Ό,τι ενοχλεί, πεθαίνει

Στη μνήμη της Φώφης Μπουλούτα

Η παιδεία ιδιωτικοποιείται. Οι καθηγητές δεν διστάζουν να «πουλήσουν τα θέματα των εξετάσεων στους φοιτητές, να γράψουν τις θέσεις επιχειρηματιών, να απονείμουν τιμητικά διδακτορικά σε πολιτικούς, να προωθήσουν τα βιβλία των γκάνγκστερ και άλλων εγκληματιών…». Οι σπουδαστές, σίγουροι για την ατιμωρησία τους, αντιγράφουν άρθρα από το διαδίκτυο «χωρίς καν να αλλάξουν τα σημεία στίξης». Οι διπλωματικές εργασίες πωλούνται στην αγορά.

Μία καθηγήτρια συλλαμβάνει έναν μαθητή να αντιγράφει στις εξετάσεις. Ο μαθητής είναι γιος γνωστού πολιτικού. Η καθηγήτρια απολύεται. Μετά από λίγο πεθαίνει.

Ένας καθηγητής καταρρέει από την διάψευση των ιδανικών του και αυτοπυρπολείται.

Η καθηγήτρια είναι Ελληνίδα, ο καθηγητής είναι Σέρβος. Η ιστορία της πρώτης ανήκει στη σφαίρα της πραγματικότητας. Η δεύτερη ιστορία ανήκει στη σφαίρα της μυθοπλασίας. Όμως, το κοινωνικό, πολιτικό και εκπαιδευτικό πλαίσιο και στις δύο περιπτώσεις είναι πραγματικό.

Το μυθιστόρημα Burn out του Andrija Matić περιγράφει το θυελλώδες πέρασμα της Σερβίας σε ό,τι είναι ο καπιταλισμός. Αφηγείται την ιστορία ενός καθηγητή λογοτεχνίας που αυτοπυρπολείται στην πλατεία Εθνοσυνέλευσης στο Βελιγράδι, ακολουθώντας το παράδειγμα του Αυστροούγγρου εξπρεσιονιστή ποιητή Georg Trakl, που έκανε την κατάθλιψή του αντικείμενο της δουλειάς του πριν αυτοκτονήσει.  

ο καθηγητής δεν αντέχει την έκπτωση, δεν αντέχει την εμπορία της εκπαίδευσης. Προσπαθεί να αντισταθεί μέσα από τη διδασκαλία και ένα ανακάτεμα των λογοτεχνικών κινημάτων. Κανένα αποτέλεσμα. Η καφκική διοίκηση του ιδιωτικού πανεπιστημίου τον «βγάζει τρελό».

Η εξευτελιστική επιλογή που θέτει σε όλα τα μέλη του ο όψιμος καπιταλισμός είναι: Ή να γίνεις «ενήλικος» -να προσαρμοστείς- ή να μείνεις παιδί -δηλαδή γραφικός και «τρελός». Η αντίσταση αχρηστεύεται ως "ανωριμότητα" και «παραληρηματική μπαρούφα»! Ώσπου το περιβάλλον σε τρελαίνει πραγματικά. Ο ιδεαλιστής διανοούμενος αυτοπυρπολείται στην κεντρική πλατεία του Βελιγραδίου, αλλά αντί η πράξη του να ταράξει τις συνειδήσεις, η ήττα του συνεχίζεται και μετά το θάνατό του. Η "είδηση" της αυτοχειρίας του θεωρείται στην καλύτερη περίπτωση ως χειρονομία ενός μη ισορροπημένου ατόμου και στη χειρότερη ως τρομοκρατική ενέργεια μιας σατανιστικής αίρεσης!

Γιατί στον καπιταλισμό ό,τι ενοχλεί, πεθαίνει.