Οι αριστεροί αρνητές και η κρίση του ορθού λόγου

Πετροβολούν μια κούκλα, την Αμάλ. Είναι οι ίδιοι που σπρώχνουν την προσφύγισσα έγκυο στη θάλασσα, βρίζοντάς την. Είναι οι ίδιοι που σηκώνουν λάβαρα και σταυρούς, κλείνοντας τους δρόμους στους… εισβολείς. Είναι οι ρατσιστές, που όμως  πιστεύουν ότι είναι πατριώτες, ότι υπερασπίζονται τα ιερά και τα όσια, την παράδοση μιας συλλογικότητας που θεωρεί ότι κατοικεί ανέκαθεν σ’ αυτή τη γωνιά του πλανήτη, που κοινωνικοποιείται και πολιτικοποιείται με μύθους ανωτερότητας, φυλετικής δόξας, καθαρότητας και μοναδικότητας σε εκπαιδευτικούς θεσμούς παντός είδους (μεταξύ των οποίων και η Εκκλησία). Εδώ καλλιεργείται ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, ο θρησκευτικός φανατισμός, η ακροδεξιά συνωμοσιολογία, η μεταφυσική πίστη και το αντιεμβολιαστικό κίνημα. Και θα έλεγε κανείς ότι εδώ το φαινόμενο είναι ευκρινές, καθώς από εδώ είναι οι οπαδοί της μεταφυσικής και από εκεί οι οπαδοί του Ορθού Λόγου. Από εδώ οι δεξιοί(συμπεριλαμβανομένης και της φαιάς εκδοχής τους) και από εκεί οι αριστεροί. Τι συμβαίνει όμως όταν δεξιοί και αριστεροί συμπλέουν κατά της «υποχρεωτικότητας» του εμβολιασμού; Τι οδηγεί κάποιους αριστερούς σε αυτή την πολιτική στάση; Εδώ η αντίθεση μεταφυσικής-ορθού λόγου παύει να υπάρχει στην «καθαρή» της μορφή κι έχουμε μια κρίση και στο εσωτερικό του ίδιου του Ορθού Λόγου. Για την ακρίβεια σε μια ορισμένη χρήση του. Αξίζει γι’ αυτό τον κόπο να ξαναδιαβάσουμε διανοητές όπως ο Ερνέστο Σάμπατο, ο Μισέλ Φουκώ και η Σιμόν Βέηλ*.

 Ο Ερνέστο Σάμπατο ήταν ο πρώτος που άσκησε κριτική σε μια ορισμένη χρήση του Ορθού Λόγου, θεωρώντας πως η απανθρωποποίηση της ανθρωπότητας είναι το αποτέλεσμα δύο δυναμικών, αμοραλιστικών δυνάμεων: του χρήματος και του ορθού λόγου. Κατά την άποψή του, η αστική τάξη όταν έφτασε στη φάση της επιστήμης, χρειάστηκε ένα ορθολογικό και αφηρημένο σχήμα, για να συνδέσει τα γεγονότα κι έτσι ιδιοποιήθηκε το θέμα της Αφαίρεσης. Το Χρήμα και ο Ορθός Λόγος παραχώρησαν την κοσμική εξουσία στον άνθρωπο, χάρη στην Αφαίρεση. Έτσι από τα ευκόλως αντιληπτά «μήλα του Νεύτωνα» φθάνουμε στους ακατάληπτους τανυστές και τις γεωδαισιακές του Αϊνστάιν, από το συγκεκριμένο προϊόν, όπως ένα δημητριακό, στην ισχύ του χρηματιστή που δεν έχει δει ποτέ του ένα κόκκο σταριού· οι λογάριθμοι θα αντικαταστήσουν τη βία των ροπάλων και οι άυλες αξίες τις ράβδους χρυσού. Αλλά το παράδοξο είναι ότι, ενώ η τεχνική και ωφελιμιστική όψη της θετικής επιστήμης προέρχεται από την ίδια την αστική τάξη, η θεωρητική της πλευρά, η ιδέα δηλαδή για μια ορθολογική οργάνωση του Σύμπαντος, προέρχεται από την Εκκλησία και συγκεκριμένα το σχολαστικισμό. Η διαπλοκή που προκύπτει έχει ως αποτέλεσμα όλα τα αρχικά θέματα να περιπλακούν, πλέον, με τέτοιο τρόπο ώστε να μη διακρίνονται ευκρινώς οι πρακτικές ανησυχίες από τις μεταφυσικές, ο Πλάτωνας από τον Αριστοτέλη και η σχολαστική ξηρασία από τη συγκεκριμένη διαίσθηση. Οι θεμελιωτές της θετικής επιστήμης -στο πλαίσιο της ηγεμονίας της αστικής τάξης- από τον απέραντο πλούτο του υλικού κόσμου απομόνωσαν μόνο «τα ποσοτικά μετρήσιμα μεγέθη» και έτσι ό,τι δεν δύναται να υπολογιστεί με βάση τη μάζα, το βάρος, το γεωμετρικό σχήμα, τη θέση και την ταχύτητά του θα βρεθεί έξω από τη σφαίρα του πραγματικού. Με αυτό τον τρόπο σχηματίσθηκε η πεποίθηση ότι η φύση «είναι γραμμένη με μαθηματικούς χαρακτήρες», ενώ στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για τη φύση, αλλά για τη μαθηματική δομή της. Έτσι, η «μαθηματική γλώσσα», αντί να εκφράσει τον απέραντο πλούτο της φύσης, εξέφρασε εν τέλει το «πυθαγόρειο φάντασμά της», σύμφωνα με το οποίο ένας εκ γενετής κωφάλαλος μπορεί να απολαύσει μια μουσική εξετάζοντας την παρτιτούρα της. Οι συγκινήσεις, τα συναισθήματα, τα βιώματα και οι μεταφυσικές αγωνίες, ο έρωτας και η ομορφιά έγιναν παγωμένα σύνολα ημιτόνων, λογαρίθμων και τριγώνων, για να εξοβελιστούν, τελικά, στο χώρο των αυταπατών από τη, «φυσικο-μαθηματικής νοοτροπίας», φιλοσοφία του Καρτέσιου, κατά την οποία ο άνθρωπος θα μπορεί να ζει μόνο «με την παρότρυνση της νόησης»! Η ελεύθερη βούληση κατέστη ψευδαίσθηση οφειλόμενη «στην άγνοια των άπειρων αιτιών που διέπουν την κίνηση του Παγκόσμιου Ρολογιού» και έτσι ο «μηχανικός ντετερμινισμός» επεκτάθηκε και στην ανθρώπινη ψυχή.

Εν τέλει, ο Ορθός Λόγος, αυτή η κινητήρια δύναμη της επιστήμης, για να «δει» και να κατακτήσει το Σύμπαν, γέννησε μια νέα ανορθολογική πίστη, καθώς ο άνθρωπος, χαμένος μέσα στο χάος των αφηρημένων συμβόλων, αντικατέστησε την κατανόηση με το θαυμασμό της νέας μαγείας. Η σωτηρία του κόσμου θα προκύψει από την επιστήμη και τον ορθό λόγο. Η ορθολογική και πλήρως μαθηματικοποιημένη επιστήμη θα δώσει τη λύση για την πανδημία, συνοδευόμενη από μία νέα βιοπολιτική, νέες μορφές επιτήρησης και πειθαρχίας. Η ζωή έγινε ένας αλγόριθμος. Οι αλγόριθμοι θα είναι οι νέοι λογοκριτές, οι νέοι αστυνόμοι του λόγου και των ιδεών. Η βιοπολιτική θα ρυθμίζει τα όρια της «δημοκρατίας». Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον κάποιοι -αριστεροί- στρέφονται όχι εναντίον του Ορθού Λόγου συνολικά, αλλά εναντίον μιας ορισμένης χρήσης του Ορθού Λόγου, εναντίον μιας νέας βιοπολιτικής πειθαρχίας, που αντί της πειθούς επιβάλλει την αυταρχική «υποχρεωτικότητα» στους εμβολιασμούς στο όνομα δήθεν της «κοινωνικής ευθύνης». Γιατί αυτή η αντίδραση; Γιατί το «πιστοποιητικό εμβολιασμού» είναι ένα στοιχείο ελέγχου, που συμβολίζει την «βιοπολιτική πειθαρχία». Έτσι, γιατροί, όπως ο Καταραχιάς (και ο Παπανικολάου), που έχουν κάνει το εμβόλιο για τον κορονοϊό, δεν καταθέτουν όμως το «πιστοποιητικό», τιμωρούνται με αναστολή εργασίας.

Ο Michel Foucault στο Les Anormaux, προσδιορίζει κάτω από τα μέτρα περιορισμού που θέτει η κλασική εποχή για την καταπολέμηση της πανώλης, μια νέα μορφή διακυβέρνησης, την οποία ονομάζει "πειθαρχική οργάνωση".[4]  Η επιδημία της πανώλης (όπως και του κορονοϊού σήμερα) οδηγεί σε μία οργάνωση που οδηγεί στη γνώση, δηλαδή στον έλεγχο του κάθε ατόμου ξεχωριστά. Η νομιμοποίηση αυτού του ελέγχου έρχεται στο όνομα της καταπολέμησης του ιού. Άρα η οικειοποίηση από την εξουσία όλων των προσωπικών δεδομένων των πολιτών για λόγους υγείας θα επιτρέπεται, όχι μόνο τώρα αλλά και πάντα, στην προοπτική της άμυνας απέναντι σε μελλοντικές πανδημίες(σ.σ. σύμφωνα με τη διαρκή κατάσταση έκτακτης ανάγκης και εξαίρεσης). Από αυτή την «πειθαρχική οργάνωση» της κοινωνίας γεννιέται το «πολιτικό όνειρο» για έναν έλεγχο χωρίς όρια. Η γνώση γίνεται όργανο της εξουσίας το οποίο, αντί να αποκλείει, παρατηρεί, ελέγχει, καταστέλλει. Αυτές οι νέες τεχνικές εξουσίας, μέσα από τα μέσα ανάλυσης, συλλογής, επεξεργασίας δεδομένων και επιτήρησης, μεταφέρονται σε ιδρύματα από τη διοίκηση μέχρι την οικογένεια[5]. Η αντίδραση εδώ δεν αφορά την δήθεν αλλοίωση του DNA κλπ. από το εμβόλιο, όπως πιστεύουν οι συνωμοσιολόγοι ακροδεξιοί, αλλά την κατάθεση του πιστοποιητικού εμβολιασμού, που παραπέμπει στον έλεγχο, την πειθαρχική οργάνωση και εντέλει στην βιοπολιτική. Σήμερα, έχουμε τα κατ' ευφημισμό σωφρονιστικά καταστήματα αλλά και τα τεράστια στρατόπεδα προσφύγων, καθώς και την ίδια την πόλη. Όλοι οι χώροι λειτουργούν σαν ομόκεντροι κύκλοι με παράλληλη –διαφορετικής έντασης- πειθαρχική οργάνωση. Έξω από αυτή την πειθαρχική οργάνωση βρίσκονται μόνο οι κοινότητες των υπερπλουσίων(με υλικό και συμβολικό κεφάλαιο), που υπό μία έννοια κατοικούν εκτός της Πόλης, στα ευγενή προάστια! Έξω από αυτή την οργάνωση ήταν μέχρι πρότινος τα Εξάρχεια, γι’ αυτό το πρωταρχικό μέλημα της κυβέρνησης Μητσοτάκη ήταν η «υποταγή» και αυτού του χώρου στην πειθαρχική οργάνωση. Αυτό συνέβη πρώτα με τις συμμορίες εμπορίας ναρκωτικών και στη συνέχεια με τα ρόμποκοπ του Χρυσοχοΐδη. Όμως, η περίπτωση της κατάθεσης του πιστοποιητικού εμβολιασμού δημιουργεί μια νέα γενική συνθήκη, που διεμβολίζει τους ορθολογιστές, νομιμοποιεί την βιοπολιτική και την πειθαρχική οργάνωση ακόμα και σε μερίδα αριστερών, στο όνομα του γενικού καλού, της κοινωνικής ευθύνης και της γενικευμένης ανοσίας...   

[1] Μισέλ Φουκώ, Ιστορία της τρέλας στην κλασική εποχή, 2007, σελ. 97

[2] Μισέλ, Φουκώ, στο ίδιο, σελ. 79

* http://artinews.gr/%CE%B7-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B7-%CF%82%CE%B9%CE%BC%CF%8C%CE%BD-%CE%B2%CE%AD%CE%B9%CE%BB.html