύσει σε εγκαταστάσεις χημικών είναι εξαιρετικά πιθανόν να παραχθούν καταστρεπτικές υπερπιέσεις.
Μεγίστη διασπορά κινδύνου. Αναλόγως με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και την μορφολογία του εδάφους. Σταχυολογώντας την βιβλιογραφία:
Άτομα τα οποία ζουν σε ακτίνα
H μέγιστη επίδραση της θερμικής ακτινοβολίας από πυρκαϊά σε δεξαμενόπλοιο μεταφοράς LNG χωρητικότητος 200.000 m3 θα οδηγήσει σε 50% απώλειες ζωής αυτών οι οποίοι ευρίσκονται σε απόσταση 4 km από την πηγή της πυρκαϊάς[2].
Για τον τερματικό σταθμό LNG της Ρεβυθούσας (μικρό νησί στον κόλπο των Μεγάρων όπου ευρίσκονται οι εγκαταστάσεις LNG της εταιρείας ΔΕΣΦΑ) οι ατμοί LNG είναι επικίνδυνοι σε μια ακτίνα 5 km από τον τερματικό σταθμό για μια διαρροή 15.000 κυβικών μέτρων LNG[3].
Παράλληλη μελέτη το 2006 σε εγκατάσταση LNG στο Cabrillo, California, των Sandia National Laboratories[4] κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ατμοί LNG είναι εύφλεκτοι έως και 12 km μακριά από την πηγή του ατυχήματος.
Θαλάσσιες μεταφορές. Οι απαιτούμενες συνθήκες ασφαλείας για πλοία LNG είναι δύο: α) να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότατα σύγκρουσης όταν το πλοίο είναι εν πλω και β) κατά τον ελλιμενισμό, να προστατευθούν εγκαταστάσεις, εργαζόμενοι και πολίτες από τους κινδύνους πιθανής ανάφλεξης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι τερματικοί σταθμοί είναι ειδικά κατασκευασμένοι λιμένες οι οποίοι χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο για την εκφόρτωση του LNG.
Κρυογονικά "εγκαύματα". Επαφή με LNG (-161 οC) προκαλεί άμεση κατάψυξη εγκαταστάσεων και ατόμων έως και σοβαρή βιολογική βλάβη και θάνατο. Συστήματα προστατευτικών περιβλημάτων γύρω από τις δεξαμενές αποθήκευσης LNG συγκρατούν το περιεχόμενο των δεξαμενών και σε επικίνδυνες περιοχές το προσωπικό φέρει προστατευτικό ιματισμό.
Ασφυξία. Σε μία μεγάλης κλίμακας απελευθέρωση LNG, αυτό θα αρχίσει να εξατμίζεται και οι ατμοί του να εκτοπίζουν τον αναπνεύσιμο αέρα. Εάν το ήδη εξατμισμένο LNG δεν αναφλεγεί και η συγκέντρωση του αερίου στον αέρα είναι αρκετά υψηλή, τότε είναι ικανό να δημιουργήσει ασφυξία.
Κίνδυνος “ανατροπής” (Roll-over) LNG. Όταν διοχετευθούν ποσότητες LNG διαφορετικών πυκνοτήτων σε δεξαμενή, δεν αναμιγνύονται αμέσως. Αντίθετα, εναποτίθενται κατά ασταθή στρώματα μέσα στην δεξαμενή. Μετά από ένα χρονικό διάστημα και κάτω από ορισμένες συνθήκες, είναι δυνατόν να προκληθεί αυθόρμητη ανατροπή της στρωματοποίησης (αναποδογύρισμα - “Roll-over”). Για παράδειγμα, εάν τα κατώτερα στρώματα θερμανθούν με την φυσική θερμότητα, θα μειωθεί η πυκνότητά τους σε σχέση με τα ανώτερα στρώματα. Η συνεπακόλουθη “ανατροπή υγρών” (δηλ. τα κατώτερα στρώματα LNG ανέρχονται) στο περιεχόμενο της δεξαμενής, δύναται να οδηγήσει σε σημαντική εξάτμιση του υγρού υπερκεράζοντας τις μηχανικές ασφαλιστικές δικλείδες των συσκευών εκτόνωσης της πίεσης. Σε κάποιο σημείο, η υπερβολική πίεση είναι πιθανόν να οδηγήσει σε ρωγμές ή δομικά προβλήματα στην δεξαμενή. Για την αντιμετώπιση αυτού του κινδύνου, οι δεξαμενές LNG έχουν συστήματα προστασίας για την “ανατροπή” τα οποία περιλαμβάνουν ανιχνευτές θερμοκρασίας και συστήματα ανάμειξης.
Απότομη αλλαγή φάσης (Rapid Phase Transition, RPT). Εάν μεγάλες ποσότητες LNG απελευθερωθούν σε νερό, είναι πιθανόν (ανάλογα με την θερμοκρασία του νερού) να εξατμιστούν ταχύτατα προκαλώντας “απότομη αλλαγή φάσης” (από υγρό σε αέριο). Λόγω της μεγάλης ποσότητας ενέργειας η οποία απελευθερώνεται, είναι πολύ πιθανόν να σημειωθεί φυσική έκρηξη (έκρηξη χωρίς φλόγα). Αν και δεν υπάρχει καύση, αυτή η φυσική έκρηξη μπορεί να είναι επικίνδυνη για άτομα και για τα πλησιέστερα κτίρια και εγκαταστάσεις. Το φαινόμενο αυτό, αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό κίνδυνο για δεξαμενόπλοια LNG και ελέγχεται με την χρήση διπλού κύτους.
Κίνδυνοι τρομοκρατίας και σεισμοί. Τα δεξαμενόπλοια και οι χερσαίες μεταφορές αντιμετωπίζουν κίνδυνο επίθεσης για ποικίλους λόγους (καταστροφή ή κλοπή του φορτίου τους, χρήση τους ως όπλα κατά παράκτιων στόχων). Οι τερματικοί σταθμοί LNG κινδυνεύουν να δεχθούν φυσική επίθεση με εκρηκτικά ή με άλλα μέσα. Είναι επίσης δυνατόν να διαταραχθούν τα συστήματα ελέγχου και ασφάλειας της εγκατάστασης LNG, από διαδικτυακές επιθέσεις "cyber-attacks" ή επιθέσεις στα περιφερειακά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και τα δίκτυα επικοινωνιών.
Περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Σχετίζονται με την διαρροή LNG και περιορίζονται στην πρόκληση πυρκαϊάς και στις επιπτώσεις κατάψυξης κοντά στην κηλίδα, καθώς τελικά το LNG διαλύεται εντελώς και δεν αφήνει υπολείμματα. Κοντά σε δασικές εκτάσεις όμως υπάρχει κίνδυνος περιβαλλοντικής καταστροφής από δασικές πυρκαγιές. Για την μετατροπή του LNG πάλι σε αέρια μορφή ώστε να απομακρυνθεί, απαιτούνται τεράστιες ποσότητες θαλάσσιου ύδατος, ως πηγή θερμότητος. Συνήθως για την πρόληψη οργανικών εναποθέσεων εντός του συστήματος, προστίθεται συνεχώς στο θαλάσσιο νερό χλωρίνη. Η απορρόφηση και η μετέπειτα απόρριψη τεράστιου όγκου και χημικά επεξεργασμένου θαλάσσιου ύδατος σε ημερήσια βάση, επηρεάζει την ποιότητα των υδάτων και την θαλάσσια ζωή, θανατώνοντας το ιχθυοπλαγκτόν.
Επιδόσεις ασφάλειας εγκαταστάσεων LNG. Η βιομηχανία δεξαμενόπλοιων LNG έχει μεταφέρει 33.000 φορτία σε διάστημα 40 ετών με σχετική ασφάλεια. Τα δεξαμενόπλοια LNG έχουν εμπλακεί σε προσαράξεις και συγκρούσεις κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, αλλά καμιά δεν έχει καταλήξει σε μεγάλες διαρροές, εν μέρει λόγω του διπλού κύτους τους. Το ιστορικό επιδόσεων ασφαλείας των τερματικών σταθμών LNG στην ξηρά είναι ανάμεικτο. Υπάρχουν περίπου 50 τερματικοί σταθμοί LNG (και άνω των 150 άλλων εγκαταστάσεων αποθήκευσης LNG) παγκοσμίως). Από το 1944 έως σήμερα, συνέβησαν 13 σοβαρά ατυχήματα σε αυτές τις εγκαταστάσεις:
Cleveland (Ohio), 1944. Δεξαμενή LNG από χάλυβα υπέστη διάρρηξη λόγω πολύ χαμηλών θερμοκρασιών και το περιεχόμενό της διέφυγε στους δρόμους και στο αποχετευτικό σύστημα. Από την έκρηξη και πυρκαγιά σκοτώθηκαν 128 άνθρωποι.
Arzew (Algeria), 1964. Κατά την διάρκεια εργασιών φόρτωσης, κεραυνός έπληξε το σύστημα εξαερισμού LNG δεξαμενόπλοιου και προκάλεσε ανάφλεξη των ατμών.
Esso Brega (δεξαμενόπλοιο), 1971. Δεξαμενή αποθήκευσης παρουσίασε αιφνίδια αύξηση της πίεσης. Ατμοί LNG διέφυγαν από τις βαλβίδες ασφαλείας δεξαμενών και τις οπές αερισμού. Η οροφή της δεξαμενής υπέστη ελαφρά βλάβη.
Montreal (Canada), 1972. Κατά την διάρκεια απόψυξης εγκατάστασης LNG, υπερσυμπίεση του συμπιεστή προκάλεσε διαρροή του φυσικού αερίου στο κέντρο ελέγχου, ακολουθούμενη από έκρηξη όταν ένας εργαζόμενος άναψε τσιγάρο.
StatenIsland (NewYork), 1973. Πυρκαγιά ξέσπασε σε δεξαμενή LNG εκτός λειτουργίας κατά την διάρκεια εργασιών συντήρησης. 40 εργαζόμενοι οι οποίοι ήταν παρόντες σκοτώθηκαν. LNG, το οποίο είχε διαρρεύσει κατά καιρούς, είχε συσσωρευτεί στο έδαφος, κάτω και γύρω από τσιμεντένιο τοίχωμα της δεξαμενής.
Canvey Island (UK), 1973. Μικρή ποσότητα LNG διέρρευσε και προκλήθηκε έκρηξη χωρίς την παρουσία φλόγας, φαινόμενο γνωστό ως “απότομη αλλαγή φάσης”.
Arzew (Algeria), 1977. Βλάβη σε βαλβίδα Αλουμινίου απελευθέρωσε LNG, του οποίου όμως οι ατμοί δεν ανεφλέγησαν. Ένας εργαζόμενος καταψύχτηκε και απεβίωσε.
Maryland (USA), 1979. Διαρροή LNG από αντλία σε ηλεκτρικό υποσταθμό, με αποτέλεσμα να προκληθεί έκρηξη η οποία προκάλεσε τον θάνατο ενός εργαζομένου και τον σοβαρό τραυματισμό ενός άλλου.
Skikda (Algeria), 2004. Ένας ατμολέβητας, τμήμα εγκατάστασης LNG, εξερράγη προκαλώντας και δεύτερη έκρηξη νέφους ατμών LNG και πυρκαγιά. 27 άτομα σκοτώθηκαν και 74 τραυματίστηκαν σοβαρά.
Ghislenghien Belgium), 2004. Αγωγός ο οποίος μετέφερε αέριο από τερματικό σταθμό LNG εξερράγη και προκάλεσε τον θάνατο 23 ατόμων και τον σοβαρό τραυματισμό άλλων 50 ατόμων.
Trinidad & Tobago, 2004. Απομακρύνθηκαν έγκαιρα οι εργαζόμενοι πριν εκραγεί αεροστρόβιλος σε εγκατάσταση LNG.
Fedje (Norway), 2004. Ένα δεξαμενόπλοιο LNG με πλήρες φορτίο και πλήρωμα 14 ναυτικών ήταν ακυβέρνητο στην δυτική ακτή της Νορβηγίας, βόρεια του Bergen. Ρυμουλκά πλοία πρόλαβαν να το ρυμουλκήσουν μόλις 30 μέτρα πριν κτυπήσει σε βράχους. Είχαν γίνει προετοιμασίες για να εκκενώσουν τα 800 άτομα τα οποία ζουν στο κοντινό νησί Fedje από φόβο ότι το δεξαμενόπλοιο θα εκρήγνυτο εάν προσάραζε.
Okrika (Nigeria), 2005. Υπόγειος αγωγός LNG εξερράγη και η πυρκαγιά η οποία προκλήθηκε κατέστρεψε 27 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Έντεκα άτομα αγνοούνται και η υδρόβια ζωή καταστράφηκε ολοσχερώς στην ψαράδικη κοινότητα Ogoloma στο Kalakama, στο νησί Okrika.
Εκτός από το CNG και το LNG, δύο ακόμη αέριες ενεργειακές πηγές είναι σε χρήση, με τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα τους:
LPG (Liquefied Petroleum Gas ή Autogas – Υγροποιημένο Αέριο Πετρελαίου)
Αποτελείται κυρίως από προπάνιο, προπυλένιο, βουτάνιο και βουτυλένιο σε διάφορες μείξεις. Πρόκειται για υποπροϊόν της επεξεργασίας του φυσικού αερίου και της διύλισης του πετρελαίου. Καθώς σε φυσιολογικές θερμοκρασίες και πιέσεις το LPG εξατμίζεται, απαιτείται να αποθηκεύεται σε χαλύβδινες φιάλες υπό πίεση.
Αντίθετα από το φυσικό αέριο, το LPG είναι βαρύτερο του αέρα, ρέει πλησίον του δαπέδου και έχει την τάση να καταλαμβάνει υπόγειους χώρους. Η συσσώρευση του αερίου μπορεί να προκαλέσει ατυχηματική έκρηξη και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο σε πολλές χώρες απαγορεύεται η στάθμευση αυτοκινήτων LPG σε κλειστά parkings.
Αέριο H2 (Hydrogen ή Υδρογόνο)
Η παραγωγή του Υδρογόνου επιτυγχάνεται με την βοήθεια διαφόρων θερμοχημικών μεθόδων χρησιμοποιώντας φυσικό αέριο (μεθάνιο), γαιάνθρακα, LPG, βιομάζα, ηλεκτρόλυση του ύδατος ή θερμόλυση.
Είναι εξαιρετικά εύφλεκτο αέριο ακόμη και σε συγκέντρωση μόλις 4% στον αέρα. Για την αυτοκίνηση χρησιμοποιείται σε δύο μορφές: εσωτερική καύση ή κυψέλες καυσίμου. Στην καύση αναφλέγεται όπως τα συμβατικά αέρια καύσιμα, ενώ στις κυψέλες χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία με την σειρά της παρέχει ισχύ στον κινητήρα. Οι ρύποι είναι μηδαμινοί αλλά η πλήρης και ασφαλής εκμετάλλευση του Υδρογόνου απαιτεί συνεχείς τεχνολογικές βελτιώσεις και πολύ ακόμη χρόνο.
Βιβλιογραφία
1. Havens J. Ready to Blow?, Bull Atomic Scientists, July/August 2003, p.17, 2003
2. IoMosaic Corporation.
www.iomosaic.com/docs/whitepapers/Understand_LNG_Fire_Hazards.pd, Understanding Fire Danger
3. Μπαλαούρας Ι. Ανάπτυξη & Εφαρμογή μοντέλου επιπτώσεων για την διαρροή υγροποιημένου φυσικού αερίου από υγραεριοφόρα σκάφη, Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών, ΕΜΠ, 2008
4. www.share.sandia.gov
