Η κατάρρευση της Silicon Valley Bank και οι φόβοι για μετάδοση της κρίσης

Το 2008 οι τράπεζες διακινούσαν σε λογιστικό χρήμα έξι φορές το παγκόσμιο Ακαθάριστο Προϊόν. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα(τράπεζες) επιβλήθηκε τόσο στην πραγματική οικονομία όσο και στην πολιτική εξουσία, δημιουργώντας ένα κερδοσκοπικό παίγνιο, μία φούσκα, ένα πανωσήκωμα, που υπερβαίνει τη στατικότητα του συνολικού οικοδομήματος της πραγματικής οικονομίας. Το «δημιούργημα» αυτό χρειάστηκε την ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού και τους κήρυκες του «ελάχιστου κράτους» για να νομιμοποιηθεί. Μόνο που οι νεοφιλελεύθεροι-καπιταλιστές όταν βλέπουν τα σκούρα προστρέχουν στο κράτος. Για την ώρα ο Μπάιντεν και η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ εκταμίευσαν 25 δις δολάρια. Θυμίζουμε ότι το 2008 ο τότε πρόεδρος Μπους είχε ενισχύσει με 1,2 τρις δολάρια τις τράπεζες (σχέδιο Πόλσον) και μάλιστα με επιτόκιο 0,01%! Οι τράπεζες αυτές που δανείζονται από τα κρατικά αποθεματικά με αυτό το εξευτελιστικό επιτόκιο, δανείζουν τις τράπεζες άλλων χωρών, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, με επιτόκιο ακόμη και 9%! Η λειτουργία αυτή του παγκόσμιου πολιτικο-χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου υποχρεώνει τις χώρες της περιφέρειας να εξαερώσουν τόσο τους μισθούς και τις συντάξεις όσο και τις δημόσιες επενδύσεις, βυθίζοντας έτσι την οικονομία στην ύφεση και εκτοξεύοντας την ανεργία σε απίστευτα ύψη. 

Το ίδιο έργο φαίνεται να διαδραματίζεται και σήμερα, μετά από 15 χρόνια.

Γιατί κατέρρευσε η Silicon Valley Bank(SVB);

Το αρχικό σοκ του Covid-19 στις χρηματοπιστωτικές αγορές, την άνοιξη του 2020, μετατράπηκε γρήγορα σε μια πολύ καλή περίοδο για τις νεοφυείς επιχειρήσεις τεχνολογίας και την Gafam, χάρη στις μαζικές καταναλωτικές δαπάνες για gadget και άλλες άυλες υπηρεσίες. Πολλές εταιρείες τεχνολογίας εμπιστεύτηκαν τη ρευστότητά τους στην SVB. Η τράπεζα επένδυσε (βλέπε τζογάρησε) μεγάλο μέρος αυτών των καταθέσεων στα μακροπρόθεσμα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ, που υποτίθεται ότι δεν ενέχουν κινδύνους. Όμως, τα ομόλογα κινούνται αντίστροφα σε σχέση με τα επιτόκια, καθώς όταν τα επιτόκια αυξάνονται, οι τιμές των ομολόγων στα χρηματιστήρια πέφτουν. Έτσι, όταν η Fed [η κεντρική τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών] άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια για να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό, το χαρτοφυλάκιο ομολόγων της SVB υπέστη τεράστια ζημιά. Τότε οι πελάτες της έτρεξαν να αποσύρουν τα χρήματά τους. Το σύνθημα έδωσε πρώτος ο ίδιος ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας που πούλησε, λίγες μέρες πριν την κατάρρευση, δικές του μετοχές αξίας περίπου 3,6 εκατ. δολαρίων.

Σ’ αυτό παιγνίδι τζόγου ούτε τα 25 δισεκατομμύρια δολάρια που καταβλήθηκαν από την Fed ούτε οι δηλώσεις των πολιτικών ηγετών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού μπορούν να κατευνάσουν τα παγκόσμια χρηματιστήρια. Οι επενδυτές συνειδητοποίησαν ότι μία νέα οικονομική κρίση είναι επί θύραις. Ποιοι είναι όμως οι επενδυτές αυτοί που κινδυνεύουν; Άμεσα είναι οι... φτωχοί εκατομμυριούχοι που είχαν τις καταθέσεις τους στην τράπεζα  

Η χρεοκοπία της Silicon Valley Bank απέχει πολύ από το να συγκινήσει την αμερικανική κοινή γνώμη, καθώς τα συστημικά μίντια παρουσιάζουν την υπόθεση ως μία αντίθεση μεταξύ δισεκατομμυριούχων και εκατομμυριούχων! Η κοιλάδα της Καλιφόρνια είναι έμπειρη, με τις ισχυρές εταιρείες τεχνολογίας και τους δισεκατομμυριούχους της, ως εργαστήριο αναπαραγωγής των ανισοτήτων, λέει η Corine Lesnes, ανταποκρίτρια της εφημερίδας Le Monde. Μόνο που οι ανισότητες αφορούν το εσωτερικό των "από πάνω". Δηλαδή μεταξύ πλούσιων και ζάπλουτων. Μόνο που οι ζημιές τελικά δεν πληρώνονται ούτε από τους μεν ούτε από τους δε, αλλά από τους μισθωτούς και μικροεπιχειρηματίες "κάτω".

Το παιγνίδι «παραγωγής ανισοτήτων» θα μπορούσε να ονομασθεί και με τον κλασσικό όρο: «συγκεντροποίηση κεφαλαίου». Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ινστιτούτου Joint Venture Silicon Valley, που δημοσιεύθηκε στις 17 Φεβρουαρίου, σ’ έναν θύλακα 120 τετραγωνικών χιλιομέτρων νότια του Σαν Φρανσίσκο, κατοικούν 85 δισεκατομμυριούχοι και 163.000 εκατομμυριούχοι. Εδώ η αντίθεση «πάνω» και «κάτω» αφορά τους δισεκατομμυριούχους και τους εκατομμυριούχους. Το χάσμα μεταξύ των πρώτων και των δεύτερων διευρύνθηκε περαιτέρω το 2021 στην τεχνολογική πρωτεύουσα, ενώ το 2022, το 10% των κατοίκων κατείχε το 66% του συνολικού πλούτου της περιοχής.

Θυμίζουμε τη διαμαρτυρία εκατομμυριούχων (που αποκαλούνται «πατριώτες εκατομμυριούχοι») έξω από το σπίτι του Jeff Bezos, διευθύνοντος συμβούλου της Amazon. «Καταλήγουμε μια χούφτα πλούσιων και πάρα πολλοί φωχοί», έλεγε ο Morris Pearl, πρόεδρος της οργάνωσης των εκατομμυριούχων, στη The Guardian. 

Τι κρύβεται πίσω απ’ όλα αυτά τα «πατριωτικά»; Οι επιχειρήσεις που κινδυνεύουν να βάλουν λουκέτο εξαιτίας του ανταγωνισμού με τους υπερ-πλούσιους κροίσους. Έχουμε δηλαδή μία περαιτέρω συγκεντροποίηση του κεφαλαίου. Με άλλα λόγια, πίσω από την "διαμαρτυρία" βρίσκονται μεγάλα συμφέροντα που απειλούνται από τα πιο μεγάλα… Σ' αυτό το περιβάλλον οι "από κάτω" παθαίνουν ότι και τα βατράχια στο βάλτο που παλεύουν τα βουβάλια…