Για να γράφεις χρειάζεσαι μια δουλειά

                Δεν είναι αναγκαίο ότι ένας μουσικός πρέπει να έχει, μαζί με τη δική του, και μια άλλη δουλειά. Δεν ισχύει το ίδιο και για έναν συγγραφέα. Γιατί η δική του δουλειά δεν είναι μια κανονική δουλειά, αλλά κάτι τελείως διαφορετικό: είναι μια ευχαρίστηση.

                Αν δεχτούμε ότι το να γράφεις δεν ταυτίζεται με το να βγάλεις χρήματα, να γίνεις διάσημος, να αναζητάς ευκαιρίες life-style, να δημιουργήσεις φιλίες ή να βρεις μια ερωμένη, για να γράφεις (και να ζεις) τίμια, θα πρέπει να έχεις μια δουλειά ίσως ξένη με το υπάρχον λογοτεχνικό περιβάλλον. Πρώτα απ’ όλα, για να εξασφαλίσεις την επιβίωση και μετά για να είσαι ελεύθερος να γράφεις μακριά από τις υπάρχουσες τάσεις της μόδας ή από τις υπαγορεύσεις της αγοράς. 

                Τι πλήξη ο συγγραφέας πλήρους απασχόλησης. Βρες μια δουλειά, μια οποιαδήποτε.

                Μην γράφεις αν, για διάφορους λόγους, δεν νιώθεις άνετα. Αν πάλι δεν μπορείς ν’ απαρνηθείς την ευχαρίστηση και τον κόπο να γράφεις, με τις ευχές μου: τις έχεις ανάγκη.

                Τι είναι τελικά το γράψιμο; Είναι να γνωρίζεις κάτι που είναι ακόμη άγνωστο, κυρίως τον εαυτό σου.

                Για ποιο πράγμα να γράψεις; Γι’ αυτό που μετρά περισσότερο για σένα, αλλά και για όλα τα υπόλοιπα.

                Πόσο να γράψεις; Κατά το δυνατόν αρκετά και καλά, χωρίς φιοριτούρες. Αν το πιστεύεις, άκουσε κάποιον που λέει λίγα λόγια όπως ο Ζυλ Ρενάρ. «Το μέλλον» προειδοποιεί στο Journal (1887-1910) «θα ανήκει στους στυφνούς συγγραφείς, στους δυσκοίλιους συγγραφείς».

                Τι μπορείς να περιμένεις από τη συγγραφή; Να σε απαλλάξει από τις ελλείψεις, τις αστοχίες, τις απογοητεύσεις της πραγματικής ζωής. Ότι, χάρη στη συγγραφή, «κάτι» θα συμβεί: αρχίζοντας από την εσωτερική ικανοποίηση και χαρά, πιο αληθινή και αναγνωρίσιμη από τόσο παινεμένη ελευθερία.

                «Βέβαια –παρατηρεί ο Μάσσιμο Μποντεμπέλλι στο Η περιπέτεια του 20ου αιώνα (1938)- θα ήταν επίσης ωραίο να γράφεις κάθε μέρα ένα κομμάτι, κάθε χρόνο ένα βιβλίο: και να συνεχίζεις να ζεις. Θα αποφασίσει μετά ο χρόνος να διαλέξει ένα Έργο ανάμεσα στον όγκο των σελίδων που θα έχεις μαζέψει. Αν πάλι το έργο δεν θα υπάρχει, τουλάχιστον θα ήσουν ένας αξιοπρεπής εργαζόμενος». Δεν είναι λίγο για κάποιον που θέλει να γράφει χωρίς αστερίσκους, αλλά προσπαθώντας πάντα για το καλύτερο. 

*Ο Φοίβος Γκικόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ