Mobbing ή η εργασιακή τρομοκρατία

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 10.06.20 ]

Διαβάζουμε ότι η Ελλάδα κατέχει την τρίτη θέση στην Ευρώπη στο Mobbing. Αλλά τι είναι το Mobbing; Είναι θα λέγαμε το «μπούλινγκ» στην εργασία. Και πιο επιστημονικά, σύμφωνα με την Marie-France Hirigoyen, είναι οι δομικές μορφές περιφρόνησης μέσα στους θεσμούς της σύγχρονης κοινωνίας, όπως είναι και ο εργασιακός χώρος. Πρόκειται ουσιαστικά για την εργοδοτική πίεση που ασκείται προκειμένου ένας εργαζόμενος να «αναγνωριστεί» ως «επιτυχημένος»  από το αφεντικό του έναντι του συναδέλφου του. Εξ ου και ο ανταγωνισμός της αποδοτικότητας. Αυτό υπό κανονικές συνθήκες, γιατί σε μία κατάσταση κρίσης, όπως η σημερινή στην Ελλάδα, η «αναγνώριση» αντικαθίσταται από την επιβίωση, δηλαδή από το «ποιος θα φαγωθεί»! Εν προκειμένω οι «συναδελφικές» σχέσεις αντικαθίστανται από τις συγκρούσεις μεταξύ συναδέλφων. Έτσι, αν θεωρείται θεμιτός στην περίπτωση της «επιτυχίας» ο στόχος της «εξαφάνισης» του άλλου μέσω του «ψυχοτρόμου» (Mobbing), δηλαδή μίας «ήπιας» ψυχολογικής βίας, σε συνθήκες κρίσης το Mobbing κλιμακώνεται όλο και πιο άγρια, αποκτώντας χαρακτηριστικά μίσους και αναξιοπρέπειας.

Γενικά, ο «ψυχοτρόμος» λειτουργεί εκεί που ισχύει η χομπσιανή ζούγκλα, δηλαδή ο νόμος του ισχυρότερου, εκεί όπου αξιολογείται η επίτευξη του αποτελέσματος, ανεξάρτητα από τα μέσα που μετέρχεται κανείς, και όπου οι «διεστραμμένοι» είναι πανίσχυροι καθώς θεωρούνται απλώς «επιτήδειοι»! Η διαστροφή εξαπλώνεται στο χώρο εργασίας μέσω του εκφοβισμού της απόλυσης και της συνακόλουθης χειραγώγησης. Και εάν ο εργαζόμενος εμπλακεί ψυχολογικά σ’ αυτήν, γίνεται συνεργός, δηλαδή  θύτης και θύμα. Αυτή είναι μία διαστροφική διαδικασία που «είναι η βάση της λειτουργίας της μαφίας και των ολοκληρωτικών καθεστώτων» και στην οποία η μοναδική δοκιμασμένη άμυνα των εργαζομένων είναι η οργανωμένη αντίσταση απέναντι στις φασίζουσες και εν πολλοίς κανιβαλικές αρχές που διέπουν τις κοινωνικές και πιο συγκεκριμένα τις εργασιακές σχέσεις.

Ο μοναδικός τρόπος για να ισχύσει ξανά η συντροφικότητα και όχι το «ο θάνατός σου η ζωή μου», για να ισχύσει η συλλογικότητα και όχι το «πάτα τον στο λαιμό πριν σε πατήσει», είναι η αλλαγή του συσχετισμού των αξιακών δυνάμεων στους χώρους εργασίας. Χρειάζονται δηλαδή ισχυρά συνδικάτα που δεν θα επιτρέπουν το mobbing, κυρίως εκ μέρους των εργαζομένων που ακούσια ή εκούσια χρησιμοποιούνται από τους εργοδότες. Αλλά για να συμβεί κάτι τέτοιο τα συνδικάτα δεν θα πρέπει να είναι εργοδοτικά, δεν θα πρέπει δηλαδή να είναι εξωνημένα...