Ο «γαλάζιος Διόνυσος» κι εμείς

Φρικίασαν οι χριστιανοί, από τον ορθόδοξο Ιερώνυμο μέχρι τον προτεστάντη Τραμπ, όπως και οι κάθε λογής ακροδεξιοί υπερασπιστές της «πατρίδας, της θρησκείας και της οικογένειας», για τον «γαλάζιο Διόνυσο» του Σηκουάνα.

Κανείς τους όμως δεν ένιωσε το παραμικρό για τη σφαγή χιλιάδων μικρών παιδιών στη Γάζα, για το φονικό στο Σουδάν, για την πείνα στην Ασία και την Αφρική, για τα σκλαβοπάζαρα της Λιβύης, για τα νεκροταφεία απελπισμένων στη Μεσόγειο, για τα εγκλήματα στα καρνάγια, στα ορυχεία κολτανίου, στις φάμπρικες του Μπαγκλαντές, στους δρόμους του efood...

Από την άλλη, οι «προοδευτικοί» αντιπαρατίθενται στην ακροδεξιά πρωτίστως στο πεδίο της εικόνας, των νοητικών κανόνων και των συμβόλων και όχι στο πεδίο του πραγματικού και του συστήματος εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Αλλά στο πεδίο της εικόνας και των συμβόλων κερδίζει η ακρο-δεξιά, καθώς μπορεί να παρουσιάζεται σ' αυτό ως δήθεν αντισυστημική.

Είναι λάθος λοιπόν να γίνεται η κύρια αντιπαράθεση στο πεδίο της Woke και της αντι-Woke κουλτούρας. Όχι ότι δεν είναι κι αυτό ένα πεδίο αντιπαράθεσης, αλλά δεν μπορεί να είναι το βασικό.

Η «τελική αντιπαράθεση» δεν είναι στο πεδίο ενός συστήματος συμβόλων και νοητικών κανόνων, αλλά στο πεδίο της παραγωγής των υλικών όρων της ζωής. Εκεί αποκαλύπτεται η πραγματική ιδεολογία της ακροδεξιάς και της αντι-woke κουλτούρας. Εκεί αποκαλύπτεται ο ρατσισμός, ο φασισμός και η δήθεν αντισυστημικότητα…

Πέρα από την μετάθεση του κέντρου βάρους της αντιπαράθεσης που επιδιώκουν οι ακροδεξιοί και το κυρίαρχο σύστημα εξουσίας, υπάρχει και ένα κορυφαίο λάθος όπως αυτό που προτείνει ο «γαλάζιος Διόνυσος» του Thomas Jolly. Όχι, ο κόσμος δεν αλλάζει με τα ψυχοτρόπα, όπως δεν άλλαξε με τη «μπεζετρίνη» που πρότεινε ως μέσο για την αλλαγή ο Γκίνσμπεργκ στον Βασίλη Βασιλικό τη δεκαετία του 1960! Η πεποίθηση ότι ο κόσμος θα αλλάξει, αν οι άνθρωποι σκεφτούν διαφορετικά -ανθρώπινα, με συμπάθεια κι αγάπη- δεν αρκεί. Αυτό δεν είναι ένας νέος διαφωτισμός, αλλά ένας νέος θετικισμός, στα χνάρια του Αύγουστου Κοντ, του γκουρού του ανηψιού του Βοναπάρτη, που θα μπορούσε να είναι ο πολιτικός γκουρού των σημερινών «ακροκεντρώων». Με τα ψυχοτρόπα ο κόσμος «καίγεται», όπως κάηκε ολόκληρη η γενιά του αντιπολεμικού κινήματος για το Βιετνάμ.

Και οι αμφισβητίες του 1960 υιοθέτησαν τη συμπόνια, την ελευθερία και την αδελφοσύνη, χωρίς όμως να αποποιηθούν την προτεσταντική ατομικότητα και να επιδιώξουν μια νέα συλλογικότητα, δηλαδή «...τη συμφιλίωση του ατόμου με την κοινότητα... (σ') εκείνη την ενδιάμεση ζώνη στην οποία συνηθίζουν να λαμβάνουν χώρα ο έρωτας, η φιλία, η κατανόηση, το συμπάσχειν. Μόνο η παραδοχή αυτής της αρχής θα μας επιτρέψει να θεμελιώσουμε αυθεντικές κοινότητες, αντί για κοινωνικές μηχανές»(Ερνέστο Σάμπατο)... Αυτό είναι ένα κρίσιμο μέγεθος...