Οι κριτικοί είναι ενθουσιασμένοι με το νέο βιβλίο που τιτλοφορείται «Η πόλη της Νίκης», του Αμερικανο-Βρετανού συγγραφέα Salman Rushdie που κυκλοφόρησε στα αγγλικά την Τρίτη 7 Φεβρουαρίου από τον εκδοτικό Random House, και είναι το πρώτο που εκδόθηκε μετά την επίθεση που υπέστη τον περασμένο Αύγουστο (έχασε την όραση από το ένα μάτι και τη δυνατότητα χρήσης του ενός χεριού του).
Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία της εννιάχρονης Pampa Kampana, στην Ινδία του 14ου αιώνα, μιας κοπέλας προικισμένης με μαγικές δυνάμεις που θα χτίσει για λίγο μια πόλη όπου η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών θα βασιλεύει μέσα σε έναν πατριαρχικό κόσμο. Η Pampa Kampana ακούει τη φωνή μιας θεάς και δημιουργεί με τις λέξεις της μια νέα, ισχυρή πόλη, ενώ η ίδια παγιδεύεται στο νεανικό της σώμα για τους επόμενους αιώνες.
Όπως γράφει ο The Guardian* το μυθιστόρημα του Ρούσντι βασίζεται στην παράδοση της αυτοκρατορίας «Vijayanagara (που) κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος της νότιας Ινδίας τον 15ο και 16ο αιώνα. Από μια οπτική γωνία, ήταν ο σπόρος για τον παγκοσμιοποιημένο σύγχρονο κόσμο, καθώς έγινε παράδεισος για την τέχνη και τις νέες ιδέες μιας οικονομικής δύναμης που συναλλάσσονταν τόσο με την Κίνα όσο και τη Βενετία. Από την άλλη πλευρά, εκεί υπήρχαν πολλές ίντριγκες, που συντάρασσαν τις αντίπαλες φατρίες, όπως και πόλεμοι με ξένες δυνάμεις, καθώς και πραξικοπήματα στο παλάτι. Που σημαίνει ότι συνυπήρχαν: το ευγενές και το ποταπό, το προοδευτικό και το οπισθοδρομικό, ο ινδουιστικός παράδεισος του Svarga αδελφοποιημένος με το ύπουλο King's Landing του Game of Thrones. Μόνο ένας λαμπρός ή ανόητος μελετητής θα ονειρευόταν να ασχοληθεί με την ιστορία της αυτοκρατορίας αυτής σε έναν μόνο τόμο.
Σύμφωνα με το Victory City, ένας τέτοιος μελετητής ήταν η ημίθεα Pampa Kampana, η μητέρα της αυτοκρατορίας, η μαία και η γενική επόπτρια, η οποία κατέγραψε την εποχή σε ένα επικό ποίημα που στη συνέχεια σφράγισε σε ένα πήλινο δοχείο και έθαψε στο έδαφος. Το Victory City, είμαστε βέβαιοι, ότι είναι η συνοπτική μετάφραση του επικού Jayaparajaya της Pampa (μια σύνθετη λέξη που σημαίνει νίκη και ήττα)…
Ο ταπεινός αφηγητής δεν κατονομάζεται ποτέ, παρεμπιπτόντως. Αλλά για λόγους ευκολίας –και με τον κίνδυνο να αφήσουμε το φως της ημέρας στη μαγεία– ας υποθέσουμε ότι είναι ο ίδιος ο Salman Rushdie, μεταμφιεσμένος σε θεά…. «[Είμαι] ο ταπεινός συγγραφέας», μας λέει, ο παλιός μπαμπούζα. «Ούτε λόγιος ούτε ποιητής, αλλά απλώς κλώστης νημάτων». Ταπεινός ή όχι, το πλούσιο, παιχνιδιάρικο 15ο μυθιστόρημα του Rushdie τον εμφυτεύει σταθερά στο ινδικό έδαφος, μαγειρεύοντας μια εναλλακτική Mahabharata και περιστρέφοντας έναν περίτεχνο ιδρυτικό μύθο από τα γυμνά οστά της ιστορίας. Απολαμβάνει την επιχείρηση, ενώ η αίσθηση της διασκέδασης γίνεται μεταδοτική.
Όσο για την Pampa Kampana, είναι και μεσολαβητής και συμμετέχων, ευλογημένη (νομίζει καταραμένη) με παρατεταμένη διάρκεια ζωής που αντιστοιχεί περίπου σε αυτή της ίδιας της αυτοκρατορίας (1336-1565). Η Πάμπα μεγαλώνει μια πανίσχυρη πόλη, την Μπισνάγκα, από μια χούφτα φασόλια και σπόρους μπάμιας. Δίνει ζωή στους κατοίκους της, διαλέγει έναν βοσκό για βασιλιά της, έναν Πορτογάλο έμπορο για εραστή της. Αλλά, με τον αληθινό μυθικό τρόπο, η εξουσία της ημίθεας είναι ανάρμοστη. Είναι ισχυρή και αδύναμη όπως απαιτεί η ιστορία, συχνά στο έλεος των ανδρών που έχει βάλει στο θρόνο. Μερικές φορές τη λατρεύουν, πιο συχνά την κυνηγούν. Αλλά λόγω του φύλου της αρνήθηκε την ευκαιρία να γίνει μονάρχης….
Κάθε φουτουριστική ιστορία επιστημονικής φαντασίας ασχολείται αναπόφευκτα με το εδώ και τώρα. Το ίδιο σίγουρα ισχύει και για την ιστορική μυθοπλασία. Στην πορεία του Victory City, ο Rushdie πλαισιώνει σποραδικά το επινοημένο παρελθόν του μ’ ένα παράθυρο στο παρόν. Υπάρχουν διαμαρτυρίες που θυμίζουν την τρέχουσα «επανάσταση στη Λευκή Βίβλο» της Κίνας και μια ηρωίδα που πιέζει για την ισότητα των φύλων και τη θρησκευτική ανοχή, ένα βασίλειο όπου οι γυναίκες «δεν είναι ούτε καλυμμένες ούτε κρυμμένες». Κι όμως κάθε φορά που η αποστολή της Πάμπα φαίνεται να κερδίζει δυναμική, καταρρίπτεται. Το Bisnaga, συνειδητοποιούμε σύντομα, είναι λιγότερο ένα μεγάλο ουτοπικό έργο παρά μια παραλία που σέρνεται από εισερχόμενες και εξερχόμενες παλίρροιες. Για κάθε δράση, μια αντίδραση. Για κάθε νίκη, μια ήττα. Το τόξο της ιστορίας της Pampa λυγίζει προς τα συντρίμμια, την απόγνωση και την επανευθυγράμμιση[…] (Όμως) Ο Πορτογάλος εραστής συνεχίζει να παίρνει φρέσκες φόρμες. «Μου έφτασαν οι επανεμφανίσεις σου», αναστενάζει η μακρόθυμη Πάμπα, η οποία μέχρι τώρα είναι πάνω από 200 ετών…
Η Πάμπα δέχεται ότι όλες οι αυτοκρατορίες τελικά γίνονται σκόνη. «Οι λέξεις είναι οι μόνες που νικούν», καταλήγει, και οι ιστορίες, στα καλύτερά τους, εξαπατούν τον θάνατο και ζουν.
https://www.theguardian.com/books/2023/feb/01/victory-city-by-salman-rushdie-review-a-lavish-fairytale
