Η απατηλή λάμψη της ματαιοδοξίας

Το διαδίκτυο είναι ένας αντεστραμμένος κόσμος στον οποίο δεν ισχύουν, σε πολύ μεγάλο βαθμό, η κοινή λογική και οι κανόνες που διέπουν τις ανθρώπινες σχέσεις. Φαινόμενα που στον πραγματικό κόσμο προκαλούν την αποδοκιμασία των περισσότερων ανθρώπων, στο διαδίκτυο αποθεώνονται. Ένα από αυτά τα φαινόμενα είναι η επίδειξη πλούτου, όπως και η επίδειξη του σώματος και της προσωπικής ζωής. Αυτά που στην πραγματική ζωή επικρίνονται και γίνονται αντικείμενο χλευασμού, αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου των κοινωνικών δικτύων, αφού κατά κύριο λόγο το περιεχόμενο αυτών είναι φωτογραφίες και βίντεο σε πολυτελή ξενοδοχεία, σε ακριβά αυτοκίνητα και εξωτικούς προορισμούς, όπως και φωτογραφίες με ημίγυμνα σώματα.

Φυσικά σε ένα μέσο που κυριαρχεί το ψέμα πολλές από αυτές τις εικόνες δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Οποιοσδήποτε μπορεί να φωτογραφηθεί μπροστά σε ένα ακριβό αυτοκίνητο που είδε παρκαρισμένο στον δρόμο, παριστάνοντας ότι είναι δικό του και στην πραγματικότητα να μην έχει ούτε για το εισιτήριο του λεωφορείου. Αυτό που έχει όμως σημασία δεν είναι η αλήθεια αυτών των εικόνων αλλά το ότι είναι ανούσιες.

Περιδιαβαίνοντας κάποιος τις διαδικτυακές λεωφόρους τού έρχονται στο μυαλό οι τίτλοι διάφορων βιβλίων. Μερικοί που έρχονται πρόχειρα στο δικό μου είναι "Η άνοδος της ασημαντότητας" του Κορνήλιου Καστοριάδη, "Η κοινωνία του θεάματος" του Γκυ Ντεμπόρ και "Πολύ κακό για το τίποτα" του Σαίξπηρ. Οι λαμπερές εικόνες της πολυτελούς και ανέμελης ζωής θυμίζουν πυροτέχνημα που μετά από ένα σύντομο εντυπωσιακό θέαμα το μόνο που αφήνουν πίσω τους είναι καπνός και στάχτη. Και για αυτό ακριβώς είναι αξιοπερίεργο το ότι προκαλούν τόσο μεγάλο θαυμασμό. Λογαριασμοί που το μόνο που έχουν να δείξουν είναι πισίνες, κότερα και ανθρώπινα κορμιά εκτεθειμένα σαν σφαχτάρια σε κρεοπωλείο έχουν εκατοντάδες χιλιάδες ακόλουθους. Χαρακτήρισα παραπάνω το διαδίκτυο αντεστραμμένο κόσμο και όντως έτσι είναι αφού η επιτυχία είναι αντιστρόφως ανάλογη της ποιότητας. Για παράδειγμα οι δημιουργοί ταινιών μικρού μήκους αγωνίζονται για μερικές χιλιάδες προβολές μέσα σε ένα χρόνο τη στιγμή που ένα χυδαίο και ανούσιο βίντεο μπορεί να πάρει τον ίδιο αριθμό προβολών σε ένα απόγευμα.

Αυτό το φαινόμενο της αποθέωσης του ασήμαντου τροφοδοτείται και από τα τηλεοπτικά ριάλιτι που παράγουν διάσημους μιας χρήσης. Καθημερινοί άνθρωποι γίνονται διάσημοι απλώς και μόνο επειδή πήραν μέρος σε ένα παιχνίδι και ξεχνιούνται όταν βγει το επόμενο. Κάποτε για να γίνει ένας άνθρωπος διάσημος έπρεπε να έχει κάποιο ταλέντο. Σήμερα αρκεί η συμμετοχή σε ένα ριάλιτι και ένας λογαριασμός με εντυπωσιακές φωτογραφίες στα κοινωνικά δίκτυα. Οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων τρέχουν σε μια τρελή κούρσα διεκδικώντας όλο και περισσότερους ακόλουθους.

Πίσω από εικόνες που επιδεικνύουν μια ονειρεμένη ζωή πολλές φορές κρύβονται η κατάθλιψη και η μοναξιά. Εξάλλου ο πλούτος και η ομορφιά, πολύ περισσότερο η ψεύτικη ομορφιά των φίλτρων και του μακιγιάζ, είναι κάτι εφήμερο. Η ομορφιά και ο πλούτος της ψυχής δεν χάνονται ποτέ. Όπως δεν χάνουν ποτέ όσοι επενδύουν στη γνώση. Ένα από τα πολλά οφέλη που προσφέρει η γνώση είναι η ικανότητα να ξεχωρίζουμε το σημαντικό απ' το ασήμαντο.

Υ. Γ. Ο τίτλος του άρθρου είναι δανεισμένος από την ομώνυμη ταινία του Μπράιαν ντε Πάλμα.