Το βράδυ του Σαββάτου, μετά την ολοκλήρωση της παράστασης «Ορέστεια» του Θόδωρου Τερζόπουλου, ο χορός-κοινή γνώμη στη σκηνή και στις κερκίδες φώναξε «Λευτεριά στην Παλαιστίνη», ενώ υψώθηκε και μία παλαιστινιακή σημαία από τους θεατές.
Σας μεταφέρω τα λόγια του Θ. Τερζόπουλου για το έργο*. Αξίζει να τα διαβάσετε:
«Μελετώντας τις Ευμενίδες, άρχισα να καταλαβαίνω και να βυθίζομαι στη δική μου προσωπική ιστορία, στο δικό μου βιογραφικό. Η άποψή μου είναι ότι εκεί που τελειώνει η βιογραφία, αρχίζει η τέχνη. Δεν είμαι υπέρ της αυτοβιογραφίας, ως σκηνικό γεγονός. Εκεί λοιπόν άρχισα να συγκινούμαι και να βρίσκω τις αντιστοιχίες στη μεταπολεμική Ελλάδα. Γιατί και πώς η ψήφος που επετεύχθη με υποσχέσεις και εκβιασμούς από την Αθηνά, συνδέεται με τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Πώς οι άνθρωποι, μετά από αυτή τη Συμφωνία, οδηγήθηκαν ηττημένοι στις φυλακές. Πώς ακολουθεί στη συνέχεια το δόγμα Τρούμαν και η UNRRA. Όλα αυτά προσπάθησα να τα ξαναδώ από τότε μέχρι σήμερα και βρήκα πραγματικά τραύματα και συγκλονιστικές αντιστοιχίες».
«Η Αθηνά επισημαίνει στις Ερινύες ότι θα εργάζονται και αυτό που θα παράγουν, θα το προσφέρουν στους αστούς. Φτιάχνεται δηλαδή και πάλι η δικαιοσύνη, ο πυρήνας της δημοκρατίας, με αναφορά στους αστούς. Ιδρύεται δηλαδή η αστική τάξη και οι τάξεις. Εγκαθιδρύεται η δημοκρατία με τις ταξικές διαφορές. Αυτή η διάρθρωση της κοινωνίας είναι ένα συγκλονιστικό ζήτημα, όπως το θέτει ο Αισχύλος. Είναι σαν να είναι τελείως σημερινό. Επικαιροποιείται αυτόματα, αν το δούμε έτσι. Και αυτόματα μπορεί να βρει κανείς τις σημερινές παραμέτρους, χωρίς καμιά πίεση. Η δημοκρατία λειτουργεί λοιπόν ως άλλοθι για να υπάρχει η καθολική αποδοχή των αρχών της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα για να κάνει τη δουλειά της η ανώτερη τάξη. Δηλαδή σήμερα έχουμε δημοκρατία στην Ελλάδα, αλλά έχουμε δημοκρατία και στην Τουρκία, λαϊκή δημοκρατία στην Κίνα. Η δημοκρατία, όσο ποτέ άλλοτε στον 21ο αιώνα, κακοποιείται και χρησιμοποιείται ως άλλοθι πάντα για τα συμφέροντα κάποιας οικονομικής ελίτ. Φαίνεται ότι οι κυβερνήσεις που υποστηρίζουν τη δημοκρατία είναι τα πιόνια της άρχουσας τάξης».
«Δεν υπάρχει χάπι εντ στην τριλογία. Εγώ δεν έκανα μια παρανάγνωση. Συνήθως έχουμε ένα χάπι εντ και όλοι πανηγυρίζουν. Χάπι εντ γιατί τους δόθηκε η υπόσχεση και το χάπι. Το χάπι είναι ότι τους υπόσχεται η Αθηνά ότι θα έχουν ωραία σπίτια, αλλά θα πάνε παρόλα αυτά, κάτω, εκεί κάτω στο νέο κόσμο. Ότι θα καλυτερέψει η ζωή τους. Είναι οι ίδιες υποσχέσεις που δίνουν ανερυθρίαστα ακόμη και σήμερα όλοι οι αρχηγοί των κρατών. Το βλέπουμε και στην Ελλάδα. Παράλληλα, υπάρχει και ένα προεκλογικό χρώμα σε αυτό το λογύδριο της Αθηνάς που πείθει τους φτωχούς, την κατώτατη τάξη, ώστε να πειθαρχήσει».
«Ο χορός στην τραγωδία είναι η κοινή γνώμη, ο λαός. Σε αυτό το έργο όμως είναι κάτι παραπάνω. Ο λαός, ο οποίος αποκαλύπτει τις ατέλειές του, είναι κριτικός προς την άρχουσα τάξη. Κάνει αυτοκριτική. Όλα τα στοιχεία που έχει η τραγωδία, τα φέρνει ο χορός. Είναι δηλαδή πιο απελευθερωμένος ο χορός από τους βραχυκυκλωμένους ήρωες της τραγωδίας».
«Η λήθη, τα αρχαία χρόνια, μέσα στους αιώνες και πολύ περισσότερο σήμερα, έχει ένα δομικό μηχανισμό. Σαν να είναι στο DNA του ανθρώπου να ξεχνάει και να θυμάται. Κάποτε υπήρχε μια ισορροπία, ανάμεσα στη λήθη και τη μνήμη. Υπήρχαν βέβαια και θεότητες στην αρχαία Ελλάδα και στους αρχαίους πολιτισμούς. Τώρα έχει στηθεί ένας τέτοιος μηχανισμός λήθης, που ξεχνάμε περισσότερο, παρά θυμόμαστε. Ζούμε για να ξεχνάμε και όχι για να θυμόμαστε. Αυτό είναι η σύγχρονη τραγωδία. Είναι η εικόνα, ένα από τα χαρακτηριστικά του μετα-ανθρώπου, γιατί πολλή κουβέντα γίνεται γι’ αυτόν. Η μνήμη δεν συμφέρει πλέον, γιατί είναι η μνήμη των τραυμάτων της ανθρωπότητας, τω δικών μας τραυμάτων. Και αυτά θέλουμε να τα ξεχνάμε, ενώ το τραύμα αιμορραγεί. Το τραύμα δεν τέλειωσε ποτέ να αιμορραγεί. Ποτέ δεν πήκτωσε. Ποτέ δεν ξεράθηκε. Απλά δεν το βλέπουμε. Και αυτό είναι ένα άλλο βραχυκύκλωμα του σύγχρονου μετα-ανθρώπου, στο σύγχρονο κόσμο».
«Τα πάντα καλύπτονται από τον θάνατο. Δεν υπάρχει δικαίωση. Δεν υπήρχε ποτέ δικαίωση σε τίποτε. Εκεί μέσα βρίσκεται όλο το μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξης. Σ’ αυτή τη βραχεία ζωή του ανθρώπου στον πλανήτη. Δεν υπάρχει δηλαδή λύση. Δεν υπάρχει έξοδος. Δεν υπάρχει τίποτε. Κι εκεί φτάνουμε στο μπεκετικό τίποτα. Κι αυτό το τίποτα μπορεί να είναι το νέο περιεχόμενο όλων των εργασιών μου από εδώ και πέρα. Το τίποτα. Δεν είμαι απαισιόδοξος. Ίσα ίσα».*
«Τίποτα»! Δεν υπάρχει, δεν Είναι ΤΙΠΟΤΑ. Μου το είπε ο Αξελός, ο Αναγνωστάκης και τώρα το λέει ο Τερζόπουλος.
Αλλά μέσα σ’ αυτό το μεγάλο Τίποτα υπάρχει ένα σύνθημα: Ελευθερία: ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ!
*https://gr.euronews.com/culture/2024/07/10/theodoros-terzopoulos-theoro-tin-orestia-ti-genethlia-gi-tou-ditikou-politismou-ena-doro
