Γιατί χάνει η «αριστερά» και κερδίζει η (ακρο)δεξιά;
[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Κόσμος / 10.06.24 ]«Ωχ ωχ ωχ, τα φανάρια ανάβουν» είναι ο τίτλος της Die Zeit στη Γερμανία που αναφέρεται στα αποτελέσματα των ευρωεκλογών. Ο γερμανικός κυβερνητικός συνασπισμός με το παρόνομα «φανάρι» λόγω των χρωμάτων των κομμάτων που τον αποτελούν (σοσιαλδημοκράτες, Φιλελεύθεροι, Πράσινοι), έπαθε πανωλεθρία. Αντίθετα, η δεξιά (CDU-CSU) και κυρίως η ακροδεξιά (AfD) πέτυχαν τεράστια νίκη.
Είναι πασιφανές ότι η Αριστερά υποχωρεί και η Δεξιά -κυρίως η ακροδεξιά- κερδίζει έδαφος. Η Ευρώπη κινείται προς την ακροδεξιά γράφουν τα συστημικά έντυπα. Ήδη βρίσκεται στις κυβερνήσεις της Ιταλίας, της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας, της Κροατίας, της Φινλανδίας, της Ολλανδίας, της Σουηδίας, της Αυστρίας. Σε άλλα μέρη, όπως στην Πορτογαλία αλλά και στην Ελλάδα, έχει αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά της.
Η άνοδος της ακροδεξιάς είναι το ένα θέμα, το άλλο είναι η μεγάλη υποχώρηση της Αριστεράς. Οι αριστεροί ψηφοφόροι (για την ακρίβεια αυτοί που ψήφιζαν σοσιαλδημοκρατικά κόμματα) μετακινούνται σε «φαιές» περιοχές. Τον περασμένο Μάρτιο η άνοδος της ακροδεξιάς στην Πορτογαλία (ακροδεξιό κόμμα Chega) οφείλονταν σύμφωνα με τον Armando Esteves Pereira στο γεγονός ότι κατέλαβε ένα χώρο που παραδοσιακά ανήκε στην αριστερή πτέρυγα του PS (σοσιαλιστές).
Αλλά γιατί οι «αριστεροί» ψηφοφόροι της Πορτογαλίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και άλλων χωρών μετακινούνται προς την ακροδεξιά;
Το «κλειδί» της απάντησης βρίσκεται κατά τη γνώμη μου στην «προδοσία» της περίφημης ΚΥΒΕΡΝΩΣΑΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ. Για την ακρίβεια, η σοσιαλδημοκρατία (δηλαδή το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ κ.ά.) όπου κυβέρνησε, απλώς διαχειρίστηκε το σύστημα, χάνοντας την (όποια) ψυχή της, δηλαδή την ταυτότητά της, τον αντισυστημισμό της και τις διακηρύξεις της για ριζική αλλαγή υπέρ των μη προνομιούχων (σ.σ. η Ισπανία είναι μια μερική εξαίρεση). Στην Γερμανία εκτιμάται ότι το SPD (του καγκελάριου Σολτς) έχασε σ’ αυτές τις εκλογές τα μεσαία στρώματα και έπαψε να εκφράζει τους εργαζόμενους γράφει το Der Spiegel (στην πραγματικότητα δεν τους εξέφρασε ποτέ).
Τελικά, όπως σημείωνε ο Βρετανός σκηνοθέτης Κεν Λόουτς (artinews 11/7/2019): «Το κόμμα που εκπροσωπούσε κάποτε την Αριστερά (το Εργατικό κόμμα της Βρετανίας) έχει υποστεί τέτοια μετάλλαξη που έχει καταλήξει να είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που ήταν». Το Εργατικό κόμμα στο Ηνωμένο Βασίλειο (αυτό που θα κερδίσει τις εκλογές στις 4 Ιουλίου) είναι πλέον ένα συστημικό, δεξιό κόμμα. Το ίδιο συνέβη και με τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα και το PS στην Πορτογαλία.
Η αντισυστημική ταυτότητα που απώλεσε η Αριστερά θα υιοθετηθεί από την ακροδεξιά τύπου Τραμπ, Όρμπαν, Μελόνι, Μιλέι, Λεπέν κ.ά.
Παντού, ισχυροί μιντιακοί όμιλοι υποστηρίζουν αυτόν τον δήθεν αντισυστημισμό και τις ιδέες της ακροδεξιάς, όπως τον περίφημο «combat culturel» («πολιτιστική μάχη») υπέρ του "πατρίς-θρησκεία-οικογένεια". Στον «combat culturel» των ακροδεξιών περιλαμβάνονται:
Η ισλαμοφοβία και ο ρατσισμός που θεωρούνται ότι είναι η «υπεράσπιση του δυτικού τρόπου ζωής και του δυτικού χριστιανικού πολιτισμού». Οι ακροδεξιοί επινοούν έναν κόσμο πολλαπλών επικείμενων απειλών για να υποστηρίξουν την αυταρχική διακυβέρνηση και τη λογοκρισία. Η αντίθεσή τους στα «φύλα», δηλαδή στα κινήματα των Γυναικών και της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας συνοδεύεται από μία αντιμεταναστευτική οργή και τη διασπορά του φόβου. Φόβος για τις φεμινίστριες, φόβος για τους ομοφυλόφιλους, φόβος για τους μουσουλμάνους, φόβος για τα εμβόλια, φόβος για τους ιούς , φόβος για τους ξένους, φόβος όλων εναντίον όλων. Γι' αυτό ο συνδετικός ιστός στην κοινωνία των ακροδεξιών είναι ο φόβος. Οι μετανάστες, οι ομοφυλόφιλοι, οι μουσουλμάνοι, οι ακτιβίστριες, είναι οι «εισβολείς», είναι ένα εισερχόμενο «κακό», ένας εποικιστής που πρέπει να αποβληθεί από το "σώμα". Απειλούν με βία εκείνους/ες, που έχουν χαρακτηριστεί δαιμονικές δυνάμεις (φεμινίστριες, μέλη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, μουσουλμάνους κ.ά.) και των οποίων η καταστολή ή η απέλαση υπόσχεται την προστασία του έθνους!
Δεν είναι τυχαίο ότι το μέγεθος της ισλαμοφοβίας της ακροδεξιάς είναι τέτοιο που λησμόνησε τον παραδοσιακό αντισημιτισμό της και στέκεται στο πλευρό του Ισραήλ και ενάντια στους φτωχούς μουσουλμάνους της Παλαιστίνης, τα αθώα θύματα των ισραηλινών βομβαρδισμών.
Μια άλλη διάστασης της ακροδεξιάς ιδεολογίας είναι η συνωμοσιολογία. Η κλιματική κρίση θεωρείται «κομμουνιστικό ψέμα»! Ο Τραμπ την έχει αμφισβητήσει ανοιχτά, το ίδιο και ο νέος ακροδεξιός πρόεδρος της Αργεντινής. Μια παραλλαγή της παραπάνω θέσης από διάφορα ακροδεξιά κόμματα είναι ότι για το περιβάλλον ευθύνονται οι μετανάστες! (το ακούσαμε και στην Ελλάδα για την πυρκαγιά στον Έβρο)
Η ακροδεξιά επιχειρεί να οικειοποιηθεί έννοιες, σύμβολα και παραδόσεις της Αριστεράς, όπως η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ στο σύστημα και την εξουσία, παρουσιάζοντας πολλές φορές ένα αντιιμπεριαλιστικό και αντιαποικιακό πρόσωπο (δες Βελόπουλο). «Βρισκόμαστε υπό κατοχή – δεν φοβάμαι καθόλου τη λέξη, μιλάω συχνά για τη δεύτερη κατοχή… Ακολουθούμε την παράδοση όλων των αντιαποικιακών αγώνων» λέει ένας ακροδεξιός. Ο αντισυστημισμός αυτός αλιεύει από το χώρο της πολυδιασπασμένης και εν πολλοίς αφομοιωμένης Αριστεράς και των εξωνημένων εργατικών συνδικάτων.
Τα συστημικά μίντια (αλλά και το διαδίκτυο) διαδίδουν την προπαγάνδα της ακροδεξιάς τονίζοντας τον δήθεν αντικαθεστωτισμό της, καθώς αυτός βρίσκει απήχηση σε ευρύτατα λαϊκά στρώματα και τη νεολαία. Το ίδιο κάνουν και με την επίθεση κατά της «αλληλεγγύης» και την επιδοκιμασία του ατομικισμού και του κανιβαλικού ανταγωνισμού. Αυτός είναι ο κοινός τόπος των δύο συγκοινωνούντων δοχείων: δεξιάς και ακροδεξιάς.
Τελικά, παντού θα συμβαίνει ό,τι και στις ΗΠΑ, όπου υπάρχουν δύο δεξιά κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία: Οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι… η δεξιά και η ακροδεξιά… οι υπόλοιποι θα είμαστε εκτός του «δημοκρατικού πλαισίου» όπως τον διαμορφώνει ο νέος ολοκληρωτισμός!