Υπεύθυνο κάθε χρόνο για δεκάδες χιλιάδες θανάτους στις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτό το πανίσχυρο φάρμακο εξαπλώνεται επίσης νότια του Ρίο Γκράντε, προς το παρόν σε μικρότερο βαθμό. Μέχρι πότε όμως; οι ειδικοί ανησυχούν.
Η φεντανύλη, ένα πολύ ισχυρό συνθετικό οπιοειδές, που ξεκίνησε ως παυσίπονο και χρησιμοποιείται ως αναλγητικό κατά τη διάρκεια της αναισθησίας. Παρασκευάστηκε για πρώτη φορά το 1960 από τον Βέλγο χημικό Πάουλ Γιάνσσεν και έχει 100 φορές πιο ισχυρή αναλγητική δράση από τη μορφίνη, αλλά πιο χρονικά μικρότερη. Επίσης είναι διαθέσιμη σε διαδερμικά αυτοκόλλητα και σε σκεύασμα για λήψη από το στόμα για την αντιμετώπιση του πόνου σε καρκινοπαθείς. Το φάρμακο είναι πλέον η αιτία της πλειοψηφίας των υπερβολικών δόσεων ναρκωτικών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τώρα κερδίζει σιγά σιγά έδαφος και στη Λατινική Αμερική, αντικαθιστώντας την ηρωίνη και την κοκαΐνη (www.courrierinternational.com).
Η Brianna Roush ξύπνησε στο σπίτι της ένα απόγευμα Κυριακής τον περασμένο Ιανουάριο και βρήκε τον 20 μηνών γιο της, Leightyn, αποπροσανατολισμένο και με πόνους. Όταν τον πήγε στο νοσοκομείο, δεν ανέπνεε. Το ιατρικό προσωπικό προσπάθησε για μία ώρα να τον επαναφέρει στη ζωή, αλλά μάταια, το παιδί πέθανε.
Πολλά μικρά παιδιά πεθαίνουν από κατάποση φαιντανύλης, την οποία κάνουν χρήση οι γονείς τους. «…η φαιντανύλη φτάνει σε κάθε γωνιά της χώρας, αντικαθιστώντας τα λιγότερο ισχυρά οπιοειδή και αυξάνοντας τον κίνδυνο θανάτου για τους χρήστες, βρέφη και νήπια πεθαίνουν κατά λάθος» γράφει η Wall Street Journal.
Μόλις δύο χιλιοστόγραμμα φαιντανύλης – περίπου όσο το βάρος ενός σπόρου σουσαμιού – μπορεί να είναι θανατηφόρα για τους ενήλικες, πόσο μάλλον για παιδιά. Οι κλήσεις σε τηλεφωνικές γραμμές για τον έλεγχο των δηλητηριάσεων για έκθεση σε φαιντανύλη μεταξύ των μικρών παιδιών έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με στοιχεία από τον οργανισμό American Poison Centers. Το συνθετικό οπιοειδές έχει εξαπλωθεί σε κάθε γωνιά της παράνομης αγοράς ναρκωτικών και οδηγεί τους θανάτους από υπερβολική δόση σε επίπεδα ρεκόρ.
Η φαιντανύλη κατασκευάζεται από «πρόδρομες ουσίες» (ακατέργαστα συστατικά) που τα παράνομα εργαστήρια των καρτέλ ναρκωτικών στο Μεξικό (η φαιντανύλη και τα γενόσημά της είναι νόμιμα) προμηθεύονται κυρίως από την Κίνα (σύμφωνα με τον Ben Westhoff, συγγραφέα του «Fentanyl, Inc. How Rogue Chemists Created the Deadliest Wave of the Opioid Epidemic».).