Η λευκή κορδέλα και το αυγό του φιδιού
[ Γεωργία(Γιούλα) Τριγάζη / Κόσμος / 14.09.18 ]Το 2009, ο Γερμανός σκηνοθέτης Μίκαελ Χάνεκε, δημιούργησε αυτή την ταινία-γρίφο, η οποία -δικαίως κατά την άποψή μου-, την αμέσως επόμενη χρονιά, πήρε το βραβείο του Χρυσού Φοίνικα, στο φεστιβάλ Καννών.
Μέρες που είναι, κι επειδή, το αυγό του φιδιού, δεν αργεί να εκκολαφθεί, μου την έφερε στο προσκήνιο φίλος και τον ευχαριστώ γι αυτό. Έτσι την είδα. Ουσιαστικά δηλαδή, δεν την είδα απλά, αλλά έγινα μάρτυρας ενός ψυχογραφήματος μιας νόσου που πέρα από τον άνθρωπο, μπορεί να αφορά την κοινωνία ολόκληρη. Μιας κοινωνικής νόσου λοιπόν.
Παραμονές του Α’ Παγκόσμιου πολέμου, Βόρεια Γερμανία, προτεσταντικό,-ως εκεί που δεν παίρνει!- χωριό. (Η εικόνα και η ατμόσφαιρα αυτού που έγραψα, αποδίδεται εδώ, στην εντέλεια). Όπου, στο ήσυχο, και … φιλήσυχο αυτό χωριό, αρχίζουν ξαφνικά να συμβαίνουν πράγματα τρομερά, «ατυχήματα» φονικά και εν αιθρία, λες κι ο διάβολος ενέσκηψε , δίχως λόγο. Δίχως λόγο; Εν ολίγοις, ο γιατρός του χωριού γκρεμίζεται από το άλογο, η σύζυγος του αγρότη βρίσκει το θάνατο από ένα πάτωμα που ξαφνικά καταρρέει, ο γιός του βαρώνου της περιοχής βρίσκεται άσχημα κακοποιημένος, μετά δε από το γεγονός αυτό η βαρώνη εγκαταλείπει το βαρώνο και το χωριό-πρόκληση, (υγιής αντίδραση κατά την άποψή μου), και για να μην κουράσω, των φαινομενικά ασύνδετων αυτών μεταξύ τους κακοδαιμονιών, ουκ έσται τέλος….
Ε και λοιπόν; Θα πει κάποιος. Ένα αριστοτεχνικά φτιαγμένο θρίλερ; Όχι. Ούτε εφέ, ούτε μουσικές επενδύσεις (τύπου ο δολοφόνος με το ξυράφι), ούτε κόκκινα αίματα, (η ταινία είναι ατμοσφαιρικά ασπρόμαυρη), βρίσκει κάποιος εδώ. Και τι βρίσκει αλήθεια; Βρίσκει τα (φαινομενικά) ήρεμα, πολύξερα, αποφασιστικά πρόσωπα της εξουσίας, να δρουν με πρόγραμμα και ιερή ευλάβεια ως προς την αποστολή του ο καθένας. Και ποια είναι αυτά τα πρόσωπα; Ο βαρώνος (εξουσία πολιτική), ο γιατρός,(επιστήμη), και βεβαίως ο πάστορας,(εξουσία θρησκευτική). Φυσικά υπάρχει κι ο αγρότης, με το βάρος της (ταξικής)του θέσης, η μαία-συνεργός του γιατρού, (που υφίσταται την σαδιστική του συμπεριφορά αδιαμαρτύρητα ως φέρουσα και το «στίγμα» μητέρας παιδιού με νοητική υστέρηση)…. Το –μόνο υγιές ζευγάρι του έργου, είναι του αφηγητή δασκάλου, και της γκουβερνάντας μελλοντικής συζύγου του.
Ε και λοιπόν; Και φτάνουμε στο «δια ταύτα!». Φτάνουμε δηλαδή και στο «αυγό του φιδιού» που είπα προηγούμενα. Γιατί στο μυαλό ποιών το χώνουν να εκκολαφθεί οι αξιοσέβαστοι ταγοί της κοινωνίας παρακαλώ, διατεινόμενοι μάλιστα πως αυτό είναι και το πρέπον; Στο μυαλό των παιδιών. Αυτό ακριβώς! Εδώ λοιπόν, -κι αυτό είναι το εγκληματικό αυτών των νοοτροπιών και ακραίων ιδεολογιών-, η σωματική ασέλγεια –πατέρα προς παιδί!- αποκρύπτεται επιμελώς και λόγω κοινωνικού στάτους, (ο γιατρός!), η ηθική κακοποίηση, βαπτίζεται άσκηση στην εγκράτεια, η σωματική-μέχρι βασανισμού- κακοποίηση, βαπτίζεται άσκηση στην ηθική τελείωση, (ο πάστωρ!) η αδιαφορία προς τον εργαζόμενο και η αναιτιολόγητη απόλυσή του δεν βαπτίζεται τίποτα -απλά δεν αιτιολογείται- (ο άρχων βαρώνος), η επιθετική εγκληματικότητα κατά παιδιού με ειδικές ανάγκες γίνεται κάτι που δε σοκάρει… (η κοινωνία δηλαδή, που πλέον έχει ενδοβάλλει συγκεκριμένες… «αρχές» και διδάγματα!). Και πάει λέγοντας.
Αν κάποιος δε δει το σημαντικό αυτό φιλμ, δεν θα βγάλει προσωπικό συμπέρασμα. Η «λευκή κορδέλα», στο έργο εκπροσωπεί, την υπενθύμιση. Την υπενθύμιση σε κάθε τιμωρημένο, βορδουλιασμένο, κακοποιημένο παντίοις τρόποις παιδί, ότι πρέπει, οφείλει, να μένει στη ζωή, «άσπιλο κι αγνό», όπως η… κορδέλα! Μόνο έτσι αποδεικνύει και προς τους κοινωνικούς (θρησκευτικούς, θεσμικούς, επιστημονικούς-όλοι τους ευυπόληπτοι, σοβαροί αλλά με τερατώδη μυστικά ο καθένας τους!-) ταγούς ότι αξίζει να ζει!
Είπατε τίποτα για τριχιά;