Φίλος- Ένας χαρισματικός άνθρωπος

[ Χριστίνα Κουτούβελα / Ελλάδα / 18.02.21 ]

Η φιλία μοιάζει να συνιστά αδιαπραγμάτευτη προϋποτιθέμενη συνθήκη για την ανθρώπινη διαβίωση, στηριζόμενη σε αιτιακά σχήματα και αιτιώδεις σχέσεις κι αυτή -όπως όλα-!                

Αντιθετικά δίπολα δεν έχουν θέση εντός της. Από τη στιγμή που κάνουν την εμφάνισή τους, η φιλία μετατρέπεται, ίσως, όχι στο αντίθετό της, την α-φιλία, αλλά αλλοιώνεται και αποξενώνεται από τη φυσική της σημασία.

Έχουν φυσική σημασία οι λέξεις; Μπορεί και να έχουν. Μια τέτοια παραδοχή καθιστά την κάθε έννοια αντικειμενική, και έτσι η υποκειμενικότητα του προσδιορισμού αφηρημένων εννοιών περιορίζεται.

    Βασικό χαρακτηριστικό της φιλίας, έτσι, είναι η έλλειψη του αισθήματος της ζήλιας. Αν και η ζήλια θεωρείται φυσικό ανθρώπινο συναίσθημα, όπως ο θαυμασμός, η λύπη ή η χαρά, και, αν και ο θαυμασμός, η λύπη ή η χαρά μπορούν να εντοπιστούν σε σχέσεις φιλικές, η ζήλια δεν έχει καμιά θέση ανάμεσά τους. Αν και φυσικό συναίσθημα, από τη στιγμή που ανιχνευτεί σε μια φιλική σχέση, την αλλοιώνει. Κι αυτό γιατί βασική αρχή της φιλίας αποτελεί η ειλικρινής ευχαρίστηση για το καλό του άλλου και, συγχρόνως, η ειλικρινής λύπη για τις δυσχέρειες που ο φίλος αντιμετωπίζει. Κι ενώ, αν υφίσταται ζήλια, μπορεί να υφίσταται ειλικρινής λύπη για τις δυσχέρειες του φίλου, αν υφίσταται ειλικρινής ευχαρίστηση με τη χαρά του άλλου, τότε δεν μπορεί να υπάρχει ζήλια.

    Σαφέστατα, ο λόγος γίνεται για εκείνο το είδος της ζήλιας που μοιάζει ή γίνεται φθόνος. Φιλίες ετών έχουν καταστραφεί εξαιτίας της ζήλιας, κι όχι μόνο φιλίες αλλά και άλλες ουσιαστικές σχέσεις.

    Έτσι, μοιάζει χαρισματικό το άτομο που αδυνατεί να ζηλέψει τον φίλο του και έχει τη μοναδική αρετή να μπορεί να σταθεί πραγματικός φίλος δίπλα του. Στο σημείο αυτό χρειάζεται να τονιστεί πως το άτομο μπορεί να ασκηθεί στην απόκτηση αυτής της αρετής και, επομένως, δείχνει να συνιστά προσωπική επιλογή και αποτέλεσμα ατομικής ευθύνης η ύπαρξη φιλίας στις ζωές μας. Καθένας μπορεί να επιλέξει, να ορίσει και να προσδιορίσει τα συναισθήματά του, να τα προσανατολίσει και να τους δώσει συγκεκριμένη απόχρωση. Το να αφήνεσαι έρμαιο των παθών σου συνιστά κι αυτό επιλογή.

Καθένας είναι απόλυτα υπεύθυνος ακριβώς γιατί οι αρετές, όπως είναι η λειτουργική αξιοποίηση των (συν)αισθημάτων, συνιστούν αποτέλεσμα εκμάθησης και εξάσκησης.

Άξιος φιλίας, έτσι, είναι εκείνος που έχει εργαστεί σκληρά με τον εαυτό του τιθασεύοντας σκέψεις και αισθήσεις κατά τρόπο ευεργετικό και γόνιμο.