«Λογική» και ουτοπία

        Ο «επιστημονικός σοσιαλισμός», δηλαδή ο μαρξισμός, πίστεψε κατά τον περασμένο αιώνα ότι σκότωσε για πάντα την ουτοπία. Στην πραγματικότητα έφερνε μέσα του ένα ζωτικό και γόνιμο μέρος ουτοπίας, που βρισκόταν κυρίως στην ιδέα του περάσματος από το βασίλειο της ανάγκης στο βασίλειο της ελευθερίας, ανάμεσα στην εσχατολογία του διαφωτισμού και του εγελιανισμού. Το τραγικό είναι ότι εκείνη η ουτοπία πέθανε όταν πραγματοποιήθηκαν καθεστώτα που εμπνεύστηκαν από τον επιστημονικό σοσιαλισμό: τότε ακόμη και η μαρξιστική λογική έμοιασε μ’ εκείνη τη λογική της σύγχρονης κοινωνίας. Και εξερράγη και πάλι η ουτοπία:  μόνο που η ουτοπία σήμερα μας δείχνει μια κάποια οδό ελευθερίας. Περιμένουμε μια νέα επιστήμη που θα φέρει μαζί της τη νέα ουτοπία και δεν θα τη στραγγαλίσει τη στιγμή της πραγμάτωσής της.

*Ο Φοίβος Γκικόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ