Έκθεση: Αναστοχασμός για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση

Την εποχή της άκρατης εμπορευματοποίησης του φυσικού περιβάλλοντος, όταν ο άνθρωπος λειτουργεί ως ασταμάτητη εκμεταλλευτική μηχανή, πριονίζοντας το κλαδί στο οποίο κάθεται, να συναντιέσαι με τα «απάτητα» αποτελεί, κάθε φορά, έκπληξη. Όταν μάλιστα τούτα δεν υφίστανται ως βουνοκορφές - σπορτίφ προορισμός ορειβατών, αλλά  συνδέονται με τις ζωές των από κάτω: τις ζωές ανθρώπων του μόχθου, που η τυχαιότητα της καταγωγής όρισε να ζήσουν εκεί όπου όχι ο πλουτισμός αλλά ούτε καν μια, περίπου, εύκολη ζωή ήταν δυνατή.

Τέτοιος τόπος, ανέγγιχτης σπάνιας ομορφιάς, πέρα και μακριά από την ασύδοτη και αλόγιστη καπιταλιστική ανάπτυξη, είναι οι σφακιανές Μαδάρες. Τα βοσκοτόπια των Λευκών Ορέων «από τους γεωλογικούς και βοτανικούς παραδείσους της ευρωπαϊκής ηπείρου», μάς (επανα)συστήνει με τον φωτογραφικό φακό του ο δημοσιογράφος Γιώργος Πατρουδάκης. Στην έκθεση «APOCOSMOS: σφακιανές Μαδάρες, άγρια δύση της Κρήτης», αποτυπώνεται ο παραγνωρισμένος θησαυρός ενός κόσμου που παραμένει πανομοιότυπος επί αιώνες. Δολίνες, λιβάδια με ενδημικά σπάνια βότανα, η περίφημη «Ορεινή Έρημος» αλλά και το αρχαιότερο δάσος της ευρωπαϊκής ηπείρου σε υψόμετρο 1.600 μέτρων, όλα, συνδέονται για να αποτελέσουν το φόντο της ύπαρξης μοναδικών ανθρώπων.

Οι Μαδαρίτες, οι βοσκοί της Μαδάρας, οι άνθρωποι που διαβιούσαν ακολουθώντας τους ρυθμούς της φύσης, ανεβοκατεβαίνοντας από τις κορυφές στις πεδιάδες και τις θάλασσες, παράγουν τα προϊόντα τους, συνεχίζοντας παραδόσεις αιώνων. Χωρίς τη βοήθεια σύγχρονων τεχνολογικών μέσων, χωρίς καν την παρέμβαση στοιχειώδους κρατικής μέριμνας, σε εγκαταστάσεις περίπου πρωτόγονες, χωρίς ρεύμα, τρεχούμενο νερό ή δρόμους, μετακινούμενοι με μουλάρια ή γαϊδούρια, οι άνθρωποι είναι ό,τι δηλώνουν τα πρόσωπά τους: σκληροί και τρυφεροί. Κοφτοί και γλυκείς, γεμάτοι καλοσύνη.  Κι επειδή μέτρον πάντων χρημάτων άνθρωπος, τα πορτρέτα του Γ. Πατρουδάκη πρωταγωνιστούν. Βρίσκονται στο επίκεντρο, καθιστώντας επίκαιρο, και επείγον, το αίτημα για τη λήψη έκτακτων μέτρων προστασίας ώστε να διασωθούν δραστηριότητες οι ρίζες των οποίων χάνονται σε ιστορικά βάθη.

Το φωτογραφικό υλικό, που θα μπορούσε να ιδωθεί ως καλλιτεχνικό ντοκιμαντέρ, αποτελεί πόνημα μιας πορείας τριάντα χρόνων. Έρχεται δε ως αποτέλεσμα μιας ενδελεχούς δημοσιογραφικής και λαογραφικής έρευνας στις σφακιανές Μαδάρες η οποία, προφανώς, συνεχίζεται.

Κυρίως αποτελεί αναστοχασμό στο μείζον ζήτημα της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση, σε μια μάλιστα εποχή κατά την οποία, από τη μια, ο ανθρώπινος επεκτατισμός καταστρέφει, κερδοσκοπώντας κοντόφθαλμα, ό,τι προσοδοφόρο υπάρχει γύρω του. Και από την άλλη, περιφρονεί ό,τι θα μπορούσε να αποτελέσει διδαχή για μιαν αρτιότερη σχέση με το περιβάλλον. Ανακαλύπτοντας εκ νέου το σεβασμό: σεβασμός, η απεύθυνση του οποίου, εκκινώντας από τον χώρο, καταλήγει, εν τέλει, στην κοινότητα των συνανθρώπων.

Η φωτογραφική έκθεση «APOCOSMOS: σφακιανές Μαδάρες» εγκαινιάστηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» και θα διαρκέσει ως την Κυριακή, 15 Δεκεμβρίου.