Γλώσσα και ελευθερία πάνε μαζί

"Να γράφετε μόνο σε γ' πρόσωπο. Όσο πιο απρόσωπα γίνεται. Μη βάζετε πάθος στα γραπτά σας. Η άποψή σας να εκφέρεται μηχανικά και ουδέτερα. Προπαντός ουδέτερα."

Οδηγίες προς υποψηφίους στο μάθημα της Γλώσσας. Οδηγίες που ακούω από μαθητές μου ότι τους δόθηκαν από τους ανθρώπους που έχουν αναλάβει να τους προετοιμάσουν για τις πανελλήνιες.

Και μετά κατηγορούμε το σύστημα. Το σύστημα είμαστε και εμείς. Όλοι εμείς που έχουμε απέναντί μας εφήβους με την ευθύνη να τους διδάξουμε πώς να σκέφτονται.

Τους ακρωτηριάζουμε τη φαντασία, βάζουμε αλυσίδες στη ματιά τους και έχουμε το θράσος να λέμε ότι διδάσκουμε γλώσσα.

Μα "διδάσκω γλώσσα" σημαίνει "καθοδηγώ τον μαθητή μου να αναπτύξει το προσωπικό του ύφος."

Ξέρετε, αγαπητοί μου συνάδελφοι, τι σημαίνει ύφος;

Έχετε διαβάσει τις Δοκιμές του Σεφέρη;

Το ξέρετε ότι στα δοκίμιά του ο Σεφέρης χρησιμοποιεί το τρισκατάρατο- κατά τη γνώμη σας- α' ενικό πρόσωπο;

Γλώσσα δίχως προσωπικό ύφος δεν υπάρχει. Εκτός αν θεωρείτε γλώσσα αυτό το μηχανιστικό κατασκεύασμα που καθοδηγείτε τους μαθητές σας να απομνημονεύσουν.

Κι έπειτα αναρωτιόμαστε γιατί βλέπουμε πανομοιότυπα γραπτά. Υψώνουμε το δάχτυλο να κατακεραυνώσουμε τη νέα γενιά για την ομοιόμορφη, ρηχή κι επιφανειακή σκέψη της.

Και τον εαυτό μας στον καθρέπτη αρνούμαστε να τον αντικρίσουμε.

Και, για να τελειώνουμε.

Γλώσσα και ελευθερία πάνε μαζί.

Ο φιλόλογος που αρνείται να το δει αυτό, κι εννοώ να το αντιληφθεί με τα μάτια της ψυχής του, ας κλείσει το στόμα του, γιατί μόνο ζημιά κάνει.

……...

29/9/2017