Αχμάτοβα: Φωνάζω μήνες δεκαεφτά / και σε καλώ στο σπίτι να γυρίσεις

Στις μανάδες των 57 θυμάτων των Τεμπών

Φωνάζω μήνες δεκαεφτά
και σε καλώ στο σπίτι να γυρίσεις.
Στου δήμιου πρόσπεφτα τα πόδια ταχτικά,
αχ, γιε μου εσύ και φρίκη μου, να ζήσεις.
Όλα μπερδεύτηκαν για πάντα εδώ,
δεν ξεχωρίζω τίποτα, δεν έχω λύση.
Άνθρωπος ποιος και ποιος θεριό;
H εκτέλεση θ΄αργήσει; Δε θ΄αργήσει;
Και μόνο τ΄άνθη σκονισμένα στις πρασιές
το θυμιατήρι κουδουνίζει κι οι πατημασιές
πηγαίνουν πού; Στο πουθενά.
Κι ίσα στα μάτια με κοιτάει χλομό,
με σύντομο απειλώντας με χαμό
ένα αστέρι από ψηλά.

(Άννα Αχμάτοβα απόσπασμα από το «Ρέκβιεμ», μετάφραση: Άρης Αλεξάνδρου, εκδόσεις Άγρα, 2011)

Η Άννα Αχμάτοβα (Το πραγματικό της όνομα ήταν Άννα Αντρέγεβνα Γκορένκο) γεννήθηκε το 1889 και πέρασε το μεγαλύτερο κομμάτι της παιδικής της ηλικίας στην Αγία Πετρούπολη. Όταν άρχισε να γράφει ποίηση ο πατέρας της την ανάγκασε να υιοθετήσει ένα ψευδώνυμο, για να μη χαλάσει το καλό όνομα της οικογένειάς της. Η Άννα διάλεξε το επώνυμο Αχμάτοβα, που ανήκε σε μία προγιαγιά της απόγονη της ταταρικής φυλής του θρυλικού Τζένγκις Χαν.

Μαζί με τον Όσιπ Μάντελσταμ ηγήθηκαν του κινήματος των ακμεϊστών, οι οποίοι, σε αντίθεση με τους συμβολιστές, ήθελαν η ποιητική γλώσσα να μεταφέρει ακριβή νοήματα. Η πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο Vecher (Απόγευμα) εκδόθηκε το 1912 και ακολούθησαν τα έργα: Chetki (Το ροζάριο, 1914), Anno domini MCMΧΧΙ (1922).

Από το 1922 και για δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια, το καθεστώς τής απαγόρευσε να ξαναδημοσιεύσει ποιήματα, ενώ το 1946 τη διέγραψαν από το σύνδεσμο των συγγραφέων.

Η κατάσταση άρχισε να αλλάζει μετά το 20ό συνέδριο του ΚΚΣΕ, το 1956. Ο μεγάλος λυρικός κύκλος «Ποίημα δίχως ήρωα», δημοσιεύτηκε στο εξωτερικό το 1962 και το αριστουργηματικό ποίημά της Ρέκβιεμ ένα χρόνο αργότερα, στο Μόναχο.

Η Άννα Αχμάτοβα ήταν μια ασκητική και συγχρόνως γοητευτική φιγούρα που κατάφερε να μετουσιώσει το προσωπικό της δράμα σε συλλογική εμπειρία.  

Πέθανε στις 5 Μαρτίου 1966