ΕΙΜΑΙ τα Like σας

1. Εξάρτηση δεν προκαλεί μόνο το αλκοόλ και τα ναρκωτικά αλλά και το Διαδίκτυο. Η ίδια περιοχή του εγκεφάλου ενεργοποιείται όταν ένας χρήστης του Facebook υπολογίζει και απολαμβάνει τα «Like», όπως ένας τοξικομανής παίρνει την πρέζα του. 

Στο βιβλίο του The Hacking of the American Mind, ο νευροεπιστήμονας Robert Lustig δείχνει ότι τα «φιλοδωρήματα» των κοινωνικών δικτύων ενεργοποιούν την έκκριση της ντοπαμίνης, ενός νευροδιαβιβαστή συνδεδεμένου με την άμεση ευχαρίστηση και την ανταμοιβή. Όμως, αυτό που οδηγεί στην αύξηση της ντοπαμίνης εφέλκει άμεσα ή έμμεσα μία πτώση της σεροτονίνης, του νευροδιαβιβαστή που εμπλέκεται στο αίσθημα της πληρότητας και της ευτυχίας.

Αυτοί οι ψυχο-φυσικοί μηχανισμοί έχουν εργαλειοποιηθεί από τους γίγαντες του Web (το GAFAM: Google, Apple, Facebook, Amazon, Microsoft) που τους χρησιμοποιούν για να προκαλέσουν την προσοχή και την εξάρτηση(εθισμό) των χρηστών. Γι’ αυτό οι ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ συγκεντρώνουν και προτάσσουν τις ιστοσελίδες και τα πρόσωπα με την μεγαλύτερη «ορατότητα», στους οποίους κάνουν σταθερές προσφορές. Στη συνέχεια, αυτοί, καθώς μπορούν να γνωρίζουν τις συνήθειές μας χάρη στα cookies που εγκαθιστούν, μας προτείνουν χωρίς διακοπή σελίδες που ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντά μας. Το ίδιο συμβαίνει και με τις «ειδήσεις της επικαιρότητας».

Τα νέα μίντια απλώς είναι τα εργαλεία που κάνουν ορατές τις διαπροσωπικές σχέσεις, ενισχύουν τη δημοτικότητα και το επαγγελματικό στάτους. Σε διάφορες εργασίες –κυρίως στις καλλιτεχνικές (μόδα, μουσική, λογοτεχνία, μίντια)- πρέπει να «αξιοποιεί» κάποιος το «δίκτυό» του, δηλαδή να είναι «αναγνωρίσιμος», να έχει πολλά “likes” και σχόλια στα κοινωνικά δίκτυα, να συζητάει στο τουίτερ, να έχει μπλογκ για να έχει αναπαραγωγές και αναφορές στα κοινωνικά δίκτυα, να ποστάρει στον τοίχο του Fb κ.ά..

Ενίσχυση του ναρκισσισμού

Ο Νάρκισσος διαχέεται στο διαδίκτυο, θεωρώντας κάθε σχέση ως "εργαλείο" ενίσχυσης της εικόνας του παρά ως μία συνεργασία, γι’ αυτό φροντίζει να συνδέεται με πρόσωπα κύρους ή επώνυμους προκειμένου να ωφελήσει την εικόνα του. Δεν χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για να δείξει ποιος είναι, αλλά τέτοιος που εμείς θα ΘΕΛΑΜΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ, για την ακρίβεια τέτοιος που Εμείς θα θέλαμε να ΔΟΥΜΕ. 

Η δημοφιλία ενός προσώπου συνδέεται με τον αριθμό των “Like” ή των vews(των επισκέψεων). Στόχος είναι να τεθεί επικεφαλής της σχετικής λίστας. Αυτό είναι το παιγνίδι του Νάρκισσου που επωφελείται από την καλή του εικόνα, αφού αρκούν οι αναρτήσεις των φωτογραφιών και των βίντεό του για να γίνει στη συνέχεια influenceur ή conferencier. Οι φίρμες αναζητούν τα άτομα που είναι πολύ δραστήρια στα κοινωνικά δίκτυα για να τα καταστήσουν ‘διαμορφωτές της κοινής γνώμης’ για λογαριασμό τους, ή αλλιώς digital influencers, δίνοντάς τους να διαδώσουν ένα βίντεο ή μία φωτογραφία προκειμένου να διαφημίσουν ένα προϊόν ή να μεγιστοποιήσουν τη γνωστοποίησή του. Ο «μισθός» εξαρτάται από τον αριθμό των followers στα διάφορα δίκτυα.

Μερικοί Νάρκισσοι δεν χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα για επαγγελματικούς λόγους ή για την ανάπτυξη φιλικών σχέσεων, αλλά μόνο για να «επιδειχθούν» (s’ exhiber). Αναρτούν τα δικά τους «καλά χτυπήματα», τις παρουσιάσεις τους, τα ταξίδια τους, τις κατακτήσεις τους, τα παιδιά τους, κάθε στιγμή της καθημερινής τους ζωής σαν να είναι το κέντρο του κόσμου. Ελπίζουν να αποκτήσουν μια φήμη, αναρτώντας στο Youtube ένα βίντεο δείχνοντας το ταλέντο τους ως χορευτή, ως τραγουδιστή ή ως μίμου, που μπορούν να δουν χιλιάδες χρήστες του διαδικτύου σε ολόκληρο τον κόσμο. Ανεβαίνουν στη σκηνή με selfies, hashtags εκθέτοντας και τα πιο οικεία και μύχια του εαυτού τους, ακόμα και τα λιγότερα «δοξασμένα»! Τα αναρτούν με την (ψευδ-)αίσθηση ότι θα αυξήσουν την αξία τους. Μερικοί χρήστες του διαδικτύου καταφέρνουν να αποκτήσουν χιλιάδες «βιούερς» ακόμα και με το να κάνουν γνωστά μέσω του Youtube τα ψώνια που κάνουν στο σούπερμαρκετ και τα οποία προσελκύουν Likes και σχόλια. Από εδώ ξεκινάει η "κοινωνική σύγκριση", ο καταναλωτικός ανταγωνισμός, η αξιολόγηση με βάση την εικόνα κατανάλωσης φαγητών, ταξιδιών, αυτοκινήτων, σπιτιών, διακοπών, ρούχων...

(συνεχίζεται) 

 (Η βιβλιογραφία θα παρατεθεί στο τέλος της δημοσίευσης των σχετικών κειμένων)