Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας και οι υπονομευτές της «διάκρισης των εξουσιών»
[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 25.07.22 ]Είμαι ένας από τους υπονομευτές της «διάκρισης των εξουσιών» και της «φιλελεύθερης δημοκρατίας» σύμφωνα με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Υπονομευτής της δημοκρατίας και ο P. Rosanvallon που έλεγε ότι η διάκριση των εξουσιών δεν υπάρχει πλέον και είναι απλώς θεωρητική. Εκτελεστική(κυβέρνηση), νομοθετική(Βουλή) και δικαστική εξουσία ταυτίζονται. Αν μάλιστα προσθέσουμε και τον έλεγχο των ΜΜΕ από τους ολιγάρχες, τότε αυτό δεν μοιάζει με δημοκρατία.
Όχι, δεν είμαστε όλοι ίσοι απέναντι στο νόμο. Δεν υπάρχει ισονομία. Κάθε νόμος συμπυκνώνει έναν συγκεκριμένο συσχετισμό πολιτικών δυνάμεων. Οι νόμοι που ψηφίζονται στη Βουλή αυτόν τον καιρό, έχουν τη σφραγίδα της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, δηλαδή της ΝΔ. Ο νόμος που ψηφίζεται για το Περιβάλλον -το νομοσχέδιο είναι σε διαβούλευση- δεν έχει ως στόχο την προστασία του, αλλά τις επενδύσεις. Άρα, οι σημερινοί νόμοι ευνοούν τους επενδυτές, τους «από πάνω», ενώ τσακίζουν τους «από κάτω» (μη προστασία της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών).
Η βασική μεροληπτική λειτουργία των νόμων έχει σχέση με τη δύναμη του χρήματος. Λέμε «σκληρός νόμος, αλλά νόμος», μόνο που ο νόμος γι’ αυτόν που έχει τη δυνατότητα να πληρώνει «ακριβούς» δικηγόρους παύει να είναι «σκληρός». Το παράδειγμα είναι ενδεικτικό: H περίφημη μεγατράπεζα Goldman Sachs συγκρότησε ένα μυστικό τμήμα, το Multi-Strategy Investing(MSI), το οποίο είναι εξειδικευμένο να παρακάμπτει τους νόμους (όπως ο νόμος Volcker για τα όρια στο prop trading). Ναι, υπάρχει το Σύνταγμα και οι νόμοι, όπως λέει η κα. Σακελλαροπούλου, αλλά αυτό δεν αρκεί. Στην περίπτωση της μεγατράπεζας και των ισχυρών έχουμε τα λεγόμενα «παραθυράκια», την κρίση του «συνταγματικού σφάλματος» (δηλαδή τις διαφορετικές ερμηνείες του συντάγματος), που αναζητά η MSI και τα μεγάλα δικηγορικά γραφεία για να παρακάμψουν το πνεύμα του νόμου.
Το ισχυρότερο παράδειγμα ακύρωσης της διάκρισης των εξουσιών είναι όταν η εκτελεστική εξουσία, που ως κυριαρχία παρέχει τα θεμέλια της έννομης τάξης, ακριβώς λόγω αυτού του γεγονότος, έχει επίσης την εξουσία να την αναστέλλει (αυτό συμβαίνει με τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου). Πρόκειται για την αναστολή του κανονικού νομικού συστήματος και την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η οποία έχει καταστεί πλέον διαρκής. Ακριβώς αυτή η κατάσταση παρέχει τη δυνατότητα της ατιμωρησίας, καθώς η «νομιμότητα» λειτουργεί πια σε μια ζώνη ακαθοριστίας στην οποία οι κανονικοί νομικοί περιορισμοί παύουν να ισχύουν. Έτσι, κάτι μπορεί να είναι ανήθικο αλλά και νόμιμο συγχρόνως. Όπως στην περίπτωση εκείνων που υφάρπαξαν άπειρα τραπεζικά «θαλασσοδάνεια» με την εγγύηση του διαπλεκόμενου πολιτικού συστήματος και του Δημοσίου. Αυτών οι οποίοι, αντί να υποστούν τον έλεγχο και την τιμωρία, μένουν στο απυρόβλητο. Αντίθετα, κατάσχεται από τις τράπεζες και τα funds το μοναδικό σπίτι χαμηλοσυνταξιούχου για 15 χιλ. ευρώ!
Γι’ αυτό λέω ότι το ανώτατο κριτήριο της νομιμότητας δεν είναι ο νόμος αλλά η ουσιαστική κοινωνική δικαιοσύνη. Το πρόβλημα, με άλλα λόγια, είναι πρωτίστως πολιτικό και δευτερευόντως νομικό. Η αντιπαράθεση για την ερμηνεία των νόμων και τη λεγόμενη ερμηνεία του σύγχρονου «συνταγματισμού» είναι αποπροσανατολιστική. Μια «κυβέρνηση των νόμων» δεν μπορεί να είναι αντίθετη σε μια «κυβέρνηση των ανθρώπων». Με άλλα λόγια, η δημοκρατία δεν μπορεί να χάνει το πολιτικό της περιεχόμενο και να γίνεται «νομοκρατία», όπου η αντιπαράθεση γίνεται για την ερμηνεία των νόμων και την παραβίαση του πνεύματός τους.
Αν δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε για τα παραπάνω, ας συμφωνήσουμε στα συγκεκριμένα:
ότι δεν είναι δίκαιοι οι νόμοι που περικόπτουν και ξαναπερικόπτουν τις συντάξεις των φτωχών, ότι είναι άδικο το νέο εργασιακό δίκαιο, που δημιουργεί επισφαλείς εργασιακές σχέσεις, ότι είναι εντελώς άδικο το νέο πτωχευτικό δίκαιο, που ληστεύει και δεν προστατεύει τους μικροοφειλέτες, ότι ο νέος νόμος για το Περιβάλλον αντί να το προστατεύει, το καταστρέφει, ότι είναι ζωντανός θάνατος οι απολύσεις και η ανεργία και είναι απόλυτη αδικία η εσωτερική υποτίμηση της ζωής και της αξιοπρέπειας των «κάτω»…