«Οι πλούσιοι υποστηρίζουν τον φασισμό όταν αισθάνονται ότι απειλούνται τα χρήματά τους», γράφει ο Κεν Λόουτς.
Όταν ο φασισμός καταφεύγει στη στέγη της Δεξιάς, όταν η Χρυσή Αυγή απορροφάται από τη ΝΔ, τότε η ρήση κατά τη γνώμη μας διαμορφώνεται ως εξής: «Οι πλούσιοι υποστηρίζουν τη νέα Δεξιά όταν αισθάνονται ότι απειλούνται τα χρήματά τους».
Ο Κεν Λόουτς, ο σκηνοθέτης του I Daniel Blake, αναφερόμενος στον κοινωνικό κινηματογράφο και στη μάστιγα του καπιταλισμού, δηλώνει:
Στην αρχή, θα μπορούσατε να έχετε μια δουλειά εφ’ όρου ζωής, να ξεκινήσετε μια οικογένεια, να έχετε ένα σπίτι, τα παιδιά σας να έχουν εκπαίδευση, αν αισθανόσασταν κακό, είχατε γιατρό, εάν είχατε ηλικία, είχατε σύνταξη. Δεν ήσαστε πλούσιοι, αλλά είχατε μια σταθερότητα. Τώρα η σταθερότητα, η ασφάλεια έχουν εξαφανιστεί. Η κοινότητα είναι κατακερματισμένη, οι θέσεις εργασίας δεν διαρκούν περισσότερο από έξι μήνες, οι εργαζόμενοι της μεσαίας τάξης είναι ανασφαλείς. Το βιοτικό επίπεδο έχει πέσει. Γενικά, οι επιλογές που έχουμε είναι χειρότερες. Αλλά η μεγάλη αλλαγή είναι ότι η ασφάλεια έχει αντικατασταθεί από ανασφάλεια, νομίζω ότι αυτή είναι η μεγάλη αλλαγή.
Τι συνέβη; Γιατί όλα έχουν αλλάξει τόσο πολύ;
Μεγάλωσα τη δεκαετία του '40 και του '50 όταν η συνείδηση των ανθρώπων επέβαλε ότι καθένας έπρεπε να εργάζεται για το κοινό καλό. Αυτό δεν ισχύει πια. Όταν έφτασε η Μ. Θάτσερ και επέβαλε τη νεοφιλελεύθερη συνείδηση σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τώρα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να αναζητήσετε τον εαυτό σας, να σκεφτείτε ότι είστε μόνοι, ότι πρέπει να φροντίσετε τον εαυτό σας. Να θεωρήσετε τους άλλους ως ανταγωνιστές, εχθρούς, να σκεφτείτε τι μπορείτε να κάνετε καλύτερα από αυτούς. Όταν μεγαλώναμε, είμαστε όλοι μαζί, τώρα είναι ο ατομικισμός που επικρατεί. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο για τον κινηματογράφο να εκπροσωπεί την κοινωνία; Είναι μια εντελώς αστική τέχνη;
Οι περισσότερες ταινίες είναι δαπανηρές και απαιτούν αστικές επενδύσεις και καταλήγουν να λένε την ιστορία τους, αυτή των αστών. Αν και προσπαθούν ώστε οι χαρακτήρες να μην είναι μόνο αστοί, η εμφάνιση είναι αστική. Περιγράφουν τους εργαζόμενους, τα θύματα, που αξίζουν τη φτώχεια, αδύναμα. Οι άνθρωποι δεν θέλουν να βλέπουν τις ταινίες που παρουσιάζουν τον αδύναμο εαυτό τους, και προτιμούν να δουν τους πλούσιους. Πλούσιοι χαρακτήρες που δεν ξέρουν από πού παίρνουν τα χρήματά τους. Το προτιμούν αυτό επειδή δεν υπάρχουν ένοχοι, δεν υπάρχουν προβλήματα. Αυτό είναι το πρώτο πρόβλημα, και στη συνέχεια οι διαχειριστές πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η βιομηχανία πρέπει να προσαρμοστεί στον κόσμο. Είμαστε τυχεροί επειδή κάνουμε ταινίες από τη δική μας περιοχή και δεν κάνουμε ταινίες για το άτομο, επειδή πιστεύουμε ότι για να φτιάξετε μια ταινία, πρέπει να υπάρχει ένα κοινό ενδιαφέρον. Είναι αρκετά ριζοσπαστικό.
Έτσι κάνω τις ταινίες
Γράφω με συγγραφείς, δουλεύω εδώ και πάνω από 25 χρόνια με τον Paul Laverty, είμαστε σε μια σχέση και η ταινία είναι κάτι περισσότερο από δική μου. Το μυστικό είναι ότι οι συγγραφείς με τους οποίους συνεργάζομαι είναι πολύ ταλαντούχοι. Αρχικά μιλάμε για την ιστορία, ύστερα δημιουργούμε τους χαρακτήρες, τις ιστορίες, τα πάντα. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή, δεν είναι επιείκεια, πρέπει να ξέρουμε πώς ζουν οι άνθρωποι. Είναι υπέροχο, είναι το πιο συναρπαστικό πράγμα για να φτιάξεις μια ταινία, προσπαθώντας να περιγράψεις τη ζωή, τις δουλειές, τα σπίτια των ανθρώπων, την κανονική ζωή και να τους δείξεις στην οθόνη όσο πιο πιστά γίνεται.
Στο σινεμά ή στον υπολογιστή;
Είμαι αρκετά μεγάλος και νομίζω ότι ο κινηματογράφος λειτουργεί καλύτερα όταν παρακολουθείτε ταινίες με ανθρώπους, όταν έχετε μια κοινή εμπειρία, γελάτε μαζί, αγγίζετε, υπάρχει μια κοινή απάντηση. Είναι ισχυρότερη από το να μένει μόνος στο σπίτι και να το βλέπετε σε ένα φορητό υπολογιστή. Νιώθεις σαν να μπαίνεις στην ταινία, στο σπίτι δεν υπάρχει κανείς που να μοιράζεται…
