Ο φασισμός είναι ένας

[ Κώστας Καναβούρης / Ελλάδα / 07.09.20 ]

Έτσι κι αλλιώς ο φασισμός αποτελεί μια πελώρια έκφραση βαρβαρότητας, αθλιότητας, εκμετάλλευσης (ναι, ναι εκμετάλλευσης) ανθρώπου από άνθρωπο, σε αυτή την μακρόσυρτη «τελευταία, προ ανθρώπου εκατονταετία» (που θα έλεγε και ο Γιάννης Ρίτσος) την οποία διανύουμε, σε αυτή την μακρόσυρτη εκατονταετία της «ασίγαστης γενικότητας των πιθήκων» και της «καλπάζουσας εξυπνάδας» από τη μια (Καρούζος), αλλά και της άφρονης ληθαργικής σπατάλης του χρόνου από την άλλη. Κανένας φασίστας λοιπόν, δεν είναι… λιγότερο φασίστας από κάποιον άλλο. Στα φανερώματα διαφέρουν μόνο, αφού η «κοινοτοπία του κακού» όπως εναργέστατα έχει εξηγήσει η Χάνα Άρεντ είναι ακριβώς αυτό: κοινός τόπος για όλους. Γιατί φασίστας ούτε γεννιέσαι, ούτε γίνεσαι. Φασίστας καταντάς.

Ορθώς λοιπόν ξεσηκώθηκε σάλος γι’ αυτή την κατάντια του ανθρώπινου είδους που εμφανίστηκε στο φασιστοπαίχνιδο του ΣΚΑΪ, big brother, επαιρόμενο για βιασμούς. Πράγματι ανατριχιάζεις από την ανθρωποφάγο ηλιθιότητα (χωρίς βέβαια τούτο να σημαίνει πως ο συγκεκριμένος φασίστας έχει το ακαταλόγιστο λόγω βλακείας).

Πολύ φοβάμαι όμως, μιλώντας με κοινωνική αναγωγή, ότι πελαγοδρομούμε στο φουρτουνιασμένο συναισθηματικό πέλαγος ενός συγκεκριμένου φανερώματος του φασισμού, του ρατσισμού και του έμφυλου διαχωρισμού και χωρίς να το καταλάβουμε, το «χτίζουμε ανεπαισθήτως», περιορίζοντας το στα «τείχη» μιας τρισάθλιας περίπτωσης. Πολύ φοβάμαι, δηλαδή ότι περιπτωσιολογώντας, αποσυμπιέζουμε το άγριο φασιστικό φορτίο που με πείρα εκατομμυρίων θανάτων, με πείρα μυριότροπων «μέσα κι έξω» εξοντώσεων, κατακλύζει τις μέρες μας, ολοένα και πιο εφευρετικό, ολοένα και πιο αδηφάγο.

Δεν τα είπε σε φυσαλίδα κενού ο καθ’ ομολογία του οιονεί βιαστής. Κάποιοι σχεδίασαν το συγκεκριμένο περιβάλλον παρανθρώπων για να «γίνει παιχνίδι», πατώντας σε μύριες όσες εξαμβλωματικές και ψυχρά πραγματωμένες κοινωνικές χειραγωγήσεις. Κάποιοι σχεδίασαν την ένταξή του στο συγκεκριμένο πρόγραμμα του συγκεκριμένου καναλιού. Χρηματικά κέρδη προσδοκούσαν από την εξαθλίωση και την βαρβαρότητα, πουλώντας ήδη από το ξεκίνημα αισχρή λύπη και ανείπωτη αναξιοπρέπεια. Πόσο απέχουν αυτά, από τον «άλλο» φασισμό; Είναι λιγότερο φασίστες οι σχεδιαστές από τους παίχτες; Είναι λιγότερο φασιστική η αντίληψη που έριξε τον βιασμό στην «πλάκα» για να ξεφύγει από την κατακραυγή; Ή μήπως λιγότεροι βιασμοί προετοιμάζονται λόγω της «πλάκας», από εκείνους που γίνονται λόγω βαρβαρότητας; Θα ήταν σαν να λέμε, ότι ο μόδιστρος Hugo Boss που σχεδίασε τις στολές των SS ήταν λιγότερο ναζί από εκείνους που τις φορούσαν. Θα ήταν σαν να λέγαμε, ότι οι στολές της φρίκης δεν συμβόλιζαν και τόσο πολύ την φρίκη, γιατί ήταν… κομψές!!

Μαζί λοιπόν με την οργή μας για το περιστατικό, χρειάζεται να ανασηκώσουμε και την οργή μας για την βαραθρωμένη αξιοπρέπεια της ιθαγένειας του ανθρώπου από την κάθε (από την κάθε όμως!!) φασιστική έκφανση. Να οργισθούμε για τον κάθε δικαστή που χλεύασε και ταπείνωσε την γυναίκα αθωώνοντας ή ρίχνοντας στα μαλακά τον βιαστή. Χρειάζεται να θρηνήσαμε με θυμό για τους χίλιους τρόπους της βίας εναντίον των γυναικών στη δουλειά, στην οικογένεια, στον έρωτα, στον δρόμο, στην ίδια ακόμα την απαραίτητη σπατάλη χρόνου.

Χρειάζεται να θυμηθούμε πως η ελευθερία ταυτότητας φύλου δεν αποτελεί απλώς δικαίωμα, αλλά μέρος της φύσης του ανθρώπου και πως ανωμαλία είναι ο κάθε διαχωρισμός και όχι μόνο ο έμφυλος. Πως κάποιοι κερδίζουν από όλους τους διαχωρισμούς. Έμφυλους, ταξικούς, εθνοτικούς, φυλετικούς. Χρειάζεται να θυμηθούμε πως στους «εμφύλιους των κάτω» κερδίζουν οι «πάνω» που κατευθύνουν τις επιθέσεις των φτωχών εναντίων των απελπισμένων. Αυτό είναι ο φασισμός.

Χρειάζεται λοιπόν να θυμηθούμε την μεγάλη αφήγηση των ανθρώπων όπως είπε ο Οτάβιο Παζ: «Όταν δυο ανθρώπινα πλάσματα κοιτάζονται, ο κόσμος αλλάζει».