Οι διανοούμενοι...

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 15.05.24 ]

Διαβάζω Έμιλι Ντίκινσον, την μεγάλη ποιήτρια που έζησε όλη τη ζωή της σ’ ένα δωμάτιο: «Η Τρέλα η πολλή είναι εξαίσια Λογική - / στα Μάτια που γνωρίζουν να διακρίνουν - / Η Λογική η πολλή - η πιο ακραία Τρέλα - / Είναι σε τούτο η Πλειοψηφία, / Καθώς στο όλον που επικρατεί - / Συναίνεσε - και είσαι συνετός - / Εναντιώσου - παρευθύς κίνδυνος είσαι - / Και μ’ Αλυσίδες βρίσκεσαι δετός -», γράφει.

Και ο Αντόρνο έγραφε με διαφορετικό τρόπο το ίδιο στα Minima moralia: Οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες βιώνουν έντονα την εξευτελιστική επιλογή που θέτει το κυρίαρχο σύστημα και η οποία είναι: Ή να γίνεις «ενήλικος»-να ευθυγραμμιστείς δηλαδή με τις επιταγές της κυρίαρχης κουλτούρας- ή να μείνεις παιδί – δήθεν «ανώριμος», γραφικός και «τρελός»!

Πώς μπορεί άραγε να ξεφύγει κανείς από την εξορία που του επιβάλλει η εξουσία στην περιοχή της «τρέλας ή της γραφικότητας»;

Ο Ε. Σαΐντ προτείνει τη συμπεριφορά του απρόβλεπτου, του ανοίκειου, αυτού που αρνείται να γίνει το πνευματικό «τσοπανόσκυλο της εξουσίας», με τις εκατό «δουλειές», με μία «ορατότητα» κερδισμένη στην σκηνή των μέσων μαζικής ενημέρωσης κι έναν «λόγο» δήθεν καταγγελτικό,

που αρνείται τους νέο-δογματικούς που πιστεύουν ότι η επανάσταση είναι υπόθεση ηλιθίων και ότι η πραγματικότητα κινείται σ’ ένα καθορισμένο προ-οπτικό πεδίο, ότι το είναι ουσιώνεται ως επι-φαίνεσθαι και ο άνθρωπος ως στατιστικό δεδομένο.

Και που επιλέγει ως ρόλο του να ανοίγει το δρόμο σε μια «μια νέα ευαισθησία» απέναντι στη θέση των υποτιμημένων, των λησμονημένων και των αόρατων…