Η «Μαύρη Πέμπτη» του 1929 και η σημερινή κρίση

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Κόσμος / 24.10.19 ]

 «Μαύρη Πέμπτη» την είπαν. Ήταν το μη σωτήριο έτος 1929. Χιλιάδες άνθρωποι αυτοκτονούσαν. Μόνο στις ΗΠΑ εκείνη τη μέρα έκλεισαν 50.000 επιχειρήσεις. Μιλάμε για το μεγάλο Κραχ του χρηματιστηρίου. Είχε προηγηθεί «Ο υπέροχος Γκάτσμπι» του Φιτζέραλντ, η αμερικανική κοινωνία του ξέφρενου πλουτισμού. Είχε προηγηθεί η διαβεβαίωση του Αμερικανού Προέδρου ότι όλα πήγαιναν έξοχα. Οι πολλοί εξαερώθηκαν, ελάχιστοι «τα πήραν όλα»! Οι ίδιοι πάντα: Ο Ροκφέλερ με το μονοπώλιο πετρελαίου, ο Κάρνεγκι του Χάλυβα, ο Ντιουκ των καπνών και ο Μόργκαν των Τραπεζών (οι λεγόμενοι ληστο-βαρώνοι της «νόμιμης παρανομίας») οδήγησαν στην άγνωστη νομισματική και χρηματιστική κρίση του 1907 και τη γνωστή του 1929. Το βιβλίο του Τζων Κένεθ Γκαλμπρέηθ για την «οικονομική κρίση του 1929» είναι αποκαλυπτικό. Η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου, ο κανιβαλικός χαρακτήρας του καπιταλισμού, που τρώει πρώτα τους «κάτω» και μετά τα ίδια τα «παιδιά» του! Ο αντιμονοπωλιακός νόμος του Σέρμαν που ήταν μια προσπάθεια θέσπισης ορίων και κανόνων του παιγνίου των «ληστο-βαρόνων» παρέμεινε αδρανής για να τον ενεργοποιήσει ο πρόεδρος Θίοντορ Ρούζβελτ (1901-1909), ως απάντηση στην κρίση του 1907. Ακόμα, η ίδρυση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ το 1913 (FED) και της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου(1912-1920) αν και έθεταν το πλαίσιο και τους κανόνες του ανταγωνισμού δεν αποσόβησαν το κραχ του 1929. Τίποτα δεν σταματά την ορμή στο τσουνάμι που λέγεται Κεφάλαιο και κυνήγι του υψηλότερου ποσοστού κέρδους.

Ακριβώς μετά το 1929 ακολούθησε σύμφωνα με τον Γκαλμπρέηθ μία «αποφασιστική έρευνα για την εύρεση μιας πιο συμπαθούς εναλλακτικής ονομασίας» του καπιταλισμού! Το New Deal (το νέο συμβόλαιο) εντάσσεται σ’ αυτή την έρευνα. Ποιοι, όμως, θα πληρώσουν το σημερινό ναυάγιο; Οι ίδιοι πάντα, οι «κάτω». Αυτοί που στην ταφόπλακά τους θα γράφουν, όπως εκείνη η καθαρίστρια της οποίας το επιτύμβιο παραθέτει ο Τζον Μ. Κέινς: «Μη θρηνείτε για μένα φίλοι/ Ποτέ μη δακρύσετε για μένα/ Γιατί δεν πρόκειται να κάνω τίποτα/ Ποτέ, μα ποτέ πια»!

Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο μοναδικός νόμος του περίφημου New Deal του Ρούσβελτ που δεν εγκρίθηκε από το αμερικανικό κογκρέσο ήταν αυτός που αφορούσε τον έλεγχο των επιχειρήσεων! Το ίδιο συνέβη και με την κρίση του 2008. Αφού οι φορολογούμενοι «κάτω» και οι περιφερειακές οικονομίες πλήρωσαν την κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, για τα… μάτια θεσπίστηκαν κανόνες ελέγχου, που όμως παραβιάζονται αμέσως μόλις ξεπεράστηκε η κρίση. Ο Ομπάμα «ξαναφούσκωσε» τις σκασμένες τραπεζικές φούσκες είτε δημιουργώντας θέσεις εργασίας είτε απομυζώντας τις περιφερειακές-μικρές οικονομίες είτε με τη «δημιουργική διπλωματία» που πρότεινε ο Κίσινγκερ, δηλαδή έναν νέο «μυστικό πόλεμο» εναντίον της Κίνας αυτή τη φορά. Και οι εργαζόμενοι;  Όπως σημειώνει ο Τσόμσκι, το 1929, όταν ξεσηκώθηκαν οι εργαζόμενοι στο Λος Άντζελες υπήρξαν 2.500 νεκροί και τραυματίες. Ποιος άκουσε γι’ αυτό;

Παραδόξως το κραχ του Χρηματιστηρίου ακολούθησε το κραχ της φύσης, η τρομερή ξηρασία και οι θύελλες σκόνης. Οι ίδιοι πλάνητες, όπως και σήμερα, τα ίδια φαντάσματα, όπως εκείνα στη Λεκάνη της Σκόνης (Dustbowl), στην περιοχή των κεντρικών ΗΠΑ, τη φοβερή εκείνη δεκαετία του 1930. Οι ίδιοι. Η τρομερή σκηνή της μάνας με τα μικρά παιδιά της στο αντίσκηνο. Όπως τότε έτσι και τώρα, τους βλέπω να στήνουν και να ξεστήνουν τις «Χούβερβιλς», τις κατασκηνώσεις των τσαντιριών (σαν τη dogville του Φρίερς), να τους κυνηγούν οι σερίφηδες, ο «κοινωνικός αυτοματισμός», η Κου Κλουξ Κλαν, που εδώ λέγεται Χρυσή Αυγή, «ομάδες λαϊκής πολιτοφυλακής», αλλά και η δική τους εσωτερική μαφία, τους καταγγέλλουν στο τμήμα μετανάστευσης, αφού κάνουν τη δουλειά, ή τους σκοτώνουν σαν τους αρουραίους και δεν το μαθαίνει κανείς.

Όταν ο καπιταλισμός περνάει κρίση, τότε αλλάζει όνομα! Εφευρίσκεται ένα νέο όνομα για ονοματίσει το ίδιο πράγμα. Ο πρώτος φενακισμός-απάτη είναι η μετονομασία του καπιταλιστικού συστήματος σε «σύστημα της Αγοράς» γράφει ο Κένεθ Γκαλμπρέηθ. Αυτό συνέβη λόγω των αρνητικών συμπαραδηλώσεων του όρου καπιταλισμός από την άγρια εκμετάλλευση των εργαζομένων και τη δράση των «ληστο-βαρώνων» που λαφυραγώγησαν τεράστια κρατικά κονδύλια.

Και σήμερα οι ίδιοι με το φως του λύκου επανέρχονται, κηρύσσοντας με την ίδια ρητορική, τον ίδιο ασαφή, ελλειπτικό λόγο, τα ίδια στερεότυπα που παραπέμπουν στον άγριο ατομικισμό, στην ξενοφοβία, στην φοβία γενικά του άλλου, του διπλανού, στην «Άλλο-φοβία»...