Με την Athens Voice ή με τον Ίταλο Καλβίνο;

Φυσικά, κάθε αληθινό έργο τέχνης αναφαίνεται διαφορετικά ανάλογα με την εποχή που έρχεσαι σε επαφή μαζί του, ανάλογα ακόμα και με την περίσταση. Υπό το φως των γεγονότων που λένε, έστω και αν τα γεγονότα είναι σκοτεινά. Ίσως μάλιστα να είναι τότε ακριβώς που ένα έργο τέχνης δείχνει την αξία του, δηλαδή, την παρηγορητική δύναμή του (πολύ μακριά από την κάθε μορφή εργαλειοποίησης) μέσα στον καιρό και τον χρόνο. Δείχνει με άλλα λόγια την ηθική αξίωση του ανθρώπου που πραγματώνεται δια της αισθητικής, χωρίς την οποία ηθική αξίωση δεν υπάρχει τίποτα παρά μονάχα ζωωδία και φασισμός.

Το συγκλονιστικό έργο του Ίταλο Καλβίνο, «Η μέρα ενός εκλογικού αντιπροσώπου» (εκδόσεις «Κριτική», μετάφραση Τόνια Τσίτσοβιτς–Radin, πρόλογος Μάνος Ματσαγγάνης), δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Το αντίθετο: ανήκει στον κανόνα που κάνει την  τέχνη εξαίσια απαραίτητη. Και είναι καλό να το διαβάσουμε όλοι, τούτη την τελευταία προεκλογική εβδομάδα που πολλά θηρία ουρλιάζουν και πολλά φίδια σφυρίζουν περιμένοντας το χέρι που θα ξεκλειδώσει το ερπετάριο.

Να το διαβάσουμε, γιατί όπως λέει και ο Καλβίνο, «το να έχεις δίκιο είναι πολύ λίγο». Από κει και ύστερα αρχίζουν τα δύσκολα.

Εντελώς συνοπτικά: ήρωας του βιβλίου είναι ο Αμερίγκο Ορμέα, εκλογικός αντιπρόσωπος ενός κόμματος της Αριστεράς στο Ίδρυμα «Κοτολένγκο», ίδρυμα αναπήρων  με σωματική ή ψυχική αναπηρία. Είναι ο ίδιος ο Ίταλο Καλβίνο που είχε επισκεφτεί το ίδρυμα το 1953 και αργότερα, το 1961 ζήτησε να είναι εκλογικός αντιπρόσωπος του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος εκεί. Όλη η συστημική σαπίλα, η ερημοποίηση των αδυνάτων, η ηθική εξαχρείωση μπροστά στα μάτια μας. Συγκλονιστικό.

Μόλις προχτές το διάβασα και τώρα έχω μπροστά μου την φασιστική χυδαιότητα της Athens Voice: «Μετανάστρια από την Αρμενία, αποκλειστική νοσηλεύτρια στο νοσοκομείο Νίκαιας, πήδηξε από το παράθυρο και σκοτώθηκε για να μην απελαθεί. Κρίμα, έχασε την ευκαιρία να συνοδεύσει τον Τσίπρα στη δεξίωση του Προεδρικού». (σ.σ. Φυσικά εννοεί και λοιδορεί, εκτός από την τραγική γυναίκα, τη δεξίωση για την αποκατάσταση της δημοκρατίας μετά τη χούντα που κόστισε μια Κύπρο, ποτάμια αίματος και τόσα άλλα και τόσο πόνο… Έτσι για να ξέρουμε ποιος είναι ο μισητός στόχος του κάθε φασίστα.)

Δεν θα πω τίποτα. Μόνο μια φράση του Ίταλο Καλβίνο από την «Μέρα ενός εκλογικού αντιπροσώπου»: «Το ανθρώπινο ον φθάνει εκεί που φθάνει η αγάπη». Αυτό είναι το σύνορο, χωρίς σύνορα. Η απέραντη επικράτεια του Ίταλο Καλβίνο. Όποιος δεν κατοικεί σ’ αυτήν, κατοικεί στην χώρα της Athens Voice. Ο καθένας είναι ελεύθερος κα υπεύθυνος να επιλέξει. Άλλωστε όπως λέει και η  Μάρω Δούκα, «Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ».