Το τραύμα και η χειραγώγηση των Ισραηλινών
[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Διασπορά / 15.08.25 ]Η Ελλάδα φλέγεται από φωτιές, από σκάνδαλα, από αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις, από εγκλήματα, από «μπαζώματα», κι όμως η πλειονότητα του πληθυσμού δεν αποδοκιμάζει την κυβέρνηση. Το «συλλογικό τραύμα» των Τεμπών «θάβεται» από τα πετσωμένα μίντια.
Αντίθετα, στο Ισραήλ το «συλλογικό τραύμα» της 7ης Οκτωβρίου παραμένει μια διαρκής χαίνουσα πληγή που συντηρείται από την προπαγάνδα της ακροδεξιάς κυβέρνησης Νετανιάχου με συνέπεια την αδυναμία των Ισραηλινών να «δουν» τη Γενοκτονία που διαπράττεται στη Γάζα, την αδυναμία τους να εξετάσουν «μήπως κάνουν λάθος».
Βέβαια υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Πρόκειται για τους Ισραηλινούς που διαδηλώνουν εναντίον του Νετανιάχου στο Τελ Αβίβ, κρατώντας ο καθένας ένα πλακάτ με το όνομα ενός Παλαιστινίου παιδιού που σκοτώθηκε από το Ισραήλ στη Γάζα.
Οι σιωπηλές διαδηλώσεις για να σταματήσουν οι δολοφονίες γίνονται όλο και μεγαλύτερες -μερικές πραγματοποιούνται έξω από αεροπορικές βάσεις, όπου προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή των πιλότων που βομβαρδίζουν τη Γάζα- αλλά οι διαδηλωτές εξακολουθούν να είναι μειοψηφία.
«Συνειδητοποιήσαμε πόσα παιδιά πέθαναν την ίδια εβδομάδα. Αρνούμαι να σιωπήσω όσο συμβαίνει, μια γενοκτονία και λιμοκτονία ανθρώπων...», λέει η Τιμίνα Πέρετζ. Και συνεχίζει: «Στον δρόμο, έχουμε πολλές θετικές αντιδράσεις, όπως το να λένε «ευχαριστώ». Αλλά έχουμε και πολλούς ανθρώπους που μας βρίζουν [που προσβάλλονται και αναστατώνονται] πολύ από αυτές τις εικόνες… Δεν μπορούν να καταλάβουν πώς η βασική ιδέα της κριτικής εναντίον του κράτους είναι κάτι που έχει τις ρίζες της στη δημοκρατία».
Οι δημοσκοπήσεις που διεξήχθησαν από τότε που οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις (IDF) επανήλθαν στη Γάζα τον Μάρτιο, παραβιάζοντας την τελευταία εκεχειρία, υποδηλώνουν ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Εβραίων Ισραηλινών δεν ανησυχεί για τα βάσανα των Παλαιστινίων στη Γάζα.
Οι δημοσκόποι επέλεξαν μια πιο προσωπική ερώτηση, ρωτώντας αν τα άτομα «ανησυχούσαν ή όχι από τις αναφορές για λιμό και ταλαιπωρία μεταξύ του παλαιστινιακού πληθυσμού στη Γάζα». Περίπου το 79% των Εβραίων Ισραηλινών που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι δεν είχαν προβλήματα!
Τα ισραηλινά ΜΜΕ
Η Πέρετζ κατηγορεί τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ότι δεν δείχνουν τα βάσανα και τους θανάτους των Παλαιστινίων.
Ο Νετανιάχου, οι υπουργοί και οι εκπρόσωποί του επιμένουν ότι η Χαμάς, τα Ηνωμένα Έθνη, οι δημοσιογράφοι, οι εργαζόμενοι στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας και οι ξένες κυβερνήσεις λένε ψέματα σχετικά με την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα.
Σύμφωνα με την δημοσκόπο Ντάλια Σάιντλιν, η έλλειψη ενδιαφέροντος στο Ισραήλ για τον λαό της Γάζας «συμβαίνει επειδή ένα μεγάλο μέρος των Ισραηλινών πιστεύει ότι τα βάσανα έχουν μεγαλοποιηθεί ή ακόμη ότι εν μέρει έχουν κατασκευαστεί από τη Χαμάς».
Ο μόνος «λόγος για τον οποίο η πλειονότητα των Ισραηλινών υποστηρίζει σταθερά τον τερματισμό του πολέμου είναι για να επιστραφούν οι όμηροι», λέει.
Οι Ισραηλινοί, συνεχίζει, τείνουν να πιστεύουν ότι το πρόβλημα είναι το μήνυμα. «Οι Ισραηλινοί έχουν ανέκαθεν εμμονή με τις δημόσιες σχέσεις». Το αποκαλούν Χασμπάρα.
«Αυτή η τάση να αποδίδονται οι επικρίσεις κατά του Ισραήλ στην κακή επικοινωνία έχει ενταθεί… Η ακροδεξιά το αποκαλεί εκστρατεία κατασκευής. Νομίζουν [ότι ακόμα και ο τρόπος] που τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης αρχίζουν να καλύπτουν ενισχύει την αφήγηση της Χαμάς.», λέει η Σάιντλιν.
«Αλλά νομίζω ότι οι Ισραηλινοί που ακολουθούν την πλειονότητα της κοινής γνώμης ... Είναι υπερβολικά απορροφημένοι με τους ομήρους ή με τα μέλη των οικογενειών τους που πολεμούν στη Γάζα και απλά δεν μπορούν να διαχειριστούν την αίσθηση ότι το Ισραήλ μπορεί να κάνει κάτι λάθος».
Το Τραύμα και η θυματοποίηση
Διαβάζω τη δήλωση της Σάιντλιν ότι «Βρισκόμαστε σε μια τραυματική περίοδο - οι όμηροι πεθαίνουν», και σκέφτομαι ότι η ακροδεξιά και ο Νετανιάχου, χρησιμοποιούν το «τραύμα» για να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη.
Αντί όμως να ιαθεί το «τραύμα» με πράξεις ειρήνης και συμφιλίωσης, ενισχύεται συνεχώς με τις εικόνες της 7ης Οκτωβρίου. Οι εικόνες επαναλαμβάνουν το τραύμα, ξύνουν την πληγή, αναβιώνουν το δράμα. Έτσι το διαρκές «τραύμα» παγώνει τον νου και την ψυχή των Ισραηλινών.
Μη λησμονούμε ότι η ρητορική της ακροδεξιάς και ο εβραϊκός φονταμενταλισμός έχει ιστορικό βάθος. Το 1975 το Ισραήλ αντέδρασε στην απόφαση των Ηνωμένων Εθνών, με την οποία καταγγελλόταν ο σιωνιστικός ρατσισμός. Στη βάση αυτή και με το σύνθημα «Όλος ο κόσμος είναι εναντίον μας» οι εξτρεμιστές του ριζοσπαστικού εθνικού θρησκευτικού κόμματος καλλιέργησαν μια νέα μορφή φανατισμού που εκτρεφόταν από την εντατικοποίηση της πνευματικής διάστασης του σιωνισμού, με αποτέλεσμα οι ισραηλινοί από εκλεκτός λαός του Θεού να γίνουν τα επίλεκτα θύματα όλου του κόσμου! Στη θυματοποίηση αυτή βασίζεται και η κατηγορία εναντίον του ίδιου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για «αντισημιτισμό»! Κι αυτό γιατί τα Ηνωμένα Έθνη… τόλμησαν να υιοθετήσουν την έκθεση της επιτροπής έρευνας για την πολύνεκρη εισβολή στη Γάζα τον Γενάρη του 2010 που μιλούσε για εγκλήματα πολέμου.
Η προπαγάνδα της ακροδεξιάς και του Νετανιάχου κινούνται στο ίδιο μοτίβο και σήμερα. Το «συλλογικό τραύμα» του Ολοκαυτώματος συνδέεται με την 7η Οκτωβρίου μέσω της καθολικής θυματοποίησης, που ενοποιεί. Οι Ισραηλινοί στέκουν σαν «στήλη άλατος» μπροστά στην απειλή της υποτιθέμενης εξαφάνισής τουςς. Επιβάλουν την «τελική λύση» για να μην τους επιβληθεί. Υιοθετούν τον χωρισμό του κόσμου σε κοινωνίες «φρούρια» και σε κοινωνίες «στρατόπεδα συγκέντρωσης».
Ο Michel Agier στο βιβλίο του «Ένας Κόσμος από Καταυλισμούς», μας δίνει μια περιγραφή αυτής της τάσης. Η καθημερινή ζωή δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο λαμβάνει χώρα σε καταυλισμούς: καταυλισμοί προσφύγων, καταυλισμοί εκτοπισμένων, καταυλισμοί μεταναστών, καταυλισμοί αλλοδαπών, χώροι τράνζιτ ανθρώπων, ζώνες διέλευσης, κέντρα κράτησης ή διοικητικής κράτησης, χωριά ένταξης μεταναστών, «γκέτο», «ζούγκλες»...
Αυτή είναι η λύση που προτείνει ο καπιταλιστικός λόγος για να κρατήσει μακριά, να περιορίσει ή να απορρίψει ό,τι ενοχλεί: βιομηχανικά απόβλητα ή πλεονάζοντα ανθρώπινα όντα, είναι η μορφή που προτείνει σήμερα η βιοπολιτική για τη διαχείριση του ανεπιθύμητου. Έτσι δημιουργούνται οι δύο κόσμοι, ο κόσμος των «εντός» (του φρουρίου) και ο κόσμος των «εκτός».
Οι «εκτός» είναι οι ταπεινωμένοι άνθρωποι, είναι οι μετανάστες και οι άστεγοι στις ΗΠΑ, είναι οι Παλαιστίνιοι (που θεωρούνται «άνθρωποι ζώα» από τους ακροδεξιούς του Ισραήλ), είναι οι πρόσφυγες της Ερυθραίας, του Αφγανιστάν, της Αγκόλας, του Σαχέλ, είναι οι πρόσφυγες της κλιματικής κρίσης, είναι οι άνεργοι, οι φτωχοί, οι επισφαλώς εργαζόμενοι κ.ά..
Τώρα οι Ισραηλινοί επιχειρούν να περικλείσουν τους Παλαιστίνιους σε ηλεκτρονικά ελεγχόμενους καταυλισμούς. Η Γάζα εκκαθαρίζεται, η Δυτική Όχθη τεμαχίζεται και αποκόπτεται τεχνητά από την Ιερουσαλήμ με τον αυτοκινητόδρομο Ε1. Στόχος να μην υπάρχει τίποτα που να μπορεί να αναγνωριστεί ως Παλαιστινιακό κράτος. Το «μεγάλο Ισραήλ» ως περιφερειακή (και αργότερα ως παγκόσμια) ιμπεριαλιστική δύναμη είναι το όνειρο των ακροδεξιών θεοκρατών του Ισραήλ.
Αντιθέσεις
Στην θεοκρατική ακροδεξιά του Ισραήλ αντιπαρατίθενται οι «κοσμικοί». Η διαίρεση του Ισραήλ, μεταξύ του κοσμικού πληθυσμού και της θρησκευτικής ακροδεξιάς έχει διευρυνθεί μετά την επίθεση στην Γάζα. Αυτό δείχνουν και οι διαδηλώσεις δεκάδων χιλιάδων κοσμικών Ισραηλινών στο Τελ Αβίβ αλλά και των θρησκευόμενων συμπολιτών τους στην Ιερουσαλήμ, που παραπέμπουν σε πολίτες δύο διαφορετικών χωρών.
Στη λογική των «κοσμικών» φαίνεται ότι είναι και η τρέχουσα ηγεσία των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων. Ο αρχηγός του επιτελείου, στρατηγός Εγιάλ Ζαμίρ, έκανε γνωστό ότι αντιτίθεται στο σχέδιο Νετανιάχου για μια νέα επίθεση στη Γάζα, καθώς αυτό θα έθετε σε κίνδυνο τους ομήρους και θα επιδείνωνε την ανθρωπιστική κρίση, όπως φέρεται να είπε στο υπουργικό συμβούλιο. Ο Ζαμίρ διορίστηκε τον Μάρτιο, όταν ο προκάτοχός του παραιτήθηκε μετά από διαφωνία με τον πρωθυπουργό σχετικά με τη διεξαγωγή του πολέμου. Τώρα, τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης εικάζουν ότι ο Νετανιάχου θα αναγκάσει τον Ζαμίρ να παραιτηθεί.
Οι αντιθέσεις και οι αντιστάσεις στα μεγαλοϊδεατικά σχέδια της ισραηλινής θρησκευτική ακροδεξιάς δεν φαίνεται ισχυρή για την ώρα. Η Γενοκτονία σε βάρος των Παλαιστινίων συνεχίζεται, το ίδιο και η χειραγώγηση της κοινής γνώμης των Εβραίων Ισραηλινών…..
*Με πληροφορίες από The Guardian και BBC