Εκπαίδευση: Μετά τις κάμερες τι;

Διαβάζω για το «άβατο» των εκπαιδευτικών και του κλάδου τους, για «ανίδεους» δασκάλους, όπως τους ή μας χαρακτηρίζει μια μειοψηφία, και άλλα πολλά, τα οποία επιλέγω να μην αναφέρω γιατί το εισπράττω ως προσβολή του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού, της δημοκρατίας, της κοινωνίας μας αλλά και του έθνους μας.

Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι, είτε επειδή είναι γονείς είτε λόγω των αναμνήσεων της ζωής τους στο σχολείο, νιώθουν πως μπορούν να αξιολογούν την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών.

Μοιάζει πως είναι ώρα και ευκαιρία παράλληλα, να υπογραμμίσουμε εμείς οι εκπαιδευτικοί, εμείς οι παιδαγωγοί, το κύρος του επαγγέλματός μας και να το προασπίσουμε, προασπίζοντας, συγχρόνως, την κοινωνία μας και το δημοκρατικό πολίτευμα. Να λειτουργήσουμε ως παιδαγωγοί της κοινωνίας ολόκληρης.

Μετά τη μεγάλη αναταραχή που έχει προκληθεί με το live streaming, αυτό που ακολουθεί είναι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών: Πτυχία, μεταπτυχιακά, διδακτορικά, σεμινάρια, επιμορφώσεις, αλλά και μαθητές, γονείς, συνάδελφοι, για κάποιους δεν αρκούν ως μορφές αξιολόγησης.

Ανήκουμε, ωστόσο, στο επάγγελμα που, όπως διαπιστώνεται από τα παραπάνω, διαρκώς αξιολογείται κι όμως αυτό μοιάζει να μην αρκεί για ένα κομμάτι της κοινωνίας.

Στην ίδια κοινωνία εντάσσονται και οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι τόσο ως ενεργοί πολίτες όσο και ως παιδαγωγοί πρέπει για άλλη μια φορά να πάρουν τα ηνία παρά τις σχετικές αμφισβητήσεις, την αποθάρρυνση, την έλλειψη εμπιστοσύνης. 

Ο Fullan, Καναδός μελετητής της Εκπαιδευτικής Αλλαγής, μιλάει για «οδηγούς της αλλαγής» και σημειώνει πως οι ηγέτες από χώρες κυρίως που δεν έχουν σημειώσει πρόοδο, τείνουν να επιλέγουν τους «λάθος οδηγούς», δηλαδή τη λογοδοσία έναντι της εμπιστοσύνης, τα ατομικά προσόντα έναντι της συνεργασίας, την τεχνολογία έναντι της παιδαγωγικής και τις κατακερματισμένες στρατηγικές έναντι της συστημικής σκέψης, την αξιολόγηση. Μου έρχεται στο μυαλό μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση την οποία σύντομα καταθέτω: Όταν σε άλλα κράτη επιδιώχθηκε η αξιολόγηση των γιατρών με βάση τα ποσοστά θνησιμότητας των ασθενών τους, το αποτέλεσμα ήταν οι γιατροί να αποφεύγουν να αναλάβουν τους βαριά ασθενείς…   

Η αξιολόγηση με τη μορφή που περιγράφεται αμέσως παραπάνω απέτυχε.

Χρειάζεται να αγωνιστούμε για να σκεφτούμε διαφορετικά σε σχέση με την εκπαίδευση και τις πολιτικές της πριν να είναι πολύ αργά. «Χρειάζεται να αφήσουμε πίσω μας την τυραννία της βελτίωσης, της αποδοτικότητας, των στάνταρντς, ώστε να ανακτήσουμε μια γλώσσα της εκπαίδευσης και για την εκπαίδευση, αρθρωμένη με όρους ηθικής, ήθους και αξιών» (Ball, 2007).

Η τελευταία πρωτόγνωρη παγκόσμια οικονομική κρίση έρχεται ως αποτέλεσμα μιας παρατεταμένης κρίσης αξιακού χαρακτήρα και οι παιδαγωγοί είναι εκείνοι που χρειάζεται να σηκώσουν το φορτίο του επανακαθορισμού των αξιών.