Το Yeralti Istanbul, του Philippe Dupuich, είναι μια ωδή, ασπρόμαυρη και έγχρωμη, στην πληθυντική πόλη, την Κωνσταντινούπολη και τους ανθρώπους της.
Μεταξύ 2013 και 2020, ο Γάλλος φωτογράφος Philippe Dupuich έζησε από κοντά αυτό το άτυπο underground κίνημα, αφήνοντας τον εαυτό του να συγκινηθεί τόσο από την ομορφιά της πόλης, μέρα και νύχτα, την αρχιτεκτονική της ποικιλομορφία, τις πολιτιστικές αντιθέσεις της και τα πρόσωπα των κατοίκων της.
Η λέξη Yeralti, προέρχεται από το όνομα του τζαμιού που βρίσκεται στην περιοχή Beyoglu, στο δυτικό τμήμα της πόλης, και ονοματίζει πλέον την εναλλακτική κουλτούρα που αναπτύσσεται εκεί. Πλέον το Yeralti υποδηλώνει το κρυμμένο, το θαμμένο στον ιστό της πόλης, το underground, την «ανατρεπτική και επαναστατική φλέβα της τουρκικής λογοτεχνίας, το σκιερό της πρόσωπο που αντιπροσωπεύουν οι Ece Ayhan, Tezer Özlü, Mustafa Irgat, Kanat, Güner, οι ναυαγοί της ύπαρξης, οι καταραμένοι ποιητές…», εδώ δημιουργείται ένα μείγμα ροκ και ανατολίτικης μουσικής, οι κιτς ταινίες τρόμου, καρικατούρες, fanzines που διανέμονται χέρι με χέρι μυστικά.
Στο λεύκωμα του Philippe Dupuich αποτυπώνεται ο μυστικός χάρτης της Κωνσταντινούπολης, η λογοτεχνία της που αναπτύσσεται στο περιθώριο, ενίοτε απόκρυφη, πάντα πρωτοποριακή. Στις φωτογραφίες που αποτυπώνουν αυτό το chiaroscuro προστίθενται κείμενα, ποιήματα ή αποσπάσματα από διάφορα λογοτεχνικά έργα.
Ο αναγνώστης ανακαλύπτει εδώ τον Altay Öktem, έναν πραγματικό μάστορα του παράξενου, που ενθαρρύνει τους ανθρώπους να μην «τρώνε τους νεκρούς»! Σε αυτό προστίθενται ποιήματα του Birhan Keskin, ο οποίος "μιλά στο όνομα της ηρεμίας που ανθίζει μετά τη βροχή", ή ένα απόσπασμα από το Ağır Roman(Tzigan Blues), του Metin Kaçan, ενός καταραμένου συγγραφέα – αυτοκτόνησε το 2013 – που έφερε νέο άνεμο στη λογοτεχνία της χώρας. «Στην Τουρκία, παρά τα σκαμπανεβάσματα της πολιτικής ζωής, η καλλιτεχνική δημιουργία είναι επίσης ένα καζάνι που βράζει», γράφει ο Άκραμ Μπελκάιντ στην Le Monde diplomatique.
Ο Philippe Dupuich προσφέρει ένα έργο όπου η αισθητική είναι τόσο διαφορετική όσο και οι καταστάσεις που αναπαριστώνται.
«Ένας άντρας κοιμάται στο χαλί ενός τζαμιού, όλα καλά, όλα είναι ήρεμα.
Έξω, υπάρχουν ετικέτες και εθνικές σημαίες.
Πολυτελή ξενοδοχεία και εστιατόρια, ερειπωμένα παλάτια, μουσεία και πολιτικές συγκεντρώσεις.»
Στο δεύτερο μέρος του λευκώματος θα βρούμε την Ασλί Ερντογάν, τον Ορχάν Παμούκ, τον Ναζίμ Χικμέτ και άλλα σημαντικά πρόσωπα του σύγχρονου πολιτισμού της Τουρκίας: ο κουρδικής καταγωγής συγγραφέας Murat Özyasar, Yigit Benet (εκδ. Actes Sud ), ο συγγραφέας Ufuk üsterman, η ηθοποιός Serra Yilmaz, ο ποιητής και μουσικός Küçüc Iskender, ο ποιητής και μυθιστοριογράφος Altay Öktem, ο συγγραφέας Niyazi Zorlu, Su Polat (που ζει στο Παρίσι), ο σκιτσογράφος Metin Üstündag, ο Enis Batur, ο κριτικός κινηματογράφου Giovanni Scognamillo, «ουσιώδης φιγούρα της Underground κουλτούρας», η ακτιβίστρια και φεμινίστρια Defne Sandalci, ο δημοσιογράφος Ragip Duran, ο δοκιμιογράφος Ilyaz Bingül, ο μυθιστοριογράφος και κριτικός Emrah Serbes, slammer Franko Buskas, ο εκδότης και ποιητής Birham Keskin, ο συγγραφέας Isahag Uygar Eskiciyan (πορτρέτο του εξωφύλλου), ο μεταφραστής Isik Ergüden, ο ποιητής και μεταφραστής Said Aydin, ο ποιητής Hüseyin Avni Dede, οι μυθιστοριογράφοι Süreyya Evren, Halil Ibrahim Özcan και Ayhan Geçgin, καθώς και, δίπλα στον τάφο του, ο μυθιστοριογράφος Metin Kaçan!
*Philippe Dupuich and Timour Muhidine, Yeraltı Istanbul, Du Nord cru - Αποτύπωμα του παρόντος, Tharaux, 2022, 128 σελίδες.
