«Στις διαδηλώσεις στη Χιλή ακούμε: “Δεν αγωνιζόμαστε για 30 πέσος, αλλά για 30 χρόνια νεοφιλελεύθερης πολιτικής”». Αυτός είναι ο τίτλος του άρθρου για τη Χιλή της γαλλικής εφημερίδας Le Monde. Αν η αύξηση του τιμήματος του εισιτηρίου για το μετρό προκάλεσε τη διαμαρτυρία, «το κίνημα ξεπερνά αυτό το ζήτημα» αναλύει η καθηγήτρια της Σορβόνης Cécile Faliès.
Η Χιλή είναι μια «πραγματική όαση» σε μια «αποδυναμωμένη Λατινική Αμερική», έλεγε στις αρχές Οκτωβρίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Χιλής. Μετά από λίγες μέρες ξεσπούν οι ταραχές και έχουμε την κήρυξη στρατιωτικού νόμου. Το βράδυ της Κυριακής, 20 Οκτωβρίου, μετρούσαμε 12 νεκρούς διαδηλωτές.
Η Χιλή είναι μια "πραγματική όαση" σε μια "αποδυναμωμένη Λατινική Αμερική", έλεγε στις αρχές Οκτωβρίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Σεμπαστιάν Πινέρα. Λίγες μέρες αργότερα ξέσπασαν οι ταραχές και κηρύχθηκε ο στρατιωτικός νόμος. Παρόλα αυτά οι διαδηλώσεις συνεχίζονται. Το βράδυ της Κυριακής, 20 Οκτωβρίου, 12 διαδηλωτές είχαν χάσει τη ζωή τους και μεγάλα κτίρια τυλίχτηκαν στις φλόγες.
Γιατί όλα αυτά; Που οφείλεται το ξέσπασμα των πολιτών;
Η οικονομία της χώρας, η οποία στηρίζεται κυρίως στην εξαγωγή χαλκού, θεωρείται ότι βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο. Οι ανισότητες όμως είναι τεράστιες (0,46 στην κλίμακα INI), από τις μεγαλύτερες μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP), το 2017, το 1% των Χιλιανών συγκέντρωσε το 33% του Εισοδήματος της χώρας. Μεταξύ αυτών, ο σημερινός πρόεδρος, Sebastián Piñera, του οποίου η περιουσία υπολογίζεται σε 2,8 δισ. Δολάρια (2,5 δισ. Ευρώ) από το περιοδικό Forbes. Κατά τη διάρκεια των πρόσφατων διαδηλώσεων, πολλοί διαδηλωτές έχουν επίσης καταγγείλει την οικονομική δύναμη των πολιτικών και την αδικία ενός συστήματος που ευνοεί πρωτίστως το κεφάλαιο. Πολλές αφίσες αναφέρθηκαν σε σκάνδαλα διαφθοράς που περιλαμβάνουν και ισχυρές ομάδες που είναι κοντά στον αρχηγό του κράτους.
Τα αιτήματα των διαδηλωτών αφορούν, πλέον, το ίδιο το οικονομικό μοντέλο που κληρονόμησε η χώρα από τη δικτατορία του Αουγκούστο Πινοσέτ. Πρόκειται για το νεοφιλελεύθερο δόγμα της Σχολής του Σικάγου, που σημαδεύτηκε από τις ιδιωτικοποιήσεις, τον περιορισμό του ρόλου του κοινωνικού κράτους και την σχεδόν πλήρη απελευθέρωση της οικονομίας, τις ιδιωτικοποιήσεις στην υγεία, στην εκπαίδευση αλλά και στο συνταξιοδοτικό σύστημα.
Η πρόσβαση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι ιδιαίτερα δαπανηρή. Το ίδιο ισχύει για την ιατρική περίθαλψη. "Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στη χώρα, γνώρισα την περίπτωση δικηγόρου που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη σχολή για ένα εξάμηνο για να δουλέψει και να μπορέσει να πληρώσει το λογαριασμό για την ιατρική του περίθαλψη", λέει η Cécile Faliès. Όσον αφορά τη δημόσια σύνταξη, το ποσό δεν φτάνει καν στο κατώτατο όριο του κατώτατου μισθού και πολλοί ηλικιωμένοι βρίσκονται σε κατάσταση εξαθλίωσης.
Αυτή είναι η Χιλή, το παράδειγμα του νεοφιλελεύθερου δόγματος...
Πληροφορίες από τη Le Monde
