Ήταν μια ζωή σύντομη και γεμάτη. Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι δολοφονήθηκε στα πενηντατρία του. Ο άντρας που σκότωσαν είχε ακόμα πολλά να πει. Ήταν ένας πολιτικοποιημένος δημιουργός με έντονη παρουσία στη φιλολογική, πολιτική και κινηματογραφική σκηνή της Ιταλίας στις δεκαετίες του ’50, του ’60, του ’70.
Έζησε σε μια ατμόσφαιρα πνευματικής αντιπαράθεσης που συνδεόταν με τις συνεχείς συγκρούσεις μεταξύ κομμουνισμού, καθολικισμού και χριστιανοδημοκρατίας. Τα προσωπικά του ποιήματα διαδέχονταν ποιήματα δημόσια που αναφέρονταν σε όσες πτυχές της ηθικής, σεξουαλικής, καλλιτεχνικής και πολιτικής που ήθελε να αλλάξει και να απαλλάξει από τις προκαταλήψεις τους.
Αποδοκίμαζε το φασισμό αλλά και ευρύτερα τον ιταλικό υπερεθνικισμό και αγαπούσε τους Έλληνες τραγικούς (Οιδίποδας, Μήδεια, Πυλάδης). Δάσκαλοί του ο Μαρξ, ο Σπινόζα, ο Γκράμσι, ο Ιησούς και ο Φραγκίσκος της Ασίζης, ο Ντοστογιέφσκι, ο Δάντης και ο Τσάπλιν, ο Ροσελίνι, ο Γκοντάρ, ο Μπρεσόν. Η φρενήρης εργασιομανία του οφειλόταν σε μια ακόρεστη περιέργεια, μοναδική προδιάθεση και καταπληκτική πνευματική διαθεσιμότητα. Τα γραπτά του συγκεντρώθηκαν σε δέκα τόμους των χιλίων σελίδων ο καθένας. Τα μυθιστορήματά του και οι ταινίες του αγαπήθηκαν και είχαν μεγάλη επιτυχία ενώ οι ποιητικές του συλλογές γίνονταν αμέσως διάσημες. Ο Παζολίνι θεωρούνταν μείζων ποιητής και οι δημόσιες εμφανίσεις του ξεσήκωναν κυριολεκτικά τον κόσμο. Μετά τον θάνατό του τον διδάσκουν στα σχολεία ως ομόλογο, τον εικοστό αιώνα, του Δάντη και του Λεοπάρντι.
Το 1969 γυρίζει την ‘Μήδεια’. Η Μαρία Κάλλας, πρωταγωνίστρια της ταινίας προσκολλάται με πάθος στον Παζολίνι και τον ακολουθεί στην Αφρική, μαζί με τον Μοράβια. Ο Πυλάδης ανεβαίνει επίσης στο αρχαίο θέατρο της Ταορμίνα. Το 1970 γυρίζει το Δεκαήμερο. Γράφει για το σεξ ως αλληγορία της εξουσίας, θεωρώντας το ως απεικόνιση ενδεχομένως ονειρική αυτού που ο Μαρξ αποκαλεί μετατροπή του ανθρώπου σε εμπόρευμα. Προτιμούσε την πραγματικότητα από την αλήθεια. Για την αλήθεια, αμφέβαλλε και αμφέβαλλε κυρίως για εκείνους που μιλούσαν στο όνομά της. Ήταν συνεπώς περισσότερο ποιητής παρά φιλόσοφος, περισσότερο σκηνοθέτης παρά μυθιστοριογράφος, περισσότερο οραματιστής παρά παραμυθάς.
«Το μοναδικό μεγαλείο του ανθρώπου», γράφει , «είναι η τραγωδία του». Για την πραγματικότητα μίλησε στο ομώνυμο ποίημά του:
Γι’ αυτό τα γέλια και οι υπαινιγμοί
των φτωχών ρατσιστών γλιστράνε πάνω
στην πραγματικότητά του σαν τα όνειρα
τα ανεδαφικά των πεθαμένων (Ποίηση σε σχήμα τριαντάφυλλου)
Αποσπάσματα από τη βιογραφία του Παζολίνι από τον Rene De Ceccatty, Gallimard, 2005, εκδ. Κασταλία, 2006
