Ο Abdul Saboor* είναι Αφγανός πρόσφυγας και φωτογράφος με έδρα το Παρίσι. Γράφει για την οδύσσειά του και την κόλαση του Καλαί.
«Η ζωή στο Καλαί είναι ένας ατελείωτος κύκλος εκτοπισμών και απογοητεύσεων. Έφτασα εδώ τον Ιούλιο του 2016. Δεν είχα πολλές επιλογές: στο Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν είχαν εκδώσει ένταλμα σύλληψής μου, εξοργισμένοι που είχα υποστηρίξει τον αμερικανικό στρατό. Έτσι άφησα την οικογένεια και τους φίλους μου και τράπηκα σε φυγή.
Λίγο πριν φτάσω εδώ, η περιβόητη «Ζούγκλα» (του Καλαί) είχε εκκενωθεί μετά από συγκρούσεις με την αστυνομία: χιλιάδες πρόσφυγες εκτοπίστηκαν για άλλη μια φορά. Από τότε προσπαθούν να βρουν καταφύγιο σε πολλά μέρη, μέσα και γύρω από την πόλη.
Συχνά αναζητούν καταφύγιο σε εγκαταλελειμμένους στρατώνες ή σε δασώδεις περιοχές, βρίσκοντας καταφύγιο σε αυτοσχέδιες σκηνές καλυμμένες με μουσαμάδες. Δεν έχει νόημα να φτιάξουν κάτι πιο στέρεο, αφού η αστυνομία πραγματοποιεί επιδρομές εκκένωσης κάθε 48 ώρες. Οι κατασκηνώσεις δεν είναι δύσκολο να βρεθούν, καθώς μυρίζουν συνεχώς τα καμένα ξύλα, ανακατεμένα με τη μυρωδιά των απορριμμάτων που οι τοπικές αρχές αρνούνται να συλλέξουν. Όταν γίνονται οι εκκενώσεις, οι άνθρωποι δεν έχουν πάντα χρόνο να μαζέψουν τα προσωπικά τους αντικείμενα, αφήνοντας το έδαφος γεμάτο κουβέρτες, βρεγμένα ρούχα και παιδικά παιχνίδια.
Μετά από πολλές εκκενώσεις μεγάλης κλίμακας τον περασμένο χρόνο, οι αρχές κατέστρεψαν τα δάση όπου έβρισκαν καταφύγιο οι πρόσφυγες…. Μεγάλο μέρος του Καλαί μοιάζει με εμπόλεμη ζώνη, με ανθρώπους να επιβιώνουν υπό τον φόβο της αστυνομίας, τις εξώσεις αλλά και τη βία που μπορεί να προκύψει μεταξύ των διαφορετικών κοινοτήτων των προσφύγων. Είναι δύσκολη η πρόσβαση σε τρόφιμα, νερό και ιατρικές υπηρεσίες. Και όταν μπαίνει ο χειμώνας, κάθε μέρα, η βροχή και ο άνεμος πλημμυρίζουν και καταστρέφουν τα πρόχειρα καταφύγια και τις ζωές των προσφύγων.
Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που περιμένουν εδώ έχουν εγκαταλείψει χώρες που έχουν πληγεί από τον πόλεμο. Μεταξύ των 1.500 ατόμων υπάρχουν Αφγανοί, Σουδανοί, Ιρανοί, Ερυθραίοι και Κουβετιανοί. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι ανύπαντροι άνδρες, αλλά υπάρχουν και οικογένειες με παιδιά και ανύπαντρες γυναίκες.
Όλοι ελπίζουν….
Όλοι έχουν διαφορετικούς λόγους για τους οποίους θέλουν να περάσουν. Μερικοί έχουν την οικογένεια που περιμένει απέναντι. Ορισμένοι έχουν ελάχιστες επιλογές από τον κανονισμό του Δουβλίνου, που θα μπορούσε να τους στείλει πίσω. Δεδομένου ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν δεσμεύεται πλέον από τον κανονισμό, οι παραλίες του Κεντ φαίνονται ότι είναι μια δελεαστική προοπτική.
Για όσους είναι επιφυλακτικοί με τη διέλευση τους χειμερινούς μήνες, υπάρχουν ορισμένες επιλογές διαμονής στο Καλαί — τα Cents d'Accueil et d'Examen des Situations (CAES) χρηματοδοτούνται εν μέρει από τις βρετανικές αρχές. Αλλά δεν είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για εκείνους τους ανθρώπους που σκοπεύουν να περάσουν. Βρίσκονται σε πόλεις μακριά από το Καλαί χωρίς δημόσια συγκοινωνία και δεν είναι ιδανικά, αν θέλουν να δοκιμάσουν μια διέλευση με σκάφος και αν πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμοι εάν ο καιρός είναι καλός.
Όταν έφτασα στο Καλαί, δεν ήξερα πού ήθελα να πάω: ίσως στο Ηνωμένο Βασίλειο ή ακόμα και στη Γερμανία. Η απόφαση πάρθηκε τυχαία για μένα. Μέσα σε λίγους μήνες, συνάντησα έναν Αφγανό φίλο στην εξορία που με κάλεσε να μείνω μαζί του στο διαμέρισμά του στην Τουλούζη, ενώ ένας φίλος φίλου με βοήθησε να διαπραγματευτώ τη διαδικασία ασύλου και να εξασφαλίσω διαμονή στο Παρίσι. Μέσα σε δύο χρόνια, είχα το καθεστώς του πρόσφυγα και επέστρεφα συχνά στο Καλαί για να καταγράψω τη μεταναστευτική κρίση με την κάμερά μου.
Κάθε επίσκεψη είναι και πιο δύσκολη. κάθε ιστορία είναι πιότερο στοιχειωμένη. Από τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, η νομαρχία έχει εκδώσει περισσότερα από δώδεκα διατάγματα για να εμποδίσει οργανώσεις που δεν έχουν εξουσιοδοτηθεί από το κράτος να διανέμουν νερό και τρόφιμα στο κέντρο της πόλης του Καλαί. Όταν, τον περασμένο Οκτώβριο, εκατό εθελοντές προσπάθησαν να αποτρέψουν μια εκκένωση από έναν καταυλισμό στο Καλαί με ειρηνικό τρόπο, η αστυνομία απάντησε με δακρυγόνα.
Αλλά δεν είναι μόνο η αστυνομία που έχει δημιουργήσει αυτή την τραγωδία. Ο κύριος χρηματοδότης των παρόχων βοήθειας στο Καλαί, η Choose Love, εμπόδισε στην πραγματικότητα το έργο τους τους τελευταίους μήνες… Τον περασμένο μήνα, η Choose Love ανακοίνωσε την απόσυρσή της από τη Βόρεια Γαλλία, πιθανώς υπό την πίεση του Υπουργείου Εσωτερικών.
Η τραγωδία συνεχίζει να εκτυλίσσεται στο Καλαί. Χωρίς την υποστήριξη της γαλλικής κυβέρνησης ή των βρετανικών ΜΚΟ, η κατάσταση γίνεται όλο και πιο απελπιστική. Αν και τα γαλλο-βρετανικά σύνορα ήταν πάντα θανατηφόρα —τουλάχιστον 336 θάνατοι από το 1999— οι τελευταίοι μήνες ήταν ιδιαίτερα θλιβεροί. Στις 24 Νοεμβρίου, 27 εκτοπισμένοι, μεταξύ των οποίων παιδιά, πνίγηκαν προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μάγχη…
Ο συγκλονιστικός πνιγμός τόσων πολλών τον Νοέμβριο …έστρεψε τα φώτα της δημοσιότητας ξανά στο Καλαί. Ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα τόσους πολλούς δημοσιογράφους στην περιοχή. Οι πρόσφυγες με τους οποίους μίλησα πήραν θάρρος από αυτό, ελπίζοντας ότι η προσοχή των μέσων ενημέρωσης και το σοκ που προκάλεσε στους πολιτικούς θα μπορούσαν να βελτιώσουν τα πράγματα.
Αλλά αν τα περασμένα χρόνια μου έμαθαν κάτι, είναι ότι όταν πρόκειται για ουσιαστική δράση, κράτα μικρό καλάθι. Τον περασμένο μήνα, τόσο οι Γάλλοι όσο και οι Βρετανοί πολιτικοί μίλησαν για την ύπαρξη νόμιμων οδών και ευκαιριών για βίζα. Αλλά αυτό δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία απόσπαση της προσοχής. Η ελευθερία μετακίνησης είναι δικαίωμα για τους Δυτικούς λευκούς, όχι για πρόσφυγες όπως εγώ.
Και στις δύο πλευρές της Μάγχης, οι κυβερνήσεις κατηγορούν τους λαθροδιακινητές ότι ευθύνονται εξ ολοκλήρου για τους θανάτους αθώων ανθρώπων. Στην πραγματικότητα, είναι κυρίως η έλλειψη νόμιμων και ασφαλών οδών πρόσβασης στο Ηνωμένο Βασίλειο που συμβάλλει στην ανάπτυξη αυτών των δικτύων λαθρεμπορίας. Οι λαθρέμποροι είναι ένα βασικό μέρος του προβλήματος: χρησιμοποιούν την αγωνία των ανθρώπων για να βγάλουν χρήματα. Βάζουν ανθρώπους σε κίνδυνο υπερφορτώνοντας τα σκάφη. Λένε ψέματα στους ανθρώπους ότι η διάβαση είναι ασφαλής. Και όταν οι μετανάστες αρνούνται να μπουν στο σκάφος, απειλούνται και κακοποιούνται.
Ωστόσο, τέτοια γεγονότα είναι άβολα. Η γαλλική κυβέρνηση προτιμά να επενδύσει χιλιάδες ευρώ για την ενίσχυση των συστημάτων ελέγχου των συνόρων και την ανάπτυξη ενός αεροσκάφους της Frontex πάνω από τη Μάγχη. Αυτή η στρατιωτικοποίηση των συνόρων δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό. Δεν θα αποτρέψει τους ανθρώπους από το να προσπαθούν να περάσουν. Γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή. Θα συνεχίσουν να περνούν, αλλά με πιο επικίνδυνο τρόπο.
Και οι λαθρέμποροι θα κερδίζουν, οι πρόσφυγες θα χάνουν και η πολιτική τάξη θα κοιτάζει από την άλλη πλευρά αδιάφορα.
https://unherd.com/2021/12/a-letter-from-calais/
*Η φωτογραφία που δείχνει δύο παιδιά από τα Κουρδιστάν μετά από μία επιδρομή της αστυνομίας είναι δική του
