Facebook: Ένας γίγαντας με πήλινα πόδια

[ Νίκος Σουβατζής / Ελλάδα / 04.03.21 ]

Το Facebook όταν ξεκίνησε τη λειτουργία του θύμιζε πολύ το διαδικτυακό chat που κυριαρχούσε τη δεκαετία του 2000. Ήταν, δηλαδή, μια πλατφόρμα
στην οποία οι χρήστες επικοινωνούσαν με φίλους και γνωστούς, αντάλλασσαν εικονίδια, έκαναν νέες γνωριμίες και συζητούσαν χαλαρά για διάφορα, κυρίως ανάλαφρα, θέματα. Τα πρώτα χρόνια δεν έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης. Είχε τη φήμη μιας ιστοσελίδας που ο σκοπός της είναι το χάσιμο χρόνου και δεν προσφέρεται για κάτι σοβαρό. Με την πάροδο του χρόνου κάποιοι χρήστες άρχισαν να κάνουν πιο σοβαρές αναρτήσεις. Τα blogs έμπαιναν σιγά σιγά στο περιθώριο και έτσι όλο και περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν να εκφράζουν τις απόψεις τους μέσω του Facebook. Το κύρος του άρχισε να ανεβαίνει, παράλληλα όμως συνέχισε να διατηρεί και την ανάλαφρη πλευρά του. Όσο αυξανόταν η δημοφιλία του αυξάνονταν και οι χρήστες που το χρησιμοποιούσαν για σοβαρό σκοπό. Δημοσιογράφοι, επιστήμονες, καλλιτέχνες, λογοτέχνες, αγωνιστές δημιούργησαν λογαριασμό σε αυτό για να εκφράζουν τις απόψεις τους και να προβάλλουν τη δουλειά τους. Πλέον εφημερίδες και τηλεοπτικά δίκτυα, πανεπιστήμια, εκδοτικοί οίκοι, πολιτικές συλλογικότητες, κόμματα ακόμα και κρατικοί οργανισμοί έχουν παρουσία στο Facebook.
Απ' την αρχή οι επικριτές του είχαν επισημάνει τον αδιαφανή τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιεί το Facebook τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών του και τα τεράστια κέρδη που αποκομίζει απ' αυτά. Είναι ένα ζήτημα που έχει οδηγήσει τους ιδιοκτήτες του πολλές φορές ενώπιον των δικαστηρίων. Ένα άλλο πολύ σοβαρό ζήτημα που σχετίζεται με το Facebook είναι η λογοκρισία. Με διάφορα προσχήματα έχει εξαφανίσει δημοσιεύσεις που περιείχαν από πίνακες της Αναγέννησης μέχρι ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου. Τις τελευταίες μέρες με αφορμή την απεργία πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα έχει επιδοθεί σε ένα λογοκριτικό πογκρόμ μακαρθικού τύπου. Καταργήθηκαν οι λογαριασμοί και διαγράφτηκαν οι δημοσιεύσεις ανθρώπων και συλλογικοτήτων που το μόνο που έκαναν ήταν να ζητούν την ικανοποίηση του δίκαιου αιτήματος του απεργού, εξέφραζαν την αλληλεγγύη τους και απηύθυναν έκκληση να μη χαθεί μια ανθρώπινη ζωή. Ακόμα και φωτογραφίες από διαδηλώσεις αλληλεγγύης διαγράφτηκαν. Ακόμα και η αλληλεγγύη είναι για το Facebook επικίνδυνη και ανεπιθύμητη. Απ' την άλλη οι χιλιάδες λογαριασμοί πορνογραφικού περιεχομένου που παρενοχλούν ανυποψίαστους χρήστες με αιτήματα φιλίας και προσωπικά μηνύματα συνεχίζουν απρόσκοπτα τη λειτουργία τους.
Οι ιθύνοντες του Facebook πρέπει να καταλάβουν ότι αυτοί που το μετέτρεψαν από ένα ανυπόληπτο μέσο ανταλλαγής εικονιδίων σε σημείο αναφοράς για ιστορικές εφημερίδες και πανεπιστημιακούς καθηγητές είναι οι χιλιάδες χρήστες του που έχουν σε αυτό μια σοβαρή παρουσία και πολλές φορές πέφτουν θύματα της λογοκρισίας του. Αν αποχωρήσουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι το μόνο που θα μείνει θα είναι οι καρδούλες και τα «Γεια σο κόκλα». Οι άνθρωποι που εκφράζουν συγκροτημένο λόγο θα βρουν τρόπο να παρακάμψουν τις απαγορεύσεις και τη λογοκρισία. Αυτό έχει γίνει και σε εποχές πολύ πιο δύσκολες. Αν όμως ένας διαδικτυακός κολοσσός πέσει στην ανυποληψία δεν υπάρχει για αυτόν επιστροφή.