Το μαρτύριο ενός πουλερικού πριν την κατανάλωσή του

Συνθήκες διαβίωσης

Στις μεγάλες φάρμες, σε ένα χώρο από 2 έως 3 στρέμματα (2000 έως 3000 τετραγωνικά μέτρα) οι πτηνοπαραγωγοί στριμώχνουν 50.000 έως και 70.000 κοτόπουλα (25 κοτόπουλα ανά τετραγωνικό μέτρο). Για κάθε ένα πουλί σε πλήρη ανάπτυξη (είναι σαν μια μπάλα ποδοσφαίρου με πόδια) αναλογεί χώρος περίπου 16 εκατοστά x 25 εκατοστά, όσο μια σελίδα A4 του εκτυπωτή. Πάνω σε αυτήν την σελίδα γεννιέται και μεγαλώνει, μέχρι την σφαγή του. Όχι ότι το Κράτος είναι περισσότερο ευαίσθητο. Για παράδειγμα, το Αμερικανικό Εθνικό Συμβούλιο Πουλερικών στις Οδηγίες του για την Ευημερία των Ζώων (!) προτείνει μόνο 14 κοτόπουλα ανά τετραγωνικό μέτρο...

Φανταστείτε 50.000 παραλληλόγραμμα (16 cm x 25 cm) στο έδαφος (τα κρεατοπαραγωγικά κοτόπουλα δεν τοποθετούνται σε ατομικά κλουβιά, το ένα πάνω στο άλλο). Όλα αυτά τα παραλληλόγραμμα περιβάλλονται από τέσσερις τοίχους με ταβάνι και χωρίς παράθυρα. Η μονάδα συμπληρώνεται με αυτοματοποιημένα συστήματα τροφής, νερού, θέρμανσης και εξαερισμού.

Για να ενθαρρυνθούν τα πουλιά να τρώνε ακατάπαυστα, τα φώτα παραμένουν ανοικτά 24 ώρες το 24ωρο, την πρώτη εβδομάδα της ζωής τους. Την επόμενη εβδομάδα, τα φώτα σβήνουν για λίγο (4 ώρες ημερησίως) για να ξεκουραστούν λίγο. Φοβούμενοι οι παραγωγοί μην τρελαθούν τα πτηνά σε τόσο αφύσικες συνθήκες, η τροφή αναμιγνύεται με αντιβιοτικά και ηρεμιστικά, καθώς λόγω του συνωστισμού είναι ευάλωτα σε ασθένειες και ταυτόχρονα γίνονται πολύ νευρικά. Σφάζονται συνήθως την 42η ημέρα της ζωής τους (όλο και πιο συχνά πλέον, την 39η) με επιπλέον πλεονέκτημα για τον παραγωγό ότι, τόσο νεαρά άτομα δεν έχουν προλάβει να αναπτύξουν συστήματα κοινωνικής ιεραρχίας τα οποία θα τα έκαναν ακόμη πιο επιθετικά, με αποτέλεσμα επιζήμιους οικονομικά θανάτους (κανονικά μία κότα ζει 8 με 10 χρόνια).

Εκτροφή

Τα αποτελέσματα της εκτροφής τους είναι ακόμη πιο τρομακτικά συγκρινόμενα με τις συνθήκες διαβίωσης (μάλλον δεν έχει νόημα η σύγκριση μεταξύ βασανιστηρίου και τρόμου). Η λογική των παραγωγών είναι ένα κοτόπουλο που θα μεγαλώσει γρήγορα με ελάχιστη τροφή. Αποτέλεσμα:

· Οι μύες και ο λιπώδης ιστός των σύγχρονων κρεατοπαραγωγικών πτηνών να μεγαλώνουν πολύ πιο γρήγορα από τα οστά τους, παραμορφώνοντας τον σκελετό και προκαλώντας ασθένειες.

· Το 1-4% των πουλερικών πεθαίνουν σφαδάζοντας από σπασμούς (σύνδρομο αιφνιδίου θανάτου, άγνωστο εκτός φάρμας).

· Στο 5% εμφανίζεται ασκίτης (ασθένεια της φάρμας) όπου τα περιττά υγρά γεμίζουν τις κοιλότητες του σώματος.

· Τρία στα τέσσερα θα αναπτύξουν διάφορους βαθμούς δυσκολίας στο περπάτημα, από τα οποία το ένα στα τέσσερα θα δυσκολεύεται εμφανώς και θα δείχνει ότι πονάει.

· Συστηματικές ασθένειες (σε ντοπαρισμένα, παραμορφωμένα, νευρωτικά πουλιά σε εντελώς βρώμικα δωμάτια γεμάτα με ακαθαρσίες): προβλήματα στους οφθαλμούς έως και τύφλωση, βακτηριακές ασθένειες των οστών, παράλυση, μετατοπισμένοι σπόνδυλοι και τένοντες, αναιμία, εσωτερική αιμορραγία, στραμπουλιγμένα πόδια και λαιμοί, αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα.

· Σχεδόν όλα τα κοτόπουλα (>95%) προσβάλλονται από το κολοβακτηρίδιο E.coli (ένδειξη μόλυνσης από κόπρανα). 40 – 75% εξακολουθούν να παραμένουν μολυσμένα στα ψυγεία των κρεοπωλείων.

· Το 8% μολύνονται από σαλμονέλα.

· Το 70-90% προσβάλλονται από ένα επικίνδυνο παθογόνο, το καμπυλοβακτήριο.

· Συνολικά, το 83% της ποσότητος κρέατος πουλερικών που αγοράζονται από τους καταναλωτές (συμπεριλαμβανομένων των βιολογικών και εκείνων που δεν έχουν πάρει αντιβιοτικά) είναι μολυσμένα είτε από E.coli, είτε από σαλμονέλα.

Συχνά, οι καταναλωτές παρατηρούν ότι “κάτι δεν πάει καλά” με την γεύση του κοτόπουλου τους. Δεν είναι προφανές; Το ζώο έχει υποστεί ενέσεις (ή άλλες μεθόδους χορήγησης) χημικών ζωμών και αλατούχων διαλυμάτων, του έχει χορηγηθεί νερό σε ποσότητα ίση με το 10-30% του βάρους του (αργότερα θα προστεθεί και άλλη ποσότητα βρώμικου νερού), αλλά και ενισχυτικά γεύσης που σκοπό έχουν να δώσουν σε ένα άρρωστο, ντοπαρισμένο και γεμάτο κόπρανα ζώο, την εμφάνιση, την μυρωδιά και την γεύση που θεωρούμε ότι πρέπει να έχει ένα κοτόπουλο (American Consumer Reports).

Επεξεργασία του τελικού σταδίου

Με αμερικανικές στατιστικές, κάθε εργάτης (ανειδίκευτος και πληρωμένος με το κατώτατο μεροκάματο) στοιβάζει σε καφάσια 105 (ζωντανά) κοτόπουλα ανά 3,5 λεπτά. Τα πειραγμένα γονίδια και η βιαστική και σκληρή μεταχείρισή τους έχει ως αποτέλεσμα, το 30% από τα πουλιά να φθάνουν στο σφαγείο με πρόσφατα σπασμένα οστά. Εκεί, άλλοι εργάτες τα κρεμάνε ανάποδα από τους αστράγαλους με μεταλλικές αλυσίδες σε κινούμενους ιμάντες. Ξανά σπάνε κόκκαλα, οι στριγκλιές είναι ανυπόφορες και τα πουλιά τα κάνουν πάνω τους από πόνο και τρόμο.

Οι ιμάντες σέρνουν τα πουλιά μέσα από ηλεκτροφόρα λουτρά όπου παραλύουν, αλλά δυστυχώς δεν αναισθητοποιούνται πλήρως. Στο επόμενο στάδιο (μηχανή αυτόματου αποκεφαλισμού) ένα (μικρό αλλά όχι ασήμαντο) ποσοστό σφάζεται με λανθασμένο τρόπο (η λεπίδα δεν κόβει τις σωστές αρτηρίες) και τα πουλιά αυτά φθάνουν ζωντανά στην δεξαμενή ζεματίσματος, διατηρώντας όλες τις αισθήσεις τους.

Στην δεξαμενή καταλήγουν επίσης και τα κόπρανα που έχουν στο δέρμα τους και τα φτερά τους. Οι πόροι ανοίγουν από το ζεματιστό νερό και τα πουλιά φεύγουν από εκεί γεμάτα παθογόνους οργανισμούς, τους οποίους εισπνέουν ή απορροφά η επιδερμίδα τους.

Στο επόμενο στάδιο επεξεργασίας, ειδικές μηχανές σκίζουν τα εντόσθια τους, με αποτέλεσμα και άλλα κόπρανα να απελευθερώνονται και να γεμίζουν τις κοιλότητες του σώματός τους. “Χαριτωμένη” είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος των κοπράνων από τις αμερικανικές κρατικές αρχές: Από “επικείμενο μίασμα” κάποτε, σήμερα κατηγοριοποιείται ως “αισθητική ατέλεια”, οδηγώντας τους επιθεωρητές

να απορρίπτουν λίγα από τα μολυσμένα κοτόπουλα. Οι τελευταίοι στις ΗΠΑ διαθέτουν 2 δευτερόλεπτα να εξετάσουν ένα κοτόπουλο μέσα – έξω για καμμιά δεκαριά ασθένειες και ύποπτες ανωμαλίες, καθώς βλέπουν 25.000 /ημέρα...

(“Κάθε εβδομάδα, εκατομμύρια κοτόπουλα που τρέχουν πύον, λεκιασμένα από πράσινα κόπρανα, μολυσμένα από επικίνδυνα βακτήρια ή καταπονημένα από ασθένειες των πνευμόνων και της καρδιάς, καρκινικούς όγκους ή δερματοπάθειες, παίρνουν δρόμο προς τους καταναλωτές”, Scott Bronstein, δημοσιογράφος Atlanta Journal-Constitution, συνέντευξη 98 επιθεωρητών του αμερικανικού Υπουργείου Γεωργίας απασχολούμενων σε 37 μονάδες επεξεργασίας)

Στο τελευταίο στάδιο, τα πουλιά είτε ψύχονται με αέρα, είτε βυθίζονται σε δεξαμενή με παγωμένο νερό. Η δεξαμενή αυτή σωστά χαρακτηρίζεται ως “σούπα κοπράνων” εξ αιτίας της βρωμιάς και των βακτηρίων που κολυμπούν εκεί μέσα. Τα υγιή κοτόπουλα συγχρωτίζονται με τα βρώμικα (εάν δεν κλειστούν μέσα σε ατομικές σφραγισμένες σακκούλες) και τελικά μολύνονται όλα. Η μέθοδος αυτή όμως είναι πολύ κερδοφόρος για τους παραγωγούς, καθώς ποσότητα νερού (ή καλύτερα, η σούπα κοπράνων) απορροφάται από τα νεκρά πουλιά, μετατρέποντας τόννους βρώμικου νερού σε έξτρα βάρος (8-11%) αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ για τα προϊόντα κοτόπουλου.

Επιδημίες

50 δισεκατομμύρια άρρωστα και ντοπαρισμένα πουλιά και 500 εκατομμύρια χοίροι με αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα ετησίως ευνοούν την δημιουργία νέων παθογόνων μικρο-οργανισμών, οι οποίοι πλήττουν τους ανθρώπους.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Zoonoses and Veeterinary Public Health, www.who.int/zoonoses/en) εξάγονται δύο συμπεράσματα: α) Υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στις φάρμες – εργοστάσια, τα παθογόνα κάθε είδους και τις μεταλλάξεις τους και β) Αυτές οι συνθήκες παραγωγής, είναι η κύρια αιτία για την δημιουργία ενός υπερ-παθογόνου υβριδικού ιού, ισχυρότερου από όλους τους προηγούμενους. Όχημα μετάδοσης; κάποιο ζωικό προϊόν. Φαίνεται ότι δεν αρπάζουμε μόνο στον αέρα ιούς, αλλά και τους τρώμε... Αποτέλεσμα; Τα αντιβιοτικά μας πιάνουν όλο και λιγότερο καθώς τα μικρόβια και οι ιοί μαθαίνουν να αντέχουν και να προσαρμόζονται, γυμναζόμενοι στο σώμα των πουλερικών κατά την εκτροφή τους (χαρακτηριστικά, το πράσινο φως από το FDA-USA για την χρήση των νέων εξαιρετικά ισχυρών αντιβιοτικών (φθοριοκινολόνες) στα πουλερικά δεν εμπόδισε το 18% των βακτηρίων να αναπτύξει αντοχή απέναντι σε αυτά, σε μόλις 7 χρόνια).

Στο δια ταύτα...

Τρώμε βασανισμένο και μολυσμένο κρέας και το μετατρέπουμε σε δικό μας κρέας. Το μυαλό μου δεν μπορεί βρει εύκολη λύση στο πρόβλημα αυτό. Θα κάνω ότι περνάει από το χέρι μου, ατομικά και ομαδικά, να υπάρξει σεβασμός στα ζώα από την γέννησή τους έως και τον τρόπο θανάτωσής τους. Δεν είμαι χορτοφάγος και δεν θα γίνω. Θα μειώσω την ζωική πρωτεΐνη όσο μπορώ και θα ψάξω να βρω είτε σφάγια βιολογικής παραγωγής, είτε αραβικών και εβραϊκών/κοσέρ κρεοπωλείων (ανατρέφονται και θανατώνονται με εξαιρετικά “ανθρώπινο” τρόπο για θρησκευτικούς / κοινωνικούς λόγους).

Και πάλι δεν είναι οριστική λύση. Κάποιοι ίσως έχουν τα χρήματα για να προμηθευτούν το (ακριβότερο προφανώς) βιολογικό κρέας αλλά η Υφήλιος κατοικείται από δισεκατομμύρια φτωχούς ανθρώπους οι οποίοι βολεύονται αναγκαστικά με το φτηνό, μολυσμένο κρέας (όσες φορές και να διαβάσουν τα επιχειρήματα αυτού του άρθρου) και φυσικά o καπιταλιστής δεν θα χάσει τον πελάτη. Επίσης, προσωπικά δεν έχω εμπιστοσύνη στην ετικέτα “βιολογικό κρέας”. Τι σημαίνει ακριβώς; Απλώς λίγα ανοικτά παράθυρα στα κολαστήρια, λίγα τετραγωνικά εκατοστά χώρου επιπλέον ή λιγότερο αντιβιοτικό;

Δεν είναι απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, η παραπομπή της λύσης στο μέλλον σε κάποια ονειρεμένη και πολιτισμένη κοινωνία. Είναι αναπόφευκτο όμως το συμπέρασμα ότι μόνο με κοινωνικές ανατροπές και όχι με επιμέρους μπαλώματα, θα καλυτερεύσει η ζωή μας όπως και αυτή των οικόσιτων ζώων. Ο παγκόσμιος πληθυσμός θα μειωθεί (άρα και η ανάγκη για εντατική παραγωγή τροφής) όταν οι άνθρωποι απαλλαγούν από τις θρησκευτικές απαγορεύσεις για την αντισύλληψη, θα εξασφαλίσουν υγεία για τα παιδιά τους και δεν θα χρειάζεται οι φτωχοί να τα γεννάνε δέκα – δέκα, μήπως και επιβιώσουν κάποια από αυτά. Η τροφή θα καλυτερεύσει ποιοτικά, όταν οι άνθρωποι διεκδικήσουν δίκαιες αμοιβές για την εργασία τους και επιβάλλουν ουσιαστικές επιτροπές ελέγχου στα τρόφιμα και όχι ανδρείκελα των βιομηχάνων.

Ας αρχίσουμε με τον θεμέλιο λίθο της γιγαντιαίας αυτής προσπάθειας, την Παιδεία και την βασική συνιστώσα της, την ενημέρωση. Ας ξαναδούμε ότι στο πιάτο μας, το λαχταριστό κοκκινιστό κοτόπουλο με την γαρνιτούρα του, στην συνταγή του περιλαμβάνει κρέας, αντιβιοτικά, αγχολυτικά, πόνο, τρόμο, βασανιστήρια, κόπρανα, εκτυφλωτικό φως, αρθροπάθειες, σπασμένα οστά, χημικά μυρωδικά, βρώμικο νερό, ψέματα, ασθένειες ανθρώπων και ζώων, επιδημίες, πανδημίες, τεράστιο κέρδος, εκμετάλλευση φτηνού εργατικού δυναμικού και πολλά άλλα.

Βουτώντας βαθιά σε κάθε μία από τις λέξεις αυτές, ας παλέψουμε να τις εξαφανίσουμε μία – μία, δύο – δύο, ή να ανατρέψουμε το περιεχόμενό τους από όλες μαζί. Για το καλό όλων μας. Ανθρώπων και Ζώων.

Βιβλιογραφία: Εκτός των παραπομπών, πολλά στοιχεία αντλήθηκαν από το βιβλίο “Τρώγοντας ζώα” του Jonathan Safran Foer, εκδόσεις Μελάνι.