Ο μεσσιανισμός και οι μπίζνες της οικογένειας Τραμπ

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Κόσμος / 12.02.25 ]

«Trump Imperator», ήταν ο τίτλος που χρησιμοποιήθηκε πρόσφατα για να περιγράψει τις φιλοδοξίες του Ντόναλντ Τραμπ. Οι οποίες εκκινούν από την αγορά της Γροιλανδίας, την προσάρτηση του Καναδά, τα σχέδια για τη Διώρυγα του Παναμά και τη Λωρίδα της Γάζας.

Σύμφωνα με τους αναλυτές έχουμε μία μετατόπιση του δόγματος Τραμπ κατά τη δεύτερη θητεία του: Ο Τραμπ «γνωρίζει ότι ο θυμωμένος εθνικισμός, ο εθνικισμός της απόσυρσης στον εαυτό, με την οποία κέρδισε την επανεκλογή του, μπορεί να είναι αυτοκαταστροφικός, όπως συνέβη κατά στην πρώτη του θητεία». Ισχυριζόμενος λοιπόν ότι εμπνέεται από τους ιδρυτές του αμερικανικού έθνους, και ειδικότερα από τον πρώην Ρεπουμπλικανό πρόεδρο William McKinley, προτείνει να ανοίξουν ξανά τα σύνορα (με την ιστορική έννοια ενός νέου μετώπου πρωτοπόρων) και να υπάρξει επανασύνδεση με το «πνεύμα της κατάκτησης» του αμερικανικού έθνους του 19ου αιώνα. Είναι δε «ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος σε περισσότερο από έναν αιώνα που θέλει να επεκτείνει την επικράτεια των Ηνωμένων Πολιτειών – συμπεριλαμβανομένου του πλανήτη Άρη», έγραψε πρόσφατα ο Economist.

Βλέπω τον σεξισμό, τον ρατσισμό και τον κυνισμό του Ντ. Τραμπ και θυμάμαι τον συγγραφέα του Μόμπι Ντικ, Χ. Μέλβιλ, που έγραφε «αρκεί να γράφεις σαν άντρας και θα γράφεις σαν Αμερικανός»! Όταν το είπα αυτό στον Παύλο Μάτεσι κατέβασε τον Μέλβιλ από την βιβλιοθήκη του. Ο ίδιος ο Μόμπι-Ντικ θα γίνει ο μύθος του αυτοκρατορικού μοντέλου των ΗΠΑ και θα συστήσει  μία «μαθητεία στον ιμπεριαλισμό». Ο Μόμπι-Ντικ θα εκφράσει σύμφωνα με τον Έντουαρντ Σαΐντ το πάθος «για την εξάλειψη κάθε συμβιβασμού, κάθε μέσης λύσης, κάθε επιλογής που δεν ταυτίζεται με την απόλυτη θέληση να κινηθείς, να προχωρήσεις». Να και πάλι η ανάπτυξη, η συνεχής ανάπτυξη, η συνεχής πτώση των συνόρων. Εδώ βρισκόμαστε πλέον στον αστερισμό της «απόλυτης βούλησης», της καθαρής Πράξης, στην καρδιά του Πραγματισμού και ενός Θεού της δύναμης, βρισκόμαστε στον αστερισμό της απόλυτης πεποίθησης, χωρίς αιτιολογία και απολογία, ότι το «μόνο μέγεθος είναι η ανάπτυξη» (Ουόλτ Ουίτμαν). 

Εν προκειμένω ισχύει ότι περιέγραψε στα τέλη του 19ου αιώνα ο Αμερικανός ιστορικός, Frederick J. Turner: «Η αμερικανική ανάπτυξη ήταν μία διαρκής επανέναρξη με τη συνεχή ανατροπή των συνόρων... Αυτή η διαρκής αναγέννηση, αυτή η ρευστότητα της αμερικανικής ζωής τροφοδοτούσε τις αμερικανικού τύπου κυρίαρχες δυνάμεις [...]. Τα σύνορα είναι η γραμμή της μέγιστης ταχύτητας μιας αποτελεσματικής αμερικανοποίησης». Σε συλλογικό και εθνικό επίπεδο η «αναγέννηση» σημαίνει τη συνεχή επέκταση, την αδιάλειπτη «ανατροπή των συνόρων», την «αμερικανοποίηση» των πάντων, όπως τονίζει ο Turner.

Η »αμερικανοποίηση», η αποδοχή δηλαδή των αμερικανικών αξιών από ολόκληρο των κόσμο, συνιστά τον αμερικανικό μεσσιανισμό που εκκινεί από την ιδέα του περιούσιου λαού που διαπερνά ολόκληρη την αμερικανική ιστορία κι έγινε το λαϊτμοτίφ του αμερικανικού ονείρου. Ο Χέρμαν Μέλβιλ έγραφε το 1850 στο βιβλίο του White-jacket: or, the World in a Man-of-War (Λευκό-Δέρμα: ή ο κόσμος σ’ ένα πολεμικό ιστιοφόρο-ιδού και το αεροπλανοφόρο): «Εμείς οι Αμερικανοί είμαστε ο ξεχωριστός, ο περιούσιος λαός -το Ισραήλ της εποχής μας, φέρουμε την κιβωτό των Ελευθεριών του κόσμου… ο Θεός μας έδωσε, ως μελλοντική κληρονομιά, τις ευρείες επικράτειες των πολιτικών παγανιστών που θα έρθουν και θα τεθούν υπό τη σκέπη της κιβωτού μας…». Από τη μία, λοιπόν, οι πολιτικοί παγανιστές του… Θεού και από την άλλη η «κιβωτός των ελευθεριών», η ελευθερώτρια Αμερική… η ιδέα του «περιούσιου λαού» είναι «η κινητήρια δύναμη της αμερικανικής αυτοπεποίθησης» παρατηρεί ο Τσόμσκι, ο Ρίφκιν, όλοι. Μόνο ο Χ. Θορώ θα προβλέψει με οξυδέρκεια την εξέλιξη των ΗΠΑ, μιλώντας μέσω της παραβολής των δύο φυλών μυρμηγκιών, των κόκκινων και των μαύρων. Ο Θορώ επισημαίνει από το 1840 τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της αμερικάνικης πολιτικής αλλά και το περίφημο ιδεολογικό του περίβλημα, τον αμερικάνικο «πατριωτισμό» (το σημερινό MAGA του Τραμπ εκεί εδράζεται): «…είναι πατριώτες, μπορούν και θυσιάζουν το μεγάλο για το μικρό… Ο πατριωτισμός είναι ένα σκουλήκι που τους τρώει το κεφάλι…» έγραφε ο Θορώ επισήμαινε «Πόσο γελοία είναι η απαίτηση της Αγγλίας και της Αμερικής να μιλά ο κόσμος με τρόπο που να τον καταλαβαίνουν! Ούτε οι άνθρωποι ούτε τα μανιτάρια μεγαλώνουν έτσι». Ποιος ξέρει, όμως, σήμερα, τον Θορώ;                                

Και από την ιδεολογία στην Πράξη. Ή καλύτερα, η κυρίαρχη ιδεολογία είναι αυτή του Πραγματισμού. Ο οποίος μαζί με  την πτώση των συνόρων και την επέκταση, σημαίνει και την συσσώρευση πλούτου. Όλα κινούνται με βάση το ΧΡΗΜΑ.

 Σήμερα ξέρουμε τον γαμπρό του Τραμπ, τον Τζάρεντ Κούσνερ, γιο ενός εργολάβου ακινήτων, που ήταν στενός φίλος του Νετανιάχου. Ο Κούσνερ είναι σύζυγος της  Ιβάνκας Τραμπ και τις παραμονές της οικονομικής κρίσης του 2007, ενώ ο πατέρας του εξέτιε ποινή φυλάκισης για παράνομη χρηματοδότηση, ψευδορκία, εκβιασμό και άλλα εγκλήματα, εκείνος ως υπεύθυνος της παραπαίουσας οικογενειακής επιχείρησης (με 1,8 δις δολάρια χρέος), θα τη σώσει με τη βοήθεια του Κατάρ.

Ο  πεθερός του Ντ. Τραμπ θα  του αναθέσει αμέτρητες αποστολές που εκτείνονται  από τη μεταρρύθμιση του σωφρονιστικού συστήματος μέχρι το ζήτημα της οικονομικής καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της κρίσης του Covid, των σχέσεων με το Μεξικό, την Κίνα και, τέλος, τον φάκελο της Μέσης Ανατολής. Οι αποστολές αυτές του επιτρέπουν να διατηρεί τις επιχειρηματικές του σχέσεις και να δημιουργεί εισοδήματα προς όφελος του προέδρου. Δημιούργησε προνομιακούς δεσμούς με τους δύο ισχυρούς ηγέτες της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων  Μοχάμεντ Μπεν Σαλμάν («MBS») και Μοχάμεντ Μπεν Ζάιεντ («MBZ»).  Έτσι ο «MBS» θα μπορεί να πει ότι «έχει» τον Κούσνερ, ενώ ο Τραμπ, αναφερόμενος στον Σαουδάραβα διάδοχο τον οποίο προστάτευσε παρά τον ρόλο του στην εκτέλεση και τον τεμαχισμό του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι, δήλωσε: «Έσωσα το τομάρι του.»

Ο Κούσνερ συνέβαλε στις Συμφωνίες του Αβραάμ, που υπέγραψε το Ισραήλ από τον Σεπτέμβριο του 2020 με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Μαρόκο, και υποτίθεται ότι αποσκοπούν στην «αύξηση της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας της περιοχής». Οι οποίες δεν είχαν καμία αναφορά σ το Παλαιστινιακό. Το «δόγμα Κούσνερ»  συνοψιζόταν στον αποκλεισμό των Παλαιστινίων από τις διαπραγματεύσεις, παρόλο που αποτελούν σχεδόν το μισό του πληθυσμού της ιστορικής Παλαιστίνης.

Η  Affinity Partners, η επενδυτική εταιρεία που δημιούργησε ο Κούσνερ στον απόηχο της ήττας του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του 2020, έλαβε 2 δισεκατομμύρια δολάρια από το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, που ελέγχεται από τον πρίγκιπα διάδοχο.

 Τον Φεβρουάριο του 2024, κατά τη διάρκεια των σφαγών και των καταστροφών που έγιναν στη Γάζα από τον ισραηλινό στρατό, ο Κούσνερ μοιράστηκε το «όραμά» του για το μέλλον της. Χαιρέτισε τις «πολύτιμες» δυνατότητες των «παραθαλάσσιων ακτών » της Γάζας και πρότεινε στο Ισραήλ να εκδιώξει τους αμάχους στο Νεγκέβ. Αυτός είχε την ιδέα για τη «Ριβιέρα της Ανατολής»!

Ο Friedman, ειδικός σε θέματα πτώχευσης, είδε το παλαιστινιακό ζήτημα ως διαδικασία εκκαθάρισης. Όπως εξηγεί, ο κόσμος δεν έχει καταλάβει τίποτα για τις διεθνείς σχέσεις, γιατί μόνο η «διπλωματία της βαριοπούλας», θα μπορούσε να οδηγήσει σε ειρήνη στη Μέση Ανατολή (όπως μεταφέρει ο Ιμπραήμ Ουάρντε, αναπληρωτής Καθηγητής στο Fletcher School of Law and Diplomacy, Tufts University (Μασαχουσέτη), στη Le Monde Diplomatique του Σεπτεμβρίου).

Τη  «διπλωματία της βαριοπούλας» την είδαμε στη Γάζα. Αν επεκταθεί σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, τότε η «φωτιά» θα μας κάψει όλους.