Από τα Ελληνικά του Ξενοφώντα στο 2021

Να υπενθυμίσω σε όσους και όσες εξακολουθούν να ζουν στο γαλάζιο συννεφάκι ότι οι Τριάκοντα Τύραννοι είχαν αναδειχθεί ως εξουσία στην καθημαγμένη από έναν πόλεμο "δημοκρατική" Αθήνα.

Να υπενθυμίσω επίσης ότι ο Θηραμένης έφτασε ως σωτήρας των Αθηναίων με τους ατιμωτικούς όρους της Σπάρτης και υπό των ήχο αυλητρίδων με χορούς και γλέντια οι Αθηναίοι γκρέμιζαν τα Μακρά Τείχη.

Να θυμίσω ότι ο Κριτίας υπήρξε και ποιητής, ένας από τους μαθητές του Σωκράτη και από τους πιο λαμπρούς διανοούμενους της εποχής του. Οι "μοιραίοι και άβουλοι" συμπολίτες του εμπιστεύτηκαν σ' αυτόν τις τύχες τους, εξαντλημένοι από τον πόλεμο κι εξαθλιωμένοι από την πείνα που μάστιζε την πολιορκημένη Αθήνα.

Να θυμίσω επίσης ότι οι Τριάκοντα ουδέποτε μίλησαν στους συμπολίτες τους για κατάλυση των θεσμών. Ως θεματοφύλακες αυτών των θεσμών προβάλλονταν μέχρι το αιματηρό τέλος.

Βουλή δίκαζε τους συκοφάντες και τους καταδίκαζε με ευχαρίστηση. Και όταν ήρθε η σειρά και των άλλων, η ίδια Βουλή ψήφιζε με δημοκρατικές διαδικασίες τη θανάτωσή τους. Τον Θηραμένη η ίδια Βουλή τον καταδίκασε σε θάνατο, όταν αυτός διαφοροποιήθηκε έναντι του αιμοσταγούς Κριτία. Με βουλευτές που επιδοκίμασαν με χειροκροτήματα την ομιλία του στη Βουλή. Με τους μαχαιροφόρους να δείχνουν πια τις προθέσεις τους. Με τον Σάτυρο, τον αρχηγό της αστυνομίας, να τον απειλεί ότι θα κλάψει εάν δεν σιωπήσει, καθώς τον έσερνε βίαια σε μια αγορά κατάμεστη από Αθηναίους φοβισμένους που κρατούσαν το στόμα τους κλειστό.

Θυμίζω τέλος ότι ο Θηραμένης λίγο πριν εξαναγκαστεί να πιει το κώνειο, σήκωσε το κύπελλο και είπε: «Στην υγειά σου, όμορφε Κριτία!»

*Η φωτογραφία είναι της Ειρήνης Παραδεισανού