Ο Νίκος Καζαντζάκης για την Ψυχή των Λέξεων

Στην Αίγινα το 1943

Νίκος Καζαντζάκης
Ήταν πάντα ερωτευμένος!
Ίσως περισσότερο τον δονούσε ο έρωτας ως ιδέα...
Ποιες αγαπούσε πιο πολύ...
τις γυναίκες ή τις λέξεις...

"... αναγνώστη, δεν αποτείνουμαι μονάχα στο λογικό σου· αποτείνουμαι προπάντων στην κίνηση που υπάρχει μέσα στο σπλάχνο σου και θέλει να κινήσει τον κόσμο σύμφωνα με την ορμή της. Την κίνηση τούτη του σπλάχνου μου θα ’θελα κι εγώ να σου μεταδώσω, για να μπορέσω να συνεννοηθώ μαζί σου. Επειδή όμως, για να ’ρθω σ’ επαφή μαζί σου, είμαι αναγκασμένος να στριμώξω την κίνηση σε λόγια, να τη μεταστρέψω δηλαδή σε ακινησία, γι’ αυτό είναι ανάγκη, πριν’ αρχίσεις να διαβάζεις, να’ χεις στο νου σου τούτο: Τις λέξεις που μεταχειρίζουμαι να τις δέχεσαι σαν ύλη – δηλαδή σκληρό κουκούτσι που κλείνει μέσα του εκρηχτικές δυνάμεις. Την κάθε λέξη, για να βρεις τι θέλω να πω, πρέπει να την αφήνεις να κάνει έκρηξη μέσα σου και να λευτερώνει έτσι την ψυχή που φυλακίζει. Αλλιώς συνεννόηση δεν υπάρχει. Σύντριψε τη λέξη, λευτέρωσε μέσα της συμπυκνωμένη δύναμη... "