Ο Κασσελάκης διαβάζει Φουκουγιάμα;

Όταν άκουσα τον Κασσελάκη να μιλάει για «πατριωτισμό», θυμήθηκα τον «φιλελεύθερο» πατριωτισμό του Φουκουγιάμα. Ο συγγραφέας του «τέλους της Ιστορίας» και πρώην οπαδός του Τραμπ, ο Γιοσιχίρο Φουκουγιάμα στο βιβλίο του Liberalism and Its Discontents, προτείνει την επιστροφή στον φιλελευθερισμό ως απάντηση στην σημερινή ευρεία κοινωνική και πολιτική δυσαρέσκεια.

Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθούν να έχουν μεν φιλελεύθερη δημοκρατία, αλλά είναι ένα πολιτικό και οικονομικό σύστημα για το οποίο οι υποστηρικτές του δεν αισθάνονται υπερηφάνεια λόγω των κραυγαλέων οικονομικών ανισοτήτων, που οφείλονται στον «νεοφιλελευθερισμό» και την απόλυτη πίστη στην παντοδυναμία των αγορών, διαπιστώνει ο Φουκουγιάμα.

Ο Κασσελάκης διαβάζει άραγε τον... «αριστερό» Φουκουγιάμα; 

Για «αποτελεσματικότητα» και «λύσεις» μιλάει ο υποψήφιος αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ. Το ίδιο λέει και ο Φουκουγιάμα!

Ο "νεοφιλελευθερισμός" είναι μια στρέβλωση του φιλελευθερισμού, ο οποίος έχει πολύ μεγαλύτερη κοινωνική αρμοδιότητα από την απλή οικονομική αποτελεσματικότητα, σημειώνει ο Φουκουγιάμα.

Ο Φ. θεωρεί -σήμερα- ότι δύο ιδεολογικά ρεύματα υπονομεύουν τον κλασσικό φιλελευθερισμό: οι οικονομολόγοι της ελεύθερης αγοράς στα δεξιά και η κοινωνικοπολιτιστική κριτική από τα αριστερά (Φουκώ, Ντεριντά…). Οι πρώτοι έχουν διαστρεβλώσει την αυτονομία και την αναγνώριση με την οχύρωσή τους αποκλειστικά στην αγορά, ενώ οι δεύτεροι με την ανάθεσή τους σε ομάδες ταυτότητας.

Οι δογματικοί νεοφιλελεύθεροι έκαναν «θρησκεία» τους τις «ελεύθερες αγορές» καταγγέλλει ο Φ. (!), και οι ιδέες των Mises, Hayek, Friedman, Becker, Stigler, παρά τα παροδικά οφέλη, στην πράξη επιτάχυναν την οικονομική κατάρρευση.

Ο Φουκουγιάμα προτείνει για τη στήριξη του φιλελεύθερου κέντρου την «τάξη» (!) και μια σύντομη λίστα υποχρεώσεων: μία αποτελεσματική, «απρόσωπη» κυβέρνηση, με αποκέντρωση και επικουρικότητα, αντιμονοπωλιακά ΜΜΕ (θυμόμαστε τη σχετική δήλωση Κασσελάκη), απαντήσεις σε λιγότερο από τρίμηνο στα ομαδικά αιτήματα (δηλαδή όχι στη γραφειοκρατία και την κομματική προσβασιμότητα).

Προτείνεται επίσης ο «φιλελεύθερος» πατριωτισμός ενάντια στους «λάθος» εθνικιστές.

Και, τέλος, δύο πρακτικές αρετές: το διανοητικό μέτρο και η αίσθηση για το εφικτό (σ.σ. κι αυτά παραπέμπουν στον Κασσελάκη).

Οι επαγγελματίες του πολιτικού μάρκετινγκ, διαπιστώνει ο αρθρογράφος του The Guardian που γράφει για το βιβλίο του Φ., μπορεί εύλογα να αναρωτηθούν πόσο ισχυρές, αξιόπιστες κυβερνήσεις θα πληρώσουν για έναν ήπιο καπιταλισμό στη Δύση, καθώς το πιο σκληρό είδος καπιταλισμού επικρατεί παντού και όταν ο ήπιος καπιταλισμός φαίνεται ανίκανος να μειώσει ή να αναστρέψει τις διαρκείς κοινωνικές ανισότητες στην εργασία, την υγεία και τον πλούτο.

Γι' αυτό η κριτική που ασκείται στον Φουκουγιάμα είναι ότι οι ανισότητες και η αδικία δεν είναι απλά μια δυσλειτουργία του φιλελευθερισμού, αλλά αντίθετα είναι η εκδήλωση της δομικής λειτουργίας και ο θεμέλιος λίθος του. 

Για τον Κασσελάκη τι κριτική να ασκήσει κανείς;