Απογοήτευση για τον Ορέστη του Κακλέα

[ ARTI news / Ελλάδα / 24.07.21 ]

Είδαμε την παράσταση "Ορέστης" στην Επίδαυρο. Διαβάσαμε μία διθυραμβική κριτική στην ΕφΣυν και μία αρνητική κριτική στο Lifo.gr. Η δεύτερη κριτική μας βρήκε σχεδόν σύμφωνους. Γι' αυτό απορήσαμε για τον σάλο που προκάλεσε. Γιατί άραγε; Μπορείτε να διαβάσετε τις κριτικές στα αντίστοιχα μέσα, να δείτε την παράσταση και να κρίνετε. Εξάλλου "τα γούστα και τα χρώματα είναι αδιαπραγμάτευτα".

Σε ποια σημεία συμφωνήσαμε με την κριτική της κας Λουίζας Αρκουμανέα:

1. "Η συναρμογή των σημείων, όμως, δεν είναι απλή υπόθεση. Η δράση, οι λέξεις, το χρώμα, οι γραμμές, ο ρυθμός, τα σώματα καλούνται να συνυπάρξουν με τέτοια ένταση και ακρίβεια, ώστε να επιφέρουν τη μέγιστη παραγωγή νοήματος και απόλαυσης παρασύροντας τον θεατή σε μια κατάσταση διέγερσης και αλληλεπίδρασης. Φανταστείτε, λοιπόν, τη σφοδρότητα της απογοήτευσής μας απέναντι στο σκηνικό συνονθύλευμα που κατέλαβε την ορχήστρα του αρχαίου θεάτρου της Επιδαύρου την περασμένη εβδομάδα στην παράσταση του «Ορέστη». Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται το αρχαίο δράμα σήμερα είναι η μικροαστική νοοτροπία του «πλήρους σετ επίπλων» πεταμένων φύρδην μίγδην σε μια σκηνή, με τα κορίτσια να σερβίρουν σαμπάνιες στο Ματωμένο Δείπνο μιας ψευτομπαρόκ αισθητικής. Στο θέατρο οι φόρμες λειτουργούν ή δε λειτουργούν ως Έννοιες (ένα παλτό δεν μετατρέπεται αυτομάτως σε «πουκάμισο αδειανό», ούτε ένα τραπεζομάντηλο με κόκκινους λεκέδες προσδίδει αναγκαστικά σαιξπηρικό μεγαλείο σ’ ένα δείπνο). Αν οι δημιουργοί κατορθώσουν να συνδεθούν με την ουσία της πρωταρχικής αναφοράς, τότε η παραπομπή αυτή αναζωογονεί τη σχέση μας με την εστία και τη διαχρονική αξία της. Αντίθετα, εάν Εικόνες-Σημεία-Έννοιες (Πιετά, Αίμα, Δείπνος) χρησιμοποιηθούν προς επίδειξη και κατανάλωση, τότε όχι μόνο δε λειτουργούν υπέρ της παράστασης αλλά, αποσυνδεδεμένα πλήρως από την καταγωγή τους, γελοιοποιούνται. Αντί για συμπύκνωση ύλης, μνήμης και συναισθήματος, έχουμε αραίωση μέχρις διαλύσεως. Και τελικά, μέσα σε τόση φλυαρία, σύγχυση και επιπολαιότητα, μέσα σ’ έναν αχταρμά από σπουδαίες αναφορές και «σημεία» το κέρδος είναι μια Α-σήμαντη παράσταση.

2. Το μόνο θετικό που καταφέραμε να βιώσουμε στη διάρκεια αυτής της αισθητικής παρωδίας –εκτός φυσικά από τη μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά– ήταν συμπόνοια για τους ηθοποιούς. Κυρίως για τον Άρη Σερβετάλη και τη Μαίρη Μηνά, που έδωσαν μάχη για να διασωθούν. Ο πρώτος βρήκε διέξοδο μέσα από το σώμα του: οι χορογραφημένοι «σπασμοί» του, η νευρικότητα και ταραχή των κινήσεών του μετέδωσαν μέχρι ενός σημείου την αγωνία που βιώνει ο Ορέστης υπό το άχθος της επερχόμενης (;) τρέλας, συναίσθημα που δεν υπηρετήθηκε, όμως, από την αβαθή, μονοδιάστατη χροιά της φωνής του. Η δεύτερη, συμπαθής και παλλόμενη Ηλέκτρα, γεμάτη από ένα βασανιστικό συναίσθημα που όμως δεν ήξερε τι να το κάνει, πώς να το διοχετεύσει, με αποτέλεσμα να γυροφέρνει ακαθοδήγητη σκορπίζοντας εις μάτην την ενέργειά της. 

3. Από εκεί και πέρα, ξανά το χάος:…