Ο τρομονόμος στην τέχνη και μια ιστορία της μεταπολίτευσης

Ο τρομονόμος στην τέχνη μπορεί τελικά να μην ψηφίστηκε μετά τις αντιδράσεις που δημιουργήθηκαν, όμως η όλη συζήτηση γύρω από αυτόν
έκανε ξανά επίκαιρη μια όχι και τόσο γνωστή ιστορία της μεταπολίτευσης.

 Στις 18 Οκτωβρίου 1977 έγινε στην Αθήνα μια πορεία διαμαρτυρίας για τη δολοφονία των αγωνιστών της R.A.F. Αντρέας Μπάαντερ, Γκούντρουν Ένσλιν και Γιαν Καρλ Ράσπε. Ακολούθησαν συγκρούσεις με τις δυνάμεις  καταστολής. Λίγες μέρες μετά συνελήφθησαν και προφυλακίστηκαν για ηθική αυτουργία  οι εκδότες
αριστερών και αναρχικών εντύπων Νίκος Μπαλλής, Γιάννης Φελέκης, Κυριάκος Βασιλειάδης, Μιχαήλ Πρωτοψάλτης, Ηρώδης Μπακογιάννης και ο Νικόλας Άσιμος ως συνθέτης ανατρεπτικών τραγουδιών. Οι συλληφθέντες κρατήθηκαν στις φυλακές της Αίγινας και υπό την πίεση του κινήματος αλληλεγγύης αποφυλακίστηκαν μετά από λίγους μήνες.

Στα χρόνια που ακολούθησαν υπήρξαν πολλά κρούσματα λογοκρισίας στην τέχνη, ειδικά στη μουσική. Αδιάψευστος μάρτυρας της λογοκρισίας είναι οι ίδιοι οι
δίσκοι. Στον δίσκο «Σταυρός του νότου» του Θάνου Μικρούτσικου, σε ποίηση Νίκου Καββαδία, στο τραγούδι «Ένας νέγρος θερμαστής από το
Τζιμπουτί» (ο γνωστός Γουίλλη) η λέξη «χασίς» έχει αντικατασταθεί από τη λέξη «καπνός». Στον δίσκο «Στο δρόμο» που η Κατερίνα Γώγου διαβάζει
ποιήματά της με τη συνοδεία μουσικής του Κυριάκου Σφέτσα, στη θέση κάποιων λέξεων που θεωρήθηκαν απρεπείς ακούγεται ένας ήχος σαν
σειρήνα. Ο Τζίμης Πανούσης, επίσης, πολλές φορές είχε οδηγηθεί στα δικαστήρια για τους στίχους των τραγουδιών του και τα εξώφυλλα των
δίσκων του. Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα από έναν μακρύ κατάλογο λογοκρισίας και διώξεων καλλιτεχνών.

Ωστόσο η περίπτωση του Άσιμου, αν δεν κάνω λάθος, είναι η τελευταία όπου κάποιος καλλιτέχνης φυλακίστηκε για το έργο του στην Ελλάδα. Όσο η κοινωνία διατηρεί τα αντανακλαστικά της θα είναι και η τελευταία. Όπως έχει γράψει ο Τίτος Πατρίκιος «Κανένας στίχος σήμερα δεν ανατρέπει καθεστώτα», η τέχνη
όμως πάντα θα προκαλεί τρόμο στην εξουσία. Ίσως γιατί για αυτήν η τέχνη είναι κάτι άγνωστο, ίσως γιατί δεν μπορεί να την ελέγξει.