Νιγηριανή πορνεία στην Ευρώπη και μαγεία βουντού

Σήμερα, στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, τα νιγηριανά δίκτυα διακίνησης γυναικών (trafficking) είναι πιο σκληρά και πιο πολυάριθμα, από τα αντίστοιχα δίκτυα εκμετάλλευσης γυναικών, από την Κίνα ή από τις ανατολικές χώρες. Το 2000 διακινούσαν 40.000 γυναίκες και ο αριθμός αυτός αυξάνει συνεχώς. Στην Ιταλία, ήδη το 80% των εκδιδομένων γυναικών προέρχεται από την Νιγηρία.

Τα προς εκμετάλλευση κορίτσια (ενήλικα και ανήλικα) προέρχονται συνήθως από την περιφέρεια του Edo και ιδιαίτερα από την Benin City και τα γύρω χωριά. Οι επικεφαλής των δικτύων χρησιμοποιούν πρώην εκδιδόμενες στις ευρωπαϊκές χώρες, τις “θείες” ή “sponsors”. Αυτές παρασύρουν τις νεαρές γυναίκες υποσχόμενες ταξίδι στην Ευρώπη την ‘Γη της Επαγγελίας’, σπουδές ή υψηλό μισθό και πιθανώς έναν καλό γάμο.

Εύκολα μαντεύει κανείς ότι πρόκειται στην μεγάλη τους πλειοψηφία για πάμφτωχα, αμόρφωτα άτομα, ανύπαντρες μητέρες (περιθωριοποιημένες από την τοπική κοινότητα) ή μοναδική πηγή οικονομικής στήριξης ολόκληρων οικογενειών. Η κατάσταση χειροτερεύει για την εκπλήρωση οποιουδήποτε ονείρου φυγής, καθώς η μεταναστευτική πολιτική των Αρχών της Νιγηρίας είναι ανύπαρκτη, δίνοντας χώρο στα παράνομα κυκλώματα ‘μεταναστευτικής’ πορνείας.

Τα κορίτσια αναγκάζονται να εκπορνευτούν ήδη κατά την διάρκεια της πολυήμερης πορείας τους προς την Ευρώπη για να πληρώσουν το ταξίδι, την διαμονή, την τροφή τα ρούχα, πιθανές εκτρώσεις και τα πιστοποιητικά παραμονής στην χώρα της νέας δυστυχίας τους. Το κόστος είναι περίπου 70.000 ευρώ, το οποίο θα αποσβεστεί μετά από χιλιάδες συνευρέσεις με πελάτες ή όταν θα καταντήσει ράκος και δεν θα είναι επιθυμητή πλέον από τους ενοικιαστές του κορμιού της...

Το θεολογικό/υπερφυσικό επεμβαίνει την προηγούμενη της αναχώρησης για την Ευρώπη. Οργανώνεται μία τελετή με παρόντες το κορίτσι, την οικογένεια, την ‘μαμά ή μαντάμ’ (ντόπια οργανώτρια του μεγάλου ταξιδιού) και έναν εκπρόσωπο της παραδοσιακής ιατρικής ή ένας μεγάλος ιερέας της λατρείας του Ayelala*.

Το πρωτόκολλο της τελετής είναι σαφώς καθορισμένο. Κατασκευάζεται ένα juju** το οποίο αποτελείται από μαλλιά, τρίχες από το σώμα και κομμένα νύχια όπου συχνά αναμιγνύεται αίμα περιόδου του κοριτσιού. Το μικρό αυτό αντικείμενο παλιά χρησιμοποιείτο ως φυλαχτό αλλά σήμερα συμβολίζει, με υλικό τρόπο, την δέσμευση του κοριτσιού απέναντι στην ‘μαμά’ ή ‘μαντάμ’.

Στην συνέχεια το κορίτσι γυμνώνεται, τυλίγεται με ένα σεντόνι και σκίζεται λίγο το δέρμα του δημιουργώντας αμυχές (συνήθης παραδοσιακή πρακτική). Ο σκοπός είναι να μπει το πνεύμα μέσα στο σώμα του για να το βοηθήσει στο ταξίδι του και να του θυμίζει τις υποχρεώσεις του και τις επιπτώσεις παραβίασης των όρων: “Εργάζομαι, δεν μιλώ σε κανένα για το juju μου, υπακούω, πληρώνω. Εάν παρακούσω, το juju θα αναλάβει να αποδώσει δικαιοσύνη στην αδικημένη ‘μαντάμ’, ρίχνοντας στο κεφάλι μου τρέλλα, συμφορές, αρρώστιες, στειρότητα, θάνατο σε εμένα ή στην οικογένειά μου”.

Η όλη ψυχολογική αιχμαλωσία των κοριτσιών από το κύκλωμα πορνείας εκμεταλλεύεται εξαιρετικά τις παραδοσιακές πεποιθήσεις: είτε πιστεύει κάποιος στο juju, είτε όχι (άθεος, άθρησκος, μορφωμένος, ξένος, κ.α.) η ισχύ του είναι βαθιά ριζωμένη στον κοινωνικό του περίγυρο (και ιδίως στην άμεση οικογένειά του): υπακοή στους μεγαλύτερους, πνεύμα θυσίας, τήρηση λόγου, κουλτούρα Βουντού, Θεός που βλέπει, επιβραβεύει ή τιμωρεί. Το άτομο είναι υποχρεωμένο να σεβαστεί το juju για να μην βρεθεί εξοστρακισμένο και περιφρονημένο. Σε αντάλλαγμα, το άτομο απολαμβάνει φυσικής προστασίας, δεν έχει σχεδόν καμμία προσωπική ευθύνη (αυτή μεταφέρεται στην ομάδα στην οποία ανήκει και υπακούει), ζει εν ειρήνη.

Ο φαύλος κύκλος της ζωής των κοριτσιών στην Ευρώπη αρχίζει με το καλημέρα.

Υποχρεωτική παράδοση του διαβατηρίου στο κύκλωμα, βία, βιασμοί, συνειδητοποίηση ότι έγιναν πόρνες αντί για φοιτήτριες ή εργαζόμενες, ατελείωτη πελατεία, κατάσχεση των χρημάτων τους. Όλα αυτά οδηγούν σε ψυχολογικά προβλήματα, άγχος, λιποθυμίες, πόνους σε όλο το σώμα, εμετούς, εξανθήματα, κ.α. με αποτέλεσμα οι ίδιες να προκαλούν πρόβλημα στο κύκλωμα καθώς χάνεται πελατεία και φυσικά χρήμα.

Τα κορίτσια, στην τεράστια πλειοψηφία τους ερμηνεύουν αυτά τα συμπτώματα, όχι ως αποτέλεσμα της κατάστασης δουλείας τους, αλλά ως τιμωρία για την παραβίαση της σύμβασης juju με την ‘μαντάμ’. Ως αποτέλεσμα, ακόμη και εκείνα τα κορίτσια τα οποία κατάφεραν να απομακρυνθούν με κάποιο τρόπο από τον τόπο του μαρτυρίου τους, ξαναγυρίζουν έντρομα για να ικανοποιήσουν το juju και να πάψουν τα ψυχολογικά και σωματικά προβλήματα...

Υπάρχει πολλή δουλειά να γίνει για να περιοριστεί και να εξαφανιστεί η βία και η εκμετάλλευση γυναικών στην Ευρώπη. Απαιτείται κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο στην χώρα αναχώρησης και στην χώρα υποδοχής, πραγματική θέληση των Αρχών να καταστείλουν την πορνεία, Παιδεία και απαλλαγή από εκείνες τις πολιτιστικές / θρησκευτικές παραδόσεις που τροφοδοτούν την άγνοια και την καθυστέρηση.

Εάν θέλουμε όμως εμείς οι απλοί πολίτες, με τις μικρές μας δυνάμεις, να συμμετάσχουμε σε αυτήν την γιγαντιαία προσπάθεια Σεβασμού και Προστασίας της Ανθρώπινης Αξιοπρέπειας αρκεί να κατανοήσουμε δύο βασικές αλήθειες:

1. Ο πελάτης είναι εν δυνάμει βιαστής.

2. Χωρίς πελάτες, δεν υπάρχουν πόρνες.

 * “Ayelala” είναι ο θεοποιημένος μυθικός πρόγονος, ιδιαίτερα σεβαστός στο Benin City. Οι τελετές στο όνομά του έχουν σχεδόν πλήρη θεσμική και νομική ισχύ στην πόλη και στην γύρω περιοχή.

** “Juju” είναι ένα σύστημα πίστης / μαγείας το οποίο ενσωματώνει αντικείμενα (κυρίως φυλαχτά) και μάγια για θρησκευτικές πρακτικές, στην Δυτική Αφρική, ιδίως στην Νιγηρία και στο Καμερούν. Οι ιερείς – αρχηγοί περιοχών της Δυτικής Αφρικής έχουν τις μαγικές δυνατότητες να προστατεύσουν και να προάγουν την ευμάρεια και την υγεία των πιστών – υπηκόων τους. Ο όρος "juju" μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην καθημερινή ζωή, εκφράζοντας μαγικές ιδιότητες οι οποίες σχετίζονται με καλή ή κακή τύχη. Το σύστημα juju χρησιμοποιείται συχνά για να ισχυροποιήσει ένα συμβόλαιο ή να επιβάλλει την συμμόρφωση σε μία συμφωνία. Ο εκτελών το juju μάγος αμείβεται για τις υπηρεσίες του από τα συμβαλλόμενα μέρη.

Βιβλιογραφία

1. “Prostituées nigérianes victimes du juju”, Le Monde Diplomatique, Novembre 2018.
2. "The juju curse that binds trafficked Nigerian women into sex slavery”, World news, “The Guardian", www.theguardian.com.
3. Online Etymology Dictionary, "juju", Douglas Harper.