Η πλειοψηφία δεν τα παίρνει όλα
[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 30.03.21 ]Η πλειοψηφία τα παίρνει όλα. Αυτή η αντίληψη διαχέεται από τα μέσα της κυβερνητικής προπαγάνδας. Φτάνουν μάλιστα ως το σημείο να «φυσικοποιούν την αδικία», αφού το θέλει ή το αποφασίζει η πλειοψηφία. Έτσι η νομιμοποίηση πασίδηλα παράνομων πράξεων οδηγεί στο παράδοξο σύμφωνα με το οποίο κάθε κυβέρνηση να αντιμετωπίζει το δίκαιο κατά τα συμφέροντά της και στο όνομα της πλειοψηφίας (βλέπε θαλασσοδάνεια). Το πράγμα γίνεται ακόμα περισσότερο επικίνδυνο όταν στο όνομα της νομιμότητας και μάλιστα της συνταγματικής αφαιρούνται δημοκρατικά δικαιώματα, όπως αυτό του συνέρχεσθαι(Συνέλευση φοιτητών στην πρώην ΑΣΟΕΕ).
Ο κανόνας της πλειοψηφίας επινοήθηκε στα μοναστήρια. Κι ενώ στην Ευρώπη η συλλογικότητα είναι ιερή ως πυρήνας του έθνους-κράτους και η λατρεία του Εγώ θεωρείται «εκτροπή», μία ιδιώτευση, μία αναχώρηση από την Πόλη, αντίθετα στις ΗΠΑ το άτομο θα καταστεί «ιερό». Η ιερότητα αυτή θα εκφραστεί με την αναγνώριση των δικαιωμάτων της μειοψηφίας, με το δικαίωμα στη θρησκευτική και πολιτική ανυπακοή έναντι της πλειοψηφίας.
Ο Γ. Χάμπερμας, που τιμάται αυτόν τον καιρό, επισημαίνει ότι σε μία δημοκρατία «κανείς δεν έχει το προνόμιο να χαράζει τα όρια της ανεκτικότητας μόνο από την οπτική γωνία των εκάστοτε δικών του αξιολογικών τοποθετήσεων». Στη δημοκρατία τα όρια αυτά καθορίζονται με βάση τους κοινούς αξιολογικούς προσανατολισμούς που βρίσκουν την έκφρασή τους στο Σύνταγμα. Αλλά ακόμη και η υπέρβαση των ορίων, αυτό που αποκαλείται «ειρηνική ανυπακοή», καθορίζεται ομοίως από το Σύνταγμα. Υπ’ αυτή την οπτική το Σύνταγμα ανέχεται ακόμη και τους αντιπάλους της δημοκρατίας, όπως τους «βλέπει» η πλειοψηφία, οι οποίοι αύριο θα μπορούσαν να αποδειχθούν οι πραγματικοί φίλοι της. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ποιος είχε δίκιο η πλειοψηφία που ανέβασε τον Χίτλερ στην εξουσία ή η μειοψηφία που με όλες τις προσωπικές διακινδυνεύσεις και συνέπειες τον αρνήθηκε και αντιστάθηκε στον ναζισμό; Οι μειοψηφίες είναι αυτές που είναι υπεύθυνες για όλους τους νεωτερισμούς, είναι αυτές που εισαγάγουν αυτό που αύριο θα γίνει πλειοψηφικό. Και υπ’ αυτή την οπτική προστατεύονται.
Γενικά, μπορεί κάποιος να στρέφεται ακόμα και εναντίον του νόμου, έλεγε ο Χάουαρντ Ζιν, αρκεί η πράξη του να συνάδει με την ευρύτερη έννοια της δικαιοσύνης. Γιατί όταν ο νόμος υπηρετεί την αδικία μπορεί να τον παραβαίνει κανείς.
Η «ανοιχτή κοινότητα» δεν υπόσχεται λέει ο Χάμπερμας μόνο «αλληλεγγύη και μη διακριτική συμπερίληψη, σημαίνει συγχρόνως το ίδιο δικαίωμα του καθενός για ατομικότητα και διαφορετικότητα». Αλλά όλα τα συντάγματα σήμερα, αλλά και οι δυτικές κοινότητες γενικότερα, έχουν παύσει να είναι «ανοιχτά», δηλαδή ανεκτικά στους Άλλους. Το βλέπουμε με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, με τους γκέι, τους αλλόφυλους και αλλόθρησκους, και τώρα με τις μειοψηφίες.
Όλα αυτά αναδεικνύουν το σοβαρό πρόβλημα της σημερινής δημοκρατίας.